Doç. Dr. Ebru Demircioğlu / Trabzon Üniversitesi Öğretim Üyesi
Dârülmuallimât, Osmanlı Devleti’nde 1870-1924 yılları arasında faaliyet gösteren kız öğretmen okullarına verilen addır. 26 Nisan 1870’de sıbyan (ilkokul düzeyi sayılabilir) ve rüştiye (ilkokuldan sonraki kısım) mekteplerine kadın öğretmen yetiştirilmesi için Maarif Nazırı Saffet Paşa’nın hitabıyla açılmış. Saffet Paşa konuşmasında İslâm’da kadınların öğretimine önem verildiğine ve şer’î tesettürün buna asla engel olmadığına işaret etmiştir.
Okulun sıbyan şubesi iki yılda, rüştiye şubesi ise üç yılda öğretmen yetiştirmekteydi. 1891’de okulda altı yıl eğitim veren bir hazırlık sınıfı açıldı. Bu sınıfın amacı, Dârülmuallimât’a kız öğrenci yetiştirmekti. 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnâmesi’ne göre Dârülmuallimât’ın bir kadın müdürü ve çeşitli dersler için kadın öğretmeni, nakış ustası ve iki de hizmetçisi bulunacaktı. 1895’te yayınlanan “Dârülmuallimât Talimnâmesi”nde bu kurumun bir erkek müdürü ve onun mahiyetinde eğitim ve öğretim işlerinden sorumlu bir kadın müdür de olacağı belirtilmiştir. Ancak müdire, okulun dış işlerine ve yazışmalarına asla karışmayacak, okulun içinde de müdürün onayı alınmadan küçük ya da büyük herhangi bir uygulama yapamayacaktı.