Japon Demeti
DURUŞ
Şiş yanmayacak
Kebap da yanmayacak
Nasıl iştir bu ?
Ya yardan ya da serden
Aksi Dimyat ve pirinç
MCU
WAKA / Bilinen en eski Japon şiir türüdür,5-7-5 7-7 hece ölçüsüyle
yazılır, kökenin Çin kültüründen geldiği söylense de sanat tarihçileri
arasında bu hususta bir mutabakat yoktur. Düşündürücü şiirlerdir, belli
felsefeler içerir ancak mealen anlaması çok güç değildir, anlamlar
genelde belirgindir. Ülkemizde sosyal platformlarda “ tanka “ türü
altında yazılan şiirlerin neredeyse tamamı “ waka “ dır.
DURUŞ
Şiş yanmayacak
Kebap da yanmayacak
Mümkündür belki
Ya yardan ya da serden
Geçilmez mi birinden
Mantıksal Çerçeve :
Atılan her adımın alternatif maliyetii vardır
Bedava yürüyüş sadece O’na mahsustur.
MCU
TANKA / Waka’nın günümüz versiyonudur. 5-7-5 7-7 hece ölçüsüyle
yazılır. Waka şiirleri savaşların da yarattığı olumsuz psikolojiler ile
2. Dünya savaşı sonrasında neredeyse yok olmaya yüz tutmuştur. Yine de
belli bölgelerde varlığını 1970-1980’lere kadar sürdürmüştür. İlk kez
1980 yılında A.B.D.’ndeki Japon şairlerin girişimiyle “ Tanka “ adıyla
yenilenmiş haliyle tekrar gündeme gelmiş ve lansmanı New York Times ile
kapak olarak yapılmıştır. Sonrasında çok hızlı bir gelişme göstermiş,
haftalık dergiler çıkmaya başlamış, her gazete de bir tanka köşesi
oluşturulmaya başlanmıştır. Temalar çok ağırlaştırılmış neredeyse
tamamen bir zeka jimnastiğine dönüştürülmüştür. Okullara ve eğitim
sistemlerine girmiştir. 1980 sonrası hem Japon ve hem de A.B.D.
toplumsal kalkınmalarının özellik arz eden belirleyicilerinden birisi
haline gelmiştir. Büyük şirketler vizyon, misyon ve değerlerini “ tanka “
lar ile kalıcılaştırmış, çalışanlarının farkındalığını artırmıştır.
Hiçbir tanka “ waka “ da olduğu gibi tek fikir içermez, en az birkaç
açılımı vardır ve işaret ettiği temaların kendi içlerinde bire bir
tutarlılıkları vardır. Konular öylesine ince işlenir ki illa bir de “
yol haritası “ , “ dip not” vb. gibi şiir altı birkaç satırlık izahat
gerektirir. Bunlar da şiirin mütemmim cüzleridir. Şair adını en alta
yazar. Ballade’nin “ sunu “ bölümü tekniğinin “tanka footnotes” denilen
dip açıklamalara ciddi etkisi olmuştur. Pek çok yazılı yayımda
görseller de sıklıkla kullanılır. Tüm bu genel konsept içerisinde
“tanka” lar sunulur.
DURUŞ
Şiş yanmayacak
Kebap da yanmayacak
Arı var kuşa dal yok
MCU
HAIKU / Tüm haikular doğa temalı olarak yazılır.5-7-5 hece
ölçüsündedir. Burada anlatılan doğanın dengesi ve bunu kendisinin
sağladığıdır. Farklı türler birbirlerinin nüfusunu dengeleyecek bir
yaşam mücadelesi içerisinde olmasa doğa bazı oyuncularını yitirir.
DURUŞ
Şiş yanmayacak
Kebap da yanmayacak
Nasıl iştir bu ?
MCU
SENRYU / Haiku olarak tanımlayarak kaleme aldığımız ve konusu doğa
olmayan tüm 5-7-5 hece sayısındaki şiirler Senryu’dur ve temalar her
daim insana dairdir.
DURUŞ
Şiş yanmayacak
Kebap da yanmayacak
Nasıl iştir bu ?
Herkese çiçek
Her keseye bin akçe
Hayat ne güzel
Hak etmeyen yer
Yorulan tenezzülsüz
Doğru ayakta
MCU
CHOKA / 5-7-5-5-7-5-5-7-5 ya da 5-7-7-5-7-7 gibi aslen 5 heceli
taban kombinasyonları baz alınarak yazılan ve mısra sayısı önem arz
etmeyen hareket alanı çok daha geniş uzun Japon şiirlerinin genel
adıdır.
Başta renga ve renku olmak üzere bazı
değişik formlar da mevcuttur Japon edebiyatında. Bilgi kirliliği
yaratmamak adına çok bilinen türlerin dışına çıkmamaya özen gösterdim.
Merak eden ve sağlıklı bilgilenmek isteyebilecek arkadaşlar adına bu
kendimce oluşturmaya çalıştığım şiirleri tür açılımları ile birlikte
paylaşmak istedim.
Saygılarımla
Mehmet Çağatay ÜNLÜTÜRK
(
Japon Demeti başlıklı yazı
MCU :) tarafından
20.06.2013 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
