“Büyük adam olmak” sözünü hiç duymamýþtý. Bu söz bir ideali, bir hedefi olan insanlar için geçerliymiþ. Mehmet’in ise geleceðe dair ne bir hayali, ne bir amacý ne de bir planý vardý. O sene Ýlkokulun 5. sýnýfýndan diplomasýný alacak, yeni bir hayata baþlayacaktý. Sýradan bir köy hayatý. Yani rençperlik. Babasýnýn ev ihtiyaçlarýný karþýlayacak, koyunlarýný güdecek, onun gezmesine daha çok fýrsat verecek bir yaþam. “Olursa çat pat, olmazsa aç yat” þeklinde devam edecek bir yaþam. Hani tarla, bað, bahçe veya kazanç getirecek hayvanlarý olsa bari. Ne gezer? Baþkalarýnýn iþlerinde gündelikle geçecek bir ömürdü süreceði.
Köy Ýlkokulu’nun 5. sýnýfýnda okuyordu. O sene okuluna yeni öðretmenler gelmiþti. Adanalý Emine öðretmen, Karslý Nurcan öðretmen ve Antepli Bedriye öðretmen. Okullarýný yeni bitirmiþler, görev yerlerine koþarak gelmiþlerdi. Güller yetiþtirecekler, dikenlerine katlanarak. Bir bahçývan gibi çiçeklerle ilgilenecek, onlarý sulayacak, soldurmamak için ellerinden geleni yapacaklardý. Amaçlarý bir tohumu yeþertmek, bir fidana su vermek idi. Yürekleri güçlü, gönülleri zengin, bilekleri bükülmezdi. Onlar tam bir eðitim sevdalýlarýydý. Çevrelerini aydýnlatacaklarý ýþýk saçan gözlerinden belliydi.
Mehmetlerin öðretmeni Bedriye Öðretmen oldu. Derslik yetersizliðinden 4 m2’lik Müdür Odasý’ný kendilerine derslik yaparak 14 mevcutla eðitim öðretim yýlýna baþladýlar. Ondan önceki öðretmenleri hep yaþlý olduðundan öðretmenlerini kendilerine daha yakýn hissettiler ve çabucak alýþmýþtýlar birbirlerine. Öðretmenlerinin çok hevesli olduðu daha ilk günden belliydi. Heyecan ve ümit doluydu. Güler yüzlüydü.
Günler geçtikçe öðretmen-öðrenci, öðretmen-veli iliþkileri de yavaþ yavaþ þekilleniyordu. Oldum olasý köye gelen memurlara yakýn olan, onlarla iyi iliþkiler kuran bir ailesi vardý Mehmet’in. Bu yüzden öðretmeniyle arasýndaki mesafe biraz daha yakýndý. Ýliþkileri biraz daha sýcak ve samimiydi. Aile ziyaretleri teklifsiz, sohbetler bol latifeliydi. Babasý olmadýðý için annesi ve erkek kardeþiyle yaþýyordu. Annesinin bakýmý, kardeþinin okul masraflarý da onun omuzlarýndaydý.
Derslerindeki üstün baþarýsýndan dolayý öðretmeni babasý ve annesini tebrik ediyordu. Bu tebrikler sayesinde babasýnýn koltuklarý kabarýyor Mehmet’ten övgüyle söz ediyordu. Çalýþkanlýðý, dürüstlüðü, davranýþlarý baþka öðrencilere örnek gösteriliyordu. Köyleri Sof Daðý eteklerinde meþe ormanlarýyla kaplý ve çok kayalýklý bir yerdi. Daha küçük yaþlarda kuzu oðlak peþinde koþarak dolaþtýðý daðlarýn her yerini delik deþik biliyordu. Okul haricindeki günleri hep daðlarda geçerdi. O yüzden öðretmeni onu kayalýklar arasýnda açan bir güle benzetiyordu. O’na ‘Sen bu kayalarýn gülüsün’ diyordu.. Gül fidaný nazik olur. Bakým ister, ilgi ister. Karþýlýðýnda ise güzel kokular yayar çevresine mis gibi. Görünüþüyle kokusuyla bülbülleri kendisine âþýk eder. Fakat dikenli olur. Yaradan ona dikenlerini savunma mekanizmasý olarak bahþetmiþ. O güzelim goncayý dalýndan koparmak isteyenlere karþý koymanýn bir tezahürüdür dikenler. “Gülü seven dikenine katlanýr” derler ya, bu gülü de seven biri çýkmýþtý. Zorluklara katlanmak kolay deðil, mutlaka fedakarlýk ister.
