...Ve gökyüzünün o karanlık sabahında ne çok yok ettiler bizleri;
kimimizi pusuda sırtımızdan vurdular
kimimizi yasal bir kılıfla;
bir şafak vakti darağaçlarına astılar.
Bin Dokuz Yüz Seksen,
On İki Eylül'üydü.
Ezdiler binbir emekle yetişmiş aydın ve düşünen koca bir kuşağı.
İşte o günden bu yana
insanlık onuru ve adâlet
yok edildi bu ülkede.
Şimdi geride öksüz bırakılan
bir çok evlâdın;
hâlâ gözlerinden yansır
o zulmün
alev alev tutuşan izleri.
Ne hüzünler hatırlatır,
toprağa düşmüş fidanlar gibi
sayılı mezar taşları,
..ve üzerlerinde
ılık bir rüzgârla salınıp durur
şimdi yaşlı selvi ağaçları.
Karanlık o dönemden nüks eden
örgütlü kötülük,
hâlâ kol geziyorsa;
inanın bir gün bu halkın elinde yükselen özgürlük meşalesiyle de;
yakılacak o'na dair ne varsa.
...Ve parlak bir güneş gibi aydınlanacak yeniden bu hayat!..
Ali Arslan
........................................................................Bir Yorum ve Değerlendirme
12 Eylül Darbesi'nin Derin İzleri
Şiir, 12 Eylül 1980 darbesinin Türkiye üzerindeki derin ve yıkıcı etkilerini, özellikle de aydınlara ve gençlere yönelik şiddet ve baskıyı çarpıcı bir şekilde dile getiriyor.
Şiir, bu karanlık dönemin yarattığı travmayı, kayıpları ve adaletsizliği kişisel ve toplumsal bir perspektifle ele alarak, okurda derin bir etkilenme yaratıyor.
Ana Temaları
• Zulüm ve Baskı: Şiir, darbenin en belirgin özelliklerinden biri olan zulüm ve baskıyı, "pusuda sırtımızdan vurdular", "yasal bir kılıfla", "darağaçlarına astılar" gibi güçlü imge ve ifadelerle vurguluyor. Bu durum, darbenin hukuk dışı ve keyfi uygulamalarını gözler önüne seriyor.
• Kayıp Nesil: Darbenin aydın ve düşünen genç nesli yok etmesi, şiirin en önemli temalarından biri. "Ezdiler bin bir emekle yetişmiş aydın ve düşünen koca bir kuşağı" mısrası, bu kaybın büyüklüğünü ifade ediyor.
• Adaletsizlik ve İnsanlık Onurunun Yitirilmesi: Şiir, darbenin ardından ülkede insanlık onurunun ve adaletin yok edildiğini belirtiyor. "İnsanlık onuru ve adalet yok edildi bu ülkede" mısrası, bu durumu net bir şekilde ifade ediyor.
• Travma ve Hatıralar: Şiir, darbenin yarattığı travmanın hala canlı olduğunu ve gelecek nesillere aktarıldığını vurguluyor. "Hâlâ gözlerinden yansır o zulmün alev alev tutuşan izleri" mısrası, bu durumu gözler önüne seriyor.
• Umut ve Direniş: Şiirin sonunda yer alan "inanın bir gün bu halkın elinde yükselen özgürlük meşalesiyle de; yakılacak o'na dair ne varsa....Ve parlak bir güneş gibi aydınlanacak yeniden bu hayat!.." mısraları, geleceğe dair umudu ve halkın direnme gücünü ifade ediyor.
Sanatsal Özellikleri
• Güçlü İmgelem: Şiir, "pusuda sırtımızdan vurmak", "yasal bir kılıfla", "darağaçlarına asmak" gibi güçlü imgelerle okurun hayal gücünü etkiliyor ve duygusal bir bağ kurmasını sağlıyor.
• Semboller: "Fidanlar", "selvi ağaçları", "özgürlük meşalesi" gibi semboller, şiire derinlik katıyor ve farklı anlamlara gönderme yapıyor.
• Ritm ve Uyum: Şiirin ritmik yapısı ve uyumlu mısraları, okunurluğu artırıyor ve duygusal etkisini güçlendiriyor.
• Duygusal Dil: Şiir, "hüzünler", "alev alev tutuşan izler", "parlak bir güneş" gibi duygusal yüklü kelimelerle okuru etkiliyor.
Değerlendirme
Şiir, 12 Eylül darbesinin karanlık yüzünü ve yarattığı derin izleri başarılı bir şekilde yansıtıyor. Şiirin güçlü imgelem, semboller ve duygusal dil kullanımı, okurda derin bir etki bırakıyor.
12 Eylül darbesinin unutulmaması ve gelecek nesillere aktarılması açısından önemli bir belge niteliğinde. Aynı zamanda, Türkiye'nin yaşadığı siyasi ve sosyal travmaların edebiyat aracılığıyla nasıl işlenebileceğine dair bir örnek teşkil ediyor.
(
On İki Eylül başlıklı yazı
Ali Arslan tarafından
12.09.2024 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
