M. NÝHAT MALKOÇ

Bizler Peygamber Efendimizi dünya gözüyle göremedik. Bu yüzden, çektikleri bütün sýkýntýlara raðmen, sahabeleri çok þanslý insanlar addediyoruz. Onlar hâl ve hareketleriyle bize örnekti. Peki, Allah dostlarý ramazanlarý acaba nasýl idrak ederdi? Bunu hiç düþündünüz mü?

Her biri birer Allah dostu olan sahabeler, ramazana Recep ayýndan itibaren hazýrlanýrlardý. Gerçi onlar on iki ay boyunca hak ve hakikatin izinden gitmeye riayet ederdi. Ashab, ramazan ayýnýn girmesiyle birlikte sevinçten bayram ederdi. Onlarýn çocuklarý bile ramazan iklimine girer, ona göre davranýrlardý. Çocuklarýnýn çoðu gönüllü ramazan orucu tutardý. Oruç, sahabenin sadece ramazanda deðil; ramazan dýþýnda da yaptýðý ibadetlerin baþýnda gelirdi. Ashabýn çoðu ‘Pazartesi’ ve ‘Perþembe’ günleri oruç tutmaya dikkat ederdi.

Sahabeler maddî sýkýntýlar içerisinde kývranmalarýna raðmen iftar sofralarýna mutlaka birilerini davet ederlerdi. Onlarýn sofralarý herkese açýktý. Kendileri sofradan gerekirse yarý aç kalkar, fakat yine de bu güzel hasletlerinden taviz vermezlerdi. Nefislerini semirtmezlerdi.

“Kim, inanarak ve sevabýný Allah’tan umarak Ramazan gecelerini ihya ederse, geçmiþ günahlarý affolunur.” hadis-i þerifi sahabeleri ramazan aylarýnda ibadet seferberliðine yöneltmiþtir. Sahabelerin çoðu iftardan baþlayarak sahura kadar ibadet ederdi. “Gecede bir saat vardýr ki, Müslüman bir kimsenin Allah’tan, dünya veya ahirete müteallik bir hayýr talebi, o saate rastlarsa, Allah dilediðini ona mutlaka verir. Bu saat her gecede vardýr” hadisi de sahabeleri geceleri ibadete sevk etmiþtir.  Onlar gece boyunca Kur’an-ý Kerim okur, teheccüd namazlarý kýlarlardý. Dillerinden Hakk’ýn mübarek adlarý düþmezdi. Zikir onlarýn hayatlarýnda olmazsa olmaz ibadetlerden biriydi. Malayani konuþmaktan özellikle sakýnýrlardý.

Bu mübarek ayda ashab diðer zamanlardan daha sýk umre yapardý. Zira Peygamberimizin “Ramazan ayýnda yapýlan umre tam bir hac sayýlýr; yahut da benimle birlikte yapýlmýþ bir haccýn yerini tutar” sözü onlarý heyecanlandýrarak yollara dökerdi.

Sahabelerin maddî güçleri sýnýrlý olsa da ellerinde ne varsa sadaka olarak verirlerdi. Çünkü onlarýn tartýþmasýz tek rehberi olan Hz. Muhammed(sav) ramazanda verilen sadakanýn en makbul sadaka olduðunu söylemiþti. Onlar zekâtlarýný da bu mübarek ayda verirlerdi. Fakat verirken gizliliðe riayet ederlerdi. Günümüzde ne yazýk ki buna pek dikkat edilmiyor. Bugünkü zenginlerin bir kýsmý yardým edecekleri gün basýn mensuplarýný çaðýrýp hayýrlarýný reklam malzemesi yapýyorlar. Böylece elde edecekleri sevap büyük ölçüde zayi oluyor.

Sahabe-i Güzin, fakirleri zenginin sýrtýnda bir yük olarak deðil; kendisine sevap kazandýracak bir velinimet olarak görürlerdi. Fýtýr sadakasý özellikle bayramdan evvel verilmeye gayret edilirdi. Böylece garibanlar bayrama neþe içerisinde girerlerdi. Onlarýn da yüzü gülerdi. Fakirler eziklik yaþamazdý. Bayram bu haliyle herkes için bayram olurdu.

Bilindiði gibi ramazanýn içinde “bin aydan daha hayýrlý bir gece” olan mübarek ve muazzez Kadir gecesi vardýr. Bu gece, ramazanýn içinde gizli tutulmuþtur. Fakat son on günün gecesinde olma ihtimali daha yüksektir. Bunu bilen sahabeler ramazanýn son on gününde itikâfa girerdi. O gecelerin hepsini Kadir gecesi bilirlerdi. Resulullah’tan böyle görmüþlerdi.

Bu anlattýklarýmýzdan þu anlaþýlmasýn: “Sahabeler ramazanda dünya iþlerini býrakýrlardý?” Böyle bir þey söz konusu bile deðildir. Onlar dünya ve ahret hayatýnda hep dengeyi gözetmiþlerdir. Ölçü üzere yaþamýþlardýr; ifrat ve tefritten özellikle sakýnmýþlardýr.

Sahabeler ibadetlerini aslýnda on iki aya yayarlardý. Ramazanda ibadetleri çok daha yoðunlaþýrdý. Fakat günümüzde bazý insanlar sadece ramazanda ibadete yöneliyor, ramazan çýkýnca býrakýyor. Biz buna tabir caizse “Ramazan Müslümanlýðý” diyelim. Yanlýþtýr bu!..

Bizler asrýsaadette yaþa(ya)madýk. Bunu belki bir þanssýzlýk olarak görüyoruz. Gerçi o devirde ‘Hz. Ebubekir’ olma ihtimalinin yanýnda ‘Ebu Cehil’ olma ihtimali de vardý. Bizler el ele gönül gönüle verirsek, bir ve beraber olup birbirimizi Allah için seversek bu çaðý da asrýsaadete çevirebiliriz. Yeter ki inanalým ve inancýmýzý azim ve gayretimizle besleyelim.