Bir aile sohbeti sýrasýnda öðretmeni;
-Memiþ Amca bu oðlaný okutalým. Büyük adam olsun, dedi. Bir anda Mehmet’in beyninde þimþekler çaktý. Hemen hayallere daldý. “Büyük adam olmak” ha! Büyük adam nasýl olunurdu? Gerçekten olabilir miydi? Bu düþüncelerden öðretmeninin konuþmasýyla sýyrýldý. Köylerinde okuyan kimse çýkmamýþtý. Neden O da okuyarak bir öðretmen, bir polis, bir mühendis veya bir doktor olmasýndý ki? O gün önünü aydýnlatacak bir meþale yakýlmýþtý öðretmeni tarafýndan. Okumasýný istediði geleceðinden ümitvar olduðu bir öðrencisinin hayat meþalesiydi tutuþturduðu. Bu meþale yanmalýydý. Bu meþale çevresine ýþýklar yaymalýydý. Bu meþale aydýnlýk bir geleceðin ilk ýþýklarý olmalýydý.
Yalnýz bir sorun vardý ki bu meþaleyi yakmadan söndürmeye çalýþýyordu, Mehmet’in babasý. Mehmet’i okutmayý kesinlikle istemiyordu. O günkü kafayla okuyup da ne olacaktý sanki? Okuyanlar arasýnda dökülen kanlar daha kurumamýþ. 1982 öncesi olaylar hep okuyanlar arasýnda meydana geliyormuþ. Birçok tanýdýðý okuyan evlatlarýný kör kurþunlarla bir hiç uðruna topraða vermiþ, yürekleri yanmýþ. Okumak bir o kadar da tehlikeliymiþ. Hem O okursa köyde babasýnýn iþlerini kim yapacakmýþ? Koyunlarý kim güdecekmiþ? Ýhtiyarlýðýnda eline bir bardak suyu kim verecekmiþ? Büyük oðlan zaten þehre gitmiþ. Bari Mehmet yanýnda kalmalýymýþ.
Öðretmeni ile ailesi arasýnda okusun-okumasýn mücadelesi baþlamýþtý. Mehmet için mücadelenin nasýl olduðu deðil sonucu önemliydi. Çünkü bu mücadele “Büyük adam olma” hevesini ya içinde koyacak ya da hayatýnda yeni bir çýðýr açacaktý. Yani tutuþturulan meþale ya yanmaya devam edecek ya da sönecekti. Öðretmeni ve öteki öðretmenler okumasýný istiyorlardý. Ailesinden de bir destekçisi vardý. Eli öpülesi, baþýnýn tacý, gönlünün ilacý, cefakâr, fedakâr, çilekeþ anasý. Ömrünü ellerin gündelik iþlerinde geçirmiþ, sekiz çocuk anasý, ayaðýnýn altýndan cennet ýrmaklarý geçen anasý. “Okusun” diyordu. “Okusun da buralardan kurtulsun. Ellerin iþlerinde ömrünü çürütmesin. Onun yapacaðý iþleri ben yaparým. Onun okumasý için parayý ben kazanýrým. Yeter ki okusun” diyordu. Artýk saflar belliydi. Bir yanda anasý ve öðretmenleri, diðer yanda babasý ve babasýnýn destekçisi Hacý Amca. Hacý amca çocuklarýný þehre okula göndermiþ ama çocuklarý okumamýþtý. Çeþitli sebeplerden dolayý köye geri dönmüþlerdi. O çocuklarýný babasýna örnek gösteriyor, “Okusa benim çocuklar okurdu. Boþ ver gönderme” diyordu. Hacý Amca’nýn bu sözleri Mehmet’in okuma azmini artýrýcý adeta bir kamçý olmuþtu. Hakkýnda nasýl olurdu da peþin hüküm verirdi? Daha O okula baþlamadan, bu sonuca nasýl ulaþmýþtý? Ýçinden “Hacý Amca! Bu sözlerinden dolayý zaman gelecek piþman olacaksýn. Seni utandýracaðým” diye geçirdi.