Türk-Ýslam âlimleri serisi – 71

                  BENÝ MÛSÂ

  Hicri II. Asýrda yaþamýþ ve ölmüþtür

         Geometri ve astronomi âlimi

Genç iken eþkýyalýk yaptýðý söylenir,

Daðlarda gezip halký canýndan bezdirir.

Bu eþkýyaya da Mûsâ bin Þakir denir,

Horasan’da bir dost edinir Beni Mûsâ.

Me’mûn’la, halife olmadan önce tanýþmýþ,

Aralarýnda koyu bir arkadaþlýk baþlamýþ,

Halife olunca da Baðdat’a çaðýrmýþ,

Üç oðluyla Baðdat’a gider Beni Mûsâ.

Baðdat’ta ilim adýna hareket eder,

Ýslâm aþký gönlünün derinine iner,

Eþkýyalýktan zerre kadar kalmaz eser,

Astronomide ustalaþýr Beni Mûsâ.

Meþhur filozof Kindi’ye, Mûsâ kinleþir,

Onun kütüphanesini de sahiplenir,

Kindi ve Mûsâ bir formülle iþ bitirir,

Kindi ile güzel dost oluverir Beni Mûsâ.

Dünyanýn enlemini boylamýný ölçmüþ,

Sincar ovasýnda da bunu tespit etmiþ,

Kûfe civarýna da ayrý ekip gitmiþ,

Ölçümleri tam tutturmuþtur Beni Mûsâ.

Mûsâ’nýn ölümü halifeyi çok üzmüþ,

Halife Me’mun ailesine sahip çýkmýþ,

Çocuklar astronomi eðitimi almýþ,

El-Müneccim unvaný alýr Beni Mûsâ.

O ve oðullarý müspet ilim yolunda,

Ýslâm âleminde üç kardeþte dorukta,

Görev almýþ orijinal eser yazýmýnda,

Nesil boyu ilim emrinde Beni Mûsâ.

Ebû Ca’fer geometri, astronomi de,

Ahmed bin Mûsâ, mühendis ve de hiyelde,

En küçük Hasan’ýn ise geometri de,

Oðullarýn ilme yön verir Beni Mûsâ.

Pek çok eser bugüne kadar gelememiþ,

“Kitabü’l-Hiyel” Vatikan da sergilenmiþ,

Topkapý’da üç yazma eseri var denmiþ,

Eserler batýnýn elindedir Beni Mûsâ.

“Kitâbû eþkâli’l- Basýta Ve’l-Küriyye”

Bilinir ki kürelerin ölçümü diye.

O eseri de çevrilmiþtir Latinceye,

Açý ölçülerini bildirir Beni Mûsâ.

“Kitâ’b Fi’l-Karastûn” ölçüm teorisidir,

“Kitâbü’l Mahrûtât” koni kesitleridir.

Bazý kaynakta eser, “Konika” geçmiþtir,

Dünya ilmine de yön verir Beni Mûsâ.

Allah malý (dünyayý) isteyene verir,

Ýlmi isteyene de iki cihan verir.

Eþkýyaya bile güzel dönüþ vermiþtir,

Ýlim iki cihan sultaný eder yiðidim.

Daðlardan indirip ilmin zirvesine vermiþ,

Güzel yiðitlere ilmi hediye etmiþ,

Onlar yazmýþ, bizde iken eserler gitmiþ,

Emanete sahip olamadýk yiðidim.

Dövünmek hakkýmýz mý diye düþünmeli,

Korumadýðýn tarih bizimdir bilmeli,

Üç beþ yazý deyip de geçip gitmemeli,

Derininde de sýrlar gizlidir yiðidim.

Hiyel: Mekanik.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan

NOT: Kur'ân'daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teþvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de ayný titizliði göstermiþlerdir. Ýtaatteki bu hassasiyet onlarýn Fizik, Kimya, Týp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araþtýrmalarýný baþlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede Ýslâm dünyasýnda dev isimler yetiþmiþtir.