HACI BEKTAŞ’I VELİ KİMDİR?
(1281- 1338)
Ahmet AYAZ
Gaziantep
Güneş Gazetesi 28 Nisan 2021
……………………………………………………………..
Merkezi Almanya’da olan Kapadokya
Kültür Derneği Başkanı Mümin Uluc Beyin sayesinde 3 defa ziyaret etme imkanım
oldu. Fakat orada Bozgeyiklinin postu olduğu söylenir. Ben, zamanın kısıtlı
olduğundan Bozgeyiklinin postunu arama imkanım olmadı. Hacı Bektaş’ı Veli, Türk Dünyasının yetiştirdiği büyük
alimlerinden birisidir. Bu âlimin adını herkes bilir ama, tam anlamıyla bilenlerin
çok az olduğu kanaatindeyim. Bunu düşünerek bugünkü sohbet köşeme Hacı Bektaş’ı
Veliden bir kesit sunmayı düşündüm.
Gerçek ismi, Seyyid
Muhammed bin İbrahim Ata olan , Hacı Bektaş-ı Veli Horasan'ın Nişabûr şehrinde
1281 senesinde dünyaya geldi.
İlk eğitimini Şeyh
Lokman-ı Perende'den aldı. Lokman-ı Perende, Ahmed-i Yesevi'nin halifelerinden
olup, zahir ve batın ilimlerinde derin bilgilere sahipti. Bektaş Veli Lokman-ı
Perende'nin gözdesiydi. Hacı Bektaş-ı Veli, eğitimini bitirdikten sonra Anadolu'ya
geldi. Kısa zamanda tanınarak önemli talebeler yetiştirdi. Kendisinin de
bağlı olduğu "Ahilik Teşkilatı" ile, Osmanlı Devleti'nin kuruluş
döneminde Anadolu'da sosyal yapının gelişmesinde büyük katkılarda bulunmuştur.
Hacı Bektaş-ı Veli,
hayatının büyük bir kısmını Sulucakarahöyük'te sürdürdü. 1338
senesinde vefat eden Hacı Bektaş-ı Veli'nin mezarı, Nevşehir iline bağlı
Hacıbektaş ilçesinde bulunmaktadır.
Ahi Evran ve
Hacı Bektaş
Ahiler'in reisi olan
ve Kırşehir'de yaşayan Ahi Evran'nın Hacı Bektaş-ı Veli ile dostlukları
vardı. Sivas'taki Ahiler büyük bir teşkilata sahip oldukları gibi Babailer
ile de sıkı münasebetlerde bulunuyorlardı. Velayet-name-i Hacı Bektaş Veli adlı
eser Hacı Bektaş-ı Veli'nin sık sık Kırşehir'e ziyaretlerini ve Ahi Evran'la yaptığı
sohbetlerini anlatmaktadır.
Osmanlı
ordusu ve Hacı Bektaş-ı Veli
Osmanlı ordusunda
yeniçeriler Bektaşilik kurallarına göre yetiştirilirdi. Bu nedenle Yeniçerilere
tarihte Hacı Bektaş-ı Veli çocukları da denirdi. Ocağın banisi Hacı Bektaş-ı
Veli olarak kabul edilirdi. Seferlere giderken yanlarında daima Bektaşi dede ve
babaları eşlik ederlerdi. Bugün Balkanların her köşesine Bektaşiliği
yeniçeriler taşımıştır. Hacı Bektaş-ı Veli'nin sohbetlerini takip ederek onun
tarikatına bağlananlara ise "Bektaşi" adı verildi. Hacı Bektaş-ı
Veli'nin Makalat adlı Arapça bir eseri vardır.
ESERLERİ
1)
Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî
2)
Makalat - (Arapça)
3)
Kitâbu'l-Fevâid
4)
Şerh-i Besmele
5)
Şathiyye
6)
Makâlât-ı Gaybiyye ve Kelimât-ı 7)Ayniyye
Kaynak Yeniçağ: Hacı Bektaş-ı Veli kimdir?