Alçak Gönüllü Bir Kahraman: Hasan Nail Canat



Bu adam nereden nasýl zuhur etti. Bizden bir önceki kuþaktan biri. Bizim yeni yetme sýralarýmýzda okula gidiþ geliþlerimizde afiþlerini görerek izlemeye gittiðimiz bir tiyatrocu. Moskof Sehpasýyla tüm Türkiye’yi baþtan baþa dolaþtý.
Kayseri’nin bu yiðit insanýný bu yola sokan neydi. Þöhret mi, sanat mý, mücadele aþký mý? Belki hepsi, belki hiç biri. Onu bu savaþa sevk eden amilin ne olduðunu tam olarak bilemiyoruz. Bildiðimiz þu ki o yýlmaz bir savaþçýdýr, inanmýþ bir dava eridir, boþ gördüðü bir alaný bütün imkânsýzlýklara raðmen doldurmaya çalýþan bir Anadolu erenidir.
Üstat Necip Fazýl’ýn açtýðý yolda onun sesine karþýlýk ben buradayým diyebilen bir yiðit sestir, bir cesur yürektir, adýyla sanýyla Hasan Nail Canat’týr. Anadolu’dan yola çýkan bu gözü pek, korkusuz adam yalnýzdýr, kimsesizdir, Allah’tan baþka yardýmcýsý yoktur.
Kendisi gibi yiