Muz vadi köyü anýlarýmdan 2

Akþam yemeðini yemiþ, çay içerek daðlardaki kesim yapýlan ormanlarda bütün gün çalýþtýðýmýz günün yorgunluðunu gideriyorduk. Yemeklerimizi yapan Muz vadili köyünün yerlisi olan Kerim, beyim dedi bu gün yediyemedim amma yayýn eykenden kalkýp ýymak kenayýndaki Çevlik’e gidip bol miktarda alabalýk tutacaðým, yayýn akþama sizleye yanýnda rakýsý ile güzel bir ziyafet veyeceðim dedi. Habeyiniz olsun dedi.

Kerim; Köyündeki diðer köylülerde konuþurken olduðu gibi, karþýlýklý konuþmalarýnda (R )harfini kullanamýyor onun yerine ( Y ) harfini bir türlü kullanýyordu. Kendisinin bize anlattýðýna göre hem kendisinin söylemesi hem’ de bizim de, köy halký ile konuþtuðumuzda köylülerde gözlediðimiz kadarýyla bu köydeki halkýn hepsi ayný durumdaymýþ ve bu köydeki insanlardan hiç kimse konuþurken ( R ) harfini kullanamazlarmýþ. Ayný olayý arada bir iþe gidip gelirken bizler’ de karþýlaþtýðýmýz köylülerle konuþurken saten biz’ de bunu fark etmiþtik. Meðerse bu olay doðruymuþ. 1994 Yýlý yazýnda çalýþma yaptýðýmýz Ermenek ilçesinin o günkü adýyla Muz vadi olan en uzak orman köyündeki insanlarýn konuþmalarýnda R harfinin kullanýlmadýðýný bunun yerine Y harfi kullanýldýðýnýn gerçek olduðunu görmüþtük.

Fakat bu güzel köyün güzel insanlarýna konuþurlarken R harfi yerine Y harfi kullanmalarý oldukça güzel yakýþýyordu. Hele ki birbirinden güzel kadýnlarýnýn kýzlarýnýn kendi aralarýndaki R siz sohbetlerini dinlemek onlarýn konuþtukça, kýp kýrmýzý yanaklarýndaki ortaya çýkan gamzeleri görmek o köyün insanlarýna kadýnlarýna kýzlarýna ayrý bir güzellik katýyordu.  

Ben o güne kadar hayatýmda hiç balýk avý yapmamýþtým. Üstelik yangýn bekçisi Kerim’in söylediðine göre gideceði yerdeki ýrmakta çok miktarda kýrmýzý benekli alabalýk varmýþ. Bu yüzden iþ arkadaþlarýmdan izin alarak, Kerim ile ben de balýða çýkmak istedim. Arkadaþlarýmýn bunu uygun görmesi ile ertesi günü sabahtan erkenden balýða gitmek üzere o gece erken uyumuþtum.  

Sabah olmuþtu. Gün ýþýmýþ etraftaki sýk geniþ yapraklý ceviz aðaçlarýnýn sýk dallarý yapraklarý arasýndan güneþ kendini yenice göstermeye baþlamýþtý. O gün çok güzel bir bahar havasý vardý. Köydeki sýk ceviz aðaçlarýnýn kirazlarýn ve daha pek çok meyvalý aðacýn etrafa yaydýðý oksijen bolluðu ciðerlerimize doldukça rahatlýyorduk ve bu oksijen bolluðu insana tarifi imkânsýz olan rahatlatýcý bir keyf veriyordu.  

O sabah ben ve yangýn bekçisi olan geçici aþçýmýz Kerim ile elimize içine balýk koyacaðýmýz bir sepet alarak oltalarýmýz ile birlikte yola koyulduk.

Bir saate yakýn bir mesafedeki içine hiç balta girmemiþ çam ormanlarýnýn arasýndan Ak denize doðru akýp giden gök su nehrinin kýyýsýndaki halkýn Çevlik dediði sýk ormanlarýn bulunduðu daðlardan tepelerden zorlukla indikten sonra çok güzel yere varmýþtýk.

Kalýn balta görmemiþ çam aðaçlarýnýn sýklýðýndan ve uzun boylu aðaçlarýn çok olmasýndan kaynaklanan gökyüzünün ancak aðaçlarýn arasýndan güçlükle görülebildiði bir yere uzun bir süre sonra nihayet vardýðýmýzda gördüðüm manzara karþýsýnda adeta büyülenmiþtim..

Çevlik yolu baþlangýçta dik yokuþlarýn olduðu sonra tepelere çýktýktan sonra iniþe geçildiði derin bir vadiye doðru inen bir keçi yolundan ibaretti. Çýkarken insaný terleten fakat vadiye inildiðinde de bir o kadar rahatlatan zengin bir oksijen deposunun bulunduðu bir yerdi.

