MUAMMER KADDAFÝ KÝMDÝR?

D.T.  7.6.1942-     Ö.T.  25.12.2011

Ahmet AYAZ

Gaziantep Güneþ Gazetesi 12 Ocak 2021

         1974 tarihindeki Kýbrýs hareketinde tüm Dünya devletleri Türkiye’ye silah ambargosu uygularken, Türkiye’ye 3 uçak dolusu silah gönderen ve Türk savaþ uçaklarýna bedava yakýt saðlayan,Muammer Kaddafi’dir. Söze baþlamadan önce kendisini rahmet ile anýyorum. Mekaný cennet olsun diyorum.

       1969 yýlýnda yapmýþ olduðu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'den 1972'ye kadar Libya baþbakanlýðý, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet baþkanlýðý görevini yürütmüþ olan Muammer Kaddafi, 1979-2011 yýllarý arasýnda Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi'nin Kardeþçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi unvanýný kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yýl boyunca Libya'yý yönetmiþtir. Her ne kadar dünya kamuoyu tarafýndan bir diktatör olarak görülmüþ olsa da Kaddafi bunu reddetmekte ve kendisinin Libya halký için sadece bir rehber ve yol gösterici olduðunu söylemekteydi.

2011 Libya Ýç Savaþý sonucunda rejimi devrildi ve Kaddafi de linç edilerek öldürüldü.  Ýktidarý zamanýnda Libya büyük bir geliþim göstererek mimari, ekonomik, siyasi, spor gibi faaliyetlerde en fazla gücüne ulaþmýþ ve istikrarlý bir þekilde devam etmiþti.

1963 yýlýnda Libya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi. Daha sonra Bingazi'deki Askeri Akademi'ye girdi. Mezun olduktan sonra Ýngiltere'ye giderek askeri alanda uzmanlýk eðitimi gördü (1966). 1956'da Arap milliyetçiliðinden etkilenerek antisiyonist hareketlere katýldý. Okul arkadaþlarýyla birlikte, ileride Özgür Subaylar Hareketi adýný alacak gizli bir örgüt kurdu (1959).

1969'da yüzbaþýlýða yükselen Kaddafi, bu gizli örgüte dayanarak, o sýrada kaplýca tedavisi görmek üzere Türkiye'de bulunan Kral I. Ýdris'e karþý darbe yaptý (1 Eylül 1969). Albay rütbesi alarak silahlý kuvvetler komutaný oldu. Devrim Komuta Konseyi adýna denetimi ele geçirip anayasal kuruluþlarý feshetti. Ýslam ilkelerine dayanan Ýslamî Sosyalizm kuracaðýný açýkladý. Arap birliði için çalýþacaðýný, baðýmsýz ülkelerle birlikte ýrkçýlýða, sömürgeciliðe ve toplumsal baskýya karþý çýkacaðýný söyledi. ABD'nin Kaddafi'yi tanýmasý üzerine kral görevini terketti (7 Eylül 1969).

Cemal Abdülnasýr'ý örnek alan Kaddafi, Mýsýr'da gerçekleþtirilen reformlarý kendi ülkesinde de uygulamaya baþladý. Yeni anayasa hazýrlanýnca baþbakanlýk ve savunma bakanlýðý görevlerini üstlendi (16 Ocak 1970). Ýngiliz askeri üstlerini ve birliklerini ülkeden çýkardý. Petrol þirketlerini ulusallaþtýrdý. Ýtalyan ve Yahudi azýnlýðýn mal varlýðýna el koyarak onlarý göçe zorladý. Kýbrýs Barýþ Harekatý günlerinde Türkiye'ye askeri anlamda yardým etmiþtir.

Nasýr'ýn ölümünden sonra Arap dünyasýnda onun rolünü üstlenmeye çalýþtý. Kimi Afrika ülkelerindeki Müslümanlara ve Arap ülkelerindeki sol eðilimli hareketlere destek oldu. SSCB'yle yakýn iliþkiler geliþtirdi. Afrika Birliði Örgütü'nün dönem baþkanlýðýný yaptý (1982-1983). Kaddafi, 1974 Kýbrýs Barýþ Harekâtý döneminde Amerikan ambargosunu hiçe sayýp Türkiye'ye önemli ölçüde petrol ihraç etmiþtir. Ancak daha sonralarý Türkiye'yi ABD ve Ýsrail ile yakýnlaþýp beraber hareket etmekle suçlayan Kaddafi, 1996 yýlýnda Necmettin Erbakan'ý çadýrýnda azarladý.

Kaddafi, 1998 yýlýnda Türkiye ile Suriye'nin arasýnýn gerilmesinden sonra Türkiye'nin Kürt ayrýmcýlýðý yaptýðýný ve Ýsrail'in Suriye'yi iþgalini kolaylaþtýrma da öncü rol oynadýðýný ifade etmiþtir. Ayrýca Kaddafi, Türkiye'nin Suriye'ye saldýrmasý halinde, Libya'daki Türk þirketlerini kapatacaklarýný ve yerine Yunan þirketlerinin çalýþmasýna izin vereceklerini açýklamýþtýr.

2011 yýlýnda Arap Baharý'nýn etkisiyle ülkede bir iç savaþ yaþandý. 23 Aðustos 2011 günü Trablus'un düþmesiyle Kaddafi rejimi yýkýldý. 20 Ekim 2011 tarihinde, memleketi Sirte'de, Ulusal Geçiþ Konseyi askerleri tarafýndan yakalandý.

Linç edilerek öldürülmesi bazý çevrelerde tepkiye sebep olmuþtur.Kaddafinin cesedi "Afrika pazarý" adý verilen bir pazardaki soðuk hava deposunda tutuldu ve isteyen insanlar Kaddafi'nin cesedi ile fotoðraf ve video çektirdiler.Kaddafi 25 Ekim 2011 tarihinde Sahra Çölünde kimsenin bilmediði bir yere gömülmüþtür