“Yaslý gittim, þen geldim;

Aç koynunu ben geldim.

Bana bir yudum su ver,

Çok uzak yoldan geldim.”

Bu marþýn belki yazarýný bilmesek de söyleniþini hemen hemen çoðumuz biliriz.

Samih Rifat’a ait ‘Akdeniz Kýyýlarýnda’ adlý þiir.

Yalnýz bestelenirken bazý dörtlükleri alýnýp ‘Gelibolu Marþý’ olarak Leylâ Saz tarafýndan bestelenmiþtir.

Kimdir Leylâ Saz? Ýsterseniz kýsa bir özgeçmiþi ile tanýyalým.

1845 yýlýnda Ýstanbul'da doðdu.

Hekimbaþý Ýsmail Paþa'nýn kýzý.

Çocukluðunda yedi yýl süreyle sarayda bulundu, sultan hanýmlarýn nedimeliðini yaptý. Bu sayede harem hayatýný yakýndan tanýdý ve iyi bir eðitim gördü.

Sarayda kaldýðý dönemde, Nikoðos Aða ve Medeni Aziz Efendi'den dersler aldý. Klasik Türk Müziði konusunda kendini geliþtirdi ve bestekâr oldu.

Ýki yüze yakýn bestesi vardýr.

Bostancý'daki köþkü yandýðýnda, çoðu þiiri ve hatýra defterleriyle birlikte bu notalarýn çoðu yandý.

Þiir yazmaya 16 yaþýnda baþladý.

"Yaslý gittim þen geldim" dizesiyle baþlayan ünlü marþý

 "Seni sevda çiçeðim, tac-ý serim (Hicaz)

"Nerdesin, nerde acep, gamla býraktýn beni (Hicazkâr)"

"Mani oluyor halimi takrire hicabým (Hicazkâr)"

"Ey sabah-ý hüs-i anýn aftab-ý enveri (Hüzzam)"

"Harab-ý intizar oldum, aman gel (Hüzzam)"

"Etmedim asla terahhum pek çok üzdün (Mahur)"

"Dilberim terk-i sebata her zaman amadedir (Sultaniyegah)"

…gibi þarkýlarýn bestekârý olmasýnýn yaný sýra, "Solmuþ Çiçekler" (1928), baþlýklý þiir kitabýyla da tanýnan Þair Leyla Haným, yirmi yýldan uzun bir süre Saray yaþamýnýn içinde bulunmuþtur.

Fýtnat Haným ile birlikte dönemin mecmualarýnda açýk imzasý görülen ilk kadýn þairlerdendir.

6 Aralýk 1936 tarihinde, Ýstanbul'da vefat etti.

Çoðu þiirleri ve hatýralarý yanýnca sonradan yayýnlanan eserleri yangýndan sonraki eserleridir.

Bakýn bu hususta mýsralara neler yazdýrmýþtýr.

Yandý köþküm pýlým pýrtým bucaðým

Söndü hiç tütmemek üzre ocaðým

Heder oldu çekilen bunca emek

Ne evim kaldý, ne bahçem, ne çiçek

Ne sazým kaldý, ne naðmem, ne nota

Ne masam kaldý, ne minder, ne oda

Ne kalem kaldý, ne defter, ne kitap

Her ne yazdýmsa bütün oldu yebab

Bir aðýzdan ederek hep feryad

Elbet etmiþler idi istimdat

Yandý mahvoldu bütün asarým

Varmýþ oðlumda biraz eþarým

(...)

Yapýlsa ev alýnýr hepsi yine

Konmaz asar-ý güzidem yerine

Baþka hepsindeki his, vak'a, hayal

Þimdi tekrarý ise emr-i muhal

(...)

Aradým, topladým ettim itmam

Bende mevcut idi mevcut makam

Deyiverdim hem bu imiþ hükm-i kader

Gam da elbet ömrüm gibi elbet geçer.

Sevgili Dostlar,

Soyadý Kanunu'nun çýkmasýndan sonra "kendimi bildim bileli günüm müziksiz geçmedi"  sözleriyle “Saz” soyadýný aldýðýný ifade eden Merhume Þair/Bestekâr ve Yazar Leylâ Saz Hanýmefendi ye Allahtan Rahmet diler, ilkokul sýralarýnda bizlerin dillerinden düþmeyen yukarýdaki marþýný günümüz çocuklarýna, gençlerine de öðretilmesi arzu ve temenni ederim.