Köylülerden kimileri buraya Cennet_Cehennem adýný da verdiðini daha sonradan konuþtuðumuz köylülerden duymuþtum.  Öyle’ ki buralardaki ormanda bulunan aðaçlara belki hiç balta girmemiþti. Köylüler bile oralara sadece geyik ve balýk avlamak için gittiklerini söylüyorlardý.

Kerim yanýmda ormanýn içinde biraz gittikten sonra çaðlayarak akan buz gibi berrak suyu bulunan gök su ýrmaðýnýn kenarýna vardýk. Irmaðýn kenarýnda ormandaki diðer aðaçlar gibi, ýrmaðýn içine dýþýna her taraflara köklerini salmýþ gökyüzünü göstermeyen çýnar aðaçlarý ve akçaaðaç gibi ýrmaðýn taþkýnlarýna siper olmuþ diðer yapraklý aðaçlar vardý.

Kerim ile beraber büyük bir çýnarýn dibine oturarak oltalarýmýzý suya atmýþtýk. Aslýnda balýklarý oltayla tutmaya gerek bile yoktu. Elimizde bir file sepet olsa, suyun içine daldýrsan en az birkaç tanesini yakalayabilirdin.

Irmakta o kadar çok kýrmýzý benekli, alabalýk vardý ‘ki kenardan oturup baktýðýmda, çýplak gözle onlarýn ýrmaðýn içinde çýnar aðaçlarýnýn suyun içindeki kökleri arasýnda oynayýþlarýný sonra suyun geldiði tarafa doðru kayalardan atlayarak oynadýklarýný avlandýklarýný görebiliyordum. Hayatýmda o güne kadar çok alabalýðý bir arada görmüþ deðildim.

Sanýrým birkaç saatlik bir zaman içinde köyden gelirken, bizim yanýmýzda getirdiðimiz sepet tuttuðumuz alabalýklarla dolmuþtu.

Kerim bana döndü o kendi konuþtuðu diliyle yetey’ mi beyim dedi. Ben de yeter gidelim artýk deyince, oturduðumuz yerimizden kalktýk elimizde içi balýk dolu sepetle ormanýn içinde geldiðimiz patikadan geriye doðru giderek eve doðru yürümeye baþladýk.

Dönmeyi dönüyorduk amma, aklým hep oradaki alabalýklarda ve bir de gökyüzünü zor gördüðümüz sýk aðaçlarýn oluþturduðu ormandaydý.

Ormandaki aðaçlar o kadar uzun ve sýktý’ ki güneþ tepedeyken bile ýþýnlarý sýk çam aðaçlarýnýn arasýndan süzülerek topraða iniyor baktýðým zaman adeta büyüleniyordum.

Hani derler ya “delikli demir çýktý mertlik bozuldu.” Þimdi öyle oldu. Dozer denen yol yapma makinalarý ile kolayca ormanlarýn derinliklerine kadar yeni yollar yapýldý. Eskiden sadece golasar dediðimiz býçkýlar kullanýlýrken motorlu testereler ortaya çýktý. Herkesin elinde bir motorlu testere orman içinde benim o zamanki gördüðüm ormanlardaki, aðaçlarý ormaný gençleþtirme yenileme adý altýnda aðaçlarý keserek ve bir de kazanç elde etme amacý ile bunlarý keserek ormanlarý azalttýlar. Þimdi o benim oralarda çalýþýrken gördüðüm, yaþlý içine bile giremediðim insaný ürküten sýk ormanlar kaybolup gitti. 

Kerim getirdiðimiz balýklarý akþam bir güzel tereyaðýnda kýzarttý, yaptýðý salatalarla beraber sofrayý kurdu.

Ormanda beraber çalýþtýðýmýz memur arkadaþlarýmýzdan þu anda ismini hatýrlayamadýðým biri içkiyi çok severdi. Raký içmeden duramaz hele sofrada tam onun istediði biçimde yemekler oldu mu bizleri de kendine benzetir mutlaka raký içirirdi. Ben o zaman yevmiye ile sadece yazlarý çalýþan henüz bir talebe olduðum için onlara pek ayak uyduramasam da yine de birkaç bardak almak mecburiyetinde kalýrdým.

Ýçkiyi çok seven, memur arkadaþýmýz iþ yerine gelirken Güney yurt köyündeki kaçak raký yapan kiþilerden bol miktarda raký getirmiþti o rakýlardan çýkardý balýðýn yanýna koydu þu zýkkým balýk’ da rakýsýz boðazýmdan geçmez diyerek kadehleri doldurdu içmeye baþladý.

