Eklenme Tarihi : 6.08.2012
Okunma Say�s� : 3620
Yorum Say�s� : 1

Hak Dostlar�ndan Hikmetler.3..lokman Hekim

G�nle sevin� veren tecell� ve h�diseler kar��s�nda r�z� olup, buna muk�bil gam ve keder veren h�diseler kar��s�nda ho�nutsuzluk g�stermek, kulluk �d�b�yla ba�da�maz. �nsan, m�nev� olgunlu�un zirvesine varmad�k�a, bu be�er� zaaftan kolay kolay kurtulamaz. Nefsini tezkiye edip “R�d�ye” mak�m�na ula�t��nda ise, il�h� ir�denin hay�r veya �er �eklinde tecell� eden b�t�n kaz� h�k�mlerine teredd�ts�z tesl�m olup r�z� g�sterir, �ik�yet ve s�zlanmay� unutur. B�yleleri hakk�ndaki il�h� m�jde ne b�y�kt�r:
“Ey huzura kavu�mu� insan! Sen O’ndan r�z�, O da senden r�z� olarak Rabbine d�n. (S�lih) kullar�m�n aras�na kat�l ve cennetime gir!” (el-Fecr, 27-30)
Sa�detin �a�maz k�idesi; akl� vahye t�b� k�lmak, kalbi g�zel ahl�k ile tezy�n etmek ve bu s�yede hay�t�n ac�-tatl� s�rprizlerine kar�� r�z� g�sterebilmektir. Yine ger�ek sa�det, hay�t�n med ve cezirlerini oldu�u gibi kabul etmek, me�akkatlerine tahamm�l g�stermek, yanl��lar�n d�zelmesi i�in gayret etmek, her �eyin g�zel taraf�n� g�rmek, kah�r i�inde gizli l�tuflardan g�fil kalmay�p d�im� �lemlerin Rabbi’ne tesl�m olmakla m�mk�nd�r.
Mevl�n� Hazretleri ne g�zel buyurur:
“Senin i� d�nyan bir mis�firh�ne gibidir. Sevin�ler de kederler de gelip ge�icidir. Ne sevin�lere aldan, ne de gamlar� dert edin! Gamlar s�r�runa m�n� olursa �z�lme! ��nk� gamlar, -sabredersen- senin i�in sevin� ve ne�e haz�rlamaktad�r.”]
Cen�b-� Hak c�mlemizi, nefis ve iblisin hile ve tuzaklar�n� tan�y�p onlardan Rabbine s��nan; isy�n� nefsine, itaati Rabbine g�steren; ne h�lde olursa olsun Hakk’a tesl�miyetin huzur ve sa�deti i�inde ya�ayan s�lih kullar�ndan eylesin.
�m�n!
Dipnotlar: 1. Bkz. Sa’leb�, Ar�is, s. 391. 2. H�disenin tafs�l�t� i�in bkz. Tirmiz�, �man, 8; �bn-i M�ce, Fiten, 12. Hak Dostlar�ndan Hikmetler -Lokman Hak�m (a.s.) 1- Ocak 2012 Say� 311 -Lokman Hak�m (a.s.) 1-
Hikmetli nasihatleriyle destanla�an Hazret-i Lokman (a.s.), z�hir� ve b�t�n� hekimlerin p�ridir. Riv�yetlere g�re Eyy�b (a.s.) ile akrab�d�r1 ve pek �ok peygamberin hizmetinde bulunmu�tur.
Lokman Hak�m, bir peygamber veya vel�dir. Fakat �sl�m �limlerinin �o�u, onun peygamber de�il, hikmet ve takv� sahibi, tefekk�r ehli, s�lih bir z�t oldu�u kanaatindedir.
Lokman (a.s.)’�n “hikmet” ehli oldu�u, Kur’�n-� Ker�m’de kendi ad�yla an�lan s�rede ��yle bey�n edilmektedir:
“Andolsun ki Biz Lokm�n’a: �All�h’a ��kret!� diyerek hikmet verdik…” (Lokman, 12)
Hikmet; e�y�n�n hak�katini ve esr�r�n� idr�k edebilmektir. Hikmet, hak�katleri idr�k hus�sunda akla aczini kavratmakt�r. Ak�lla kavranamayan nice s�rlar, ancak hikmetle ��z�l�r. K�inattaki il�h� tecell�ler de hikmet nazar�yla okunabilir.