Bizim oradaki çalýþtýðýmýz yýllarda Güney yurt köyünde üzümden boðma raký çýkaran köyüler vardý. Bunlar çýkardýðý rakýlarýný met ederler tekel rakýsýndan daha üstün olduðunu söylerlerdi. Fiat yönünden de ucuz olduðu için arkadaþýmýz bir yaz boyu yetecek kadar raký getirmiþ olduðundan neredeyse hemen, hemen her akþam bu rakýdan içiyordu.

Sofrada bol miktarda alabalýk olduðu için o akþam yendi içildi sohbetler yapýldý hikâyeler anlatýldý derken Kerim bir hikâye de ben anlatacaðým dedi ve kendi köyleri ile ilgili bir hikâyeyi bizlere anlatýverdi.

Kerim’ in bize kelimeleri içinde (R)harfini kullanmadan kendi þivesi ile bizlere anlattýðýna göre, Bu köyde yakýn zamana kadar yastýk kullanýlmazmýþ. Halký fakir olduðundan köylünün yaþadýðý köy þehre çok uzak mesafede olduðundan çoðu evlerde yatak yerine kendi el yüzü kendi el tezgâhlarýnda dokuduklarý içi yün yataklar kullanýlýrken yastýk yerine de çevredeki iþlenebilir karaçam aðaçlarýnýn kütüklerine insanýn tam baþýnýn geldiði yeri oyarlarmýþ gece bunlarý yastýk yerine bunlarý bunlardaki oyuklara baþlarýný koyarak uyurlarmýþ..

Hikâyesini ise þöyle anlatmýþtý. Akþam olmuþ, köydeki hane halkýndan biri erkenden yataklarýna yatarlar. Evlerde genellikle bireyler ayný odayý paylaþýrlar. Biraz zaman geçince, evin kýzý baðýrmaya baþlar. Kýzýnýn sesini duyan anne korkuyla yerinden fýrlar.

Annesi korku içinde, kýzýndan tarafa bakar kýzýna yataktan kalkmadan yattýðý yerde baðýrmaya baþlar.

-Ne baðýrýyorsun gýzým?

-Kýz karanlýkta annesine cevap verir.

-Ana, ana þu oðluna bir þey söyle, oðlun benim keytiðime baþýný koydu çekmiyoy uyuyamadým. Demeye baþlar.

Eh hikâye bu ya nasýl da gülmezsin, Kerim bunlarý anlatýrken bizler’ de kahkahalarla ona gülüyor þerefine kadehlerimizi kaldýrýyorduk.

Keyfimi, neþemizi köyün muhtarý mazlum Ali’ye gece kuþlarý çabucak ulaþtýrmýþ olmalý ki, biraz sonra o’ da elinde bir çýta bal ile gelip soframýza misafir olmuþtu. Mazlum Ali beni neden çaðýrmadýnýz diyerek biraz sitem etmiþti amma, onun yanýmýza gelmesiyle neþemiz bir kat daha artmýþtý.

Mazlum Ali þalvar giyerdi þalvarýnýn uçkur kýsmýnda devamlý olarak iki çift zil bulundurur, eðlence meclislerinde zillerle çok güzel oyunlar oynayarak etrafýndakileri neþelendirirdi.

Neþemiz iyiydi amma, onun oynamasý için ne davul, ne def, ne de saz çalan biri vardý.

Kerim yerinden kalkarak iki takým aðaç kaþýk parçasý kaþýk çalýp oynayarak içeriye girdi. Mazlum Ali için bu bile yeterdi. Þalvarýnýn cebinden zilleri çýkarýp parmaklarýna geçirmesiyle ortaya fýrlamasý bir oldu.

O gece hem içtik hem de Mazlum Ali’nin zillerinin sesiyle Kerimin de kaþýklarýnýn sesiyle güzel bir gece geçirmiþtik.

Altmýþlý yýllarýn þirin yeþillikler içindeki Muz vadi köyündeki geçirdiðim üç aylýk çalýþma hayatýmda tanýk olduðum bizzat yaþadýðým daha birçok anýlarýmdan biri olan bu güzel akþamý aradan çok, çok uzun yýllar geçmesine raðmen unutamam. Ayrýca adýný andýðým hatýrasýný yaþadýðým Mazlum Ali için de Allah’ an rahmet diler, onun’ da nur içinde yatmasý gönülden temenni ediyorum.

Diðer arkadaþlarýmdan kim sað kim deðil bilmiyorum amma hepsi benden çok büyük olduðu için onlarýn’ da sað olmadýðýný düþündüðümden onlara’ da Allah rahmet eylesin diyorum.6 Þubat 2016

Ahmet Yüksel Þanlý er