E�er hikmet olmasayd�, s�rlar kapal� kal�rd�. ��yet s�rlar a��lmasayd�, g�n�ller irfan ikliminden feyizlenemez; Hazret-i Mevl�n�, Abd�lk�dir-i Geyl�n�, Y�nus Emre, ��h-� Nak�ibend, H�d�y� ve ems�li Hak dostlar�, yani m�’min g�n�ller i�in m�stesn� bir istik�met ve takv� miy�r� olan b�y�k �ahsiyetler yeti�mezdi.
Hikmet p�narlar�, ancak tezkiye olmu� kalpte tecell� eder. Bu itibarla m�’min, hem All�h’�n hem de Allah Ras�l� (s.a.v.) Efendimiz’in tezkiyesi ve terbiyesi alt�nda, i� �lemini m�siv�dan ar�nd�rabildi�i, yani tezkiye edebildi�i nisbette sel�m bir kalbe n�il olur.
�lmin nih�� hedefi de, hikmette derinle�mektir. �l�h� sanat�n; “Kur’�n, k�inat ve insan”da sergiledi�i sonsuz muamm�lar�n� ��zmektir. Her zerrede mevcut bulunan, il�h� kudret ve azamet tecell�lerini idr�k edebilmektir.
Mesel� t�p bilgisi, All�h’�n v�cuda yerle�tirdi�i muazzam k�idelerle ilgilenir. Botanik de, topraktan biten neb�t�ta konulan il�h� k�ideler etraf�nda fa�liyet g�sterir. Hikmet ise, b�t�n ilimlerin i�tig�l etti�i k�nun ve k�idelerin sahibini tan�yabilmekle me�gul olur. ��nk� ilmin g�yesi, bilgileri zihne istiflemek de�il, o bilgilerin �tesindeki s�r ve hikmetleri, kalbin idr�k edebilmesidir. Bu da, kalpte n�r-i il�h�nin tecell�si ile m�mk�nd�r.
Allah Te�l� buyurur:
“(Allah) hikmeti diledi�ine verir. Kime hikmet verilmi�se, ona pek �ok hay�r verilmi� demektir. Ancak ak�l sahipleri d��n�p ibret al�rlar.” (el-Bakara, 269)
Hak�katen, ilim, irfan ve m�nev� olgunluk neticesinde kula Rabbi taraf�ndan l�tfedilen hikmet; s�z, karar ve davran��larda is�bet edebilme meziyetini de beraberinde getirir. M�fessir Zemah�er�, Lokman Hak�m’in hikmetlerine bir mis�l sadedinde, �u ibretli h�diseyi nakleder:
Bir g�n D�vud (a.s.), Lokman Hak�m’den bir koyun kesip en iyi yerinden iki par�a getirmesini istemi�ti. LokmanHak�m de ona, kesti�i koyunun dilini ve y�re�ini getirdi. Aradan birka� g�n ge�tikten sonra D�vud (a.s.), yine Lokman Hak�m’den bir koyun kesip bu defa da hayvan�n en k�t� yerinden iki par�a et getirmesini istedi. LokmanHak�m, yine koyunun dil ve y�re�ini getirdi. Hazret-i D�vud, ona bunun hikmetini sorunca da ��yle dedi:
“–Bu ikisi iyi olursa, bunlardan daha iyisi; k�t� olursa da, bunlardan daha k�t�s� olmaz!..” (Zemah�er�, Ke��f, V, 18)
Hak�katen kalp ve onun terc�man� olan dil, insan�n iki cihanda sa�det veya fel�ketine med�r olan en hay�t� uzuvlard�r. Ebed� sa�detin ilk �art� olan �man; dil ile ikrar, kalp ile tasd�k neticesinde h�s�l olur.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) de bir had�s-i �er�flerinde:
“Haberiniz olsun ki, bedende bir et par�as� vard�r. O iyi olursa b�t�n beden iyi olur; o bozuk olursa b�t�n beden bozuk olur. ��te o, kalptir.” buyurmu�lard�r. (Buh�r�, �m�n, 39)
Yine Allah Ras�l� (s.a.v.), faz�let ehli g�z�de sah�b�lerinden biri olan Mu�z (r.a.)’a m�nev� terakk�si ve ebed� kurtulu�u i�in, her seferinde; “Bu da k�f� de�il ey Mu�z!” diyerek, �st �ste pek �ok emir ve tavsiyelerde bulunmu�, en son olarak da:
“–Sana (sayd��m) b�t�n bu (faz�letli amellerin makb�l olmas�n�n) kendisine ba�l� bulundu�u �eyi (meselenin can damar�n�) bildireyim mi?” buyurmu�tur. Mu�z (r.a.):
“–Evet, bildir y� Ras�l�llah!” deyince Peygamber Efendimiz (s.a.v.) dilini tutmu� ve:
“–Dilini koru!” buyurmu�tur.
Mu�z (r.a.):
“–Biz konu�tuklar�m�zdan da hes�ba �ekilecek miyiz?” diye sorunca Efendimiz (s.a.v.):
“–Allah iyili�ini versin ey Mu�z! �nsanlar� y�z�st� cehenneme s�r�kleyen, ancak dillerinin �rettikleridir!” buyurmu�tur.2
Bu sebeple, sorumsuzca s�z s�ylemekten titizlikle sak�nmak gerekir. S�ylenen s�zlerin m�n�s�n�n nereye ��kaca��n� �ok iyi hes�b etmek �c�b eder. Nitekim di�er had�s-i �er�flerde de Efendimiz (s.a.v.) ��yle buyurmu�tur:
“Kul, iyice d��n�p ta��nmadan bir s�z s�yleyiverir de bu y�zden cehennemin do�u ile bat� aras�ndan daha uzak bir yerine d��er.” (Buh�r�, Rik�k, 23)
“Kul, All�h’�n ho�nud oldu�u bir s�z s�yler, fakat onunla All�h’�n r�z�s�n� kazanaca�� hi� akl�na gelmez. H�lbuki Allah, o s�z sebebiyle, kendisine kavu�tu�u k�y�met g�n�ne kadar o kimseden ho�nud olur.
Yine bir kul da All�h’�n gazab�n� gerektiren bir s�z s�yler, fakat o s�z�n kendisini All�h’�n gazab�na �arpt�raca��n� d��nmez. Oysa Allah, o kimseye o k�t� s�z sebebiyle, kendisine kavu�aca�� k�y�met g�n�ne kadar gazab eder.” (Tirmiz�, Z�hd, 12; �bn-i M�ce, Fiten, 12)
Demek ki, his ve fikirlerin menba� olan kalbe ve onun terc�man� durumundaki dile sahip olmak, son derece ehemmiyetlidir.
��te bunun gibi say�s�z hak�katlere dikkat �eken Lokman (a.s.)’�n hikmetli s�zleri ve bilhassa o�luna yapt�� nasihatleri, Kur’�n-� Ker�m, had�s-i �er�fler ve b�z� m�teber kitaplar ves�lesiyle g�n�m�ze kadar ula�m��t�r. ��te z�hir� ve b�t�n� hekimlerin p�ri olan Lokman Hak�m’den, ebed� sa�det re�etesi olan birka� nasihat:
Lokman (a.s.) buyurur:
“...Ey o�ulcu�um! All�h’a ortak ko�ma! Do�rusu �irk, b�y�k bir zul�md�r.” (Lokman, 13)
[K�mil bir m�’min, All�h’�n varl�k ve birli�ine �eksiz-��phesiz �m�n etmi� kimsedir. Dolay�s�yla k�inattaki b�t�n tasarruflarda Cen�b-� Hakk’�n yeg�ne h�k�mr�n oldu�unun �uur ve idr�ki i�inde ya�ar. Zira tevh�d inanc�n�n ortakl��a tahamm�l� yoktur.
En b�y�k zul�m olan �irk, kulu ebed� olarak cehenneme d��r eder. �irk ko�mak, ink�r etmek veya m�n�f�kl�k yapmakla kul, Rabbine ve tevh�d ehline hi�bir zarar veremez. Fakat kendisini ebed� az�ba m�stahak etti�i i�in, nefsine en a��r �ekilde zulmetmi� olur. Bu hak�kat, �yet-i ker�melerde ��yle if�de buyrulur:
“�nsanlardan b�z�lar� da vard�r ki, inanmad�klar� h�lde; �All�h’a ve �hiret g�n�ne inand�k.� derler. Onlar (kendi ak�llar�nca) g�y� All�h’� ve m�’minleri aldatmaya �al��rlar. H�lbuki onlar, ancak kendilerini aldat�rlar da bunun fark�nda de�ildirler.” (el-Bakara, 8-9)

devam� 4.b�l�mde..

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Hak Dostlar�ndan Hikmetler.3..lokman Hekim ba�l�kl� yaz� M.Ali �nsal taraf�ndan 6.08.2012 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Hak Dostlar�ndan Hikmetler.3..lokman Hekim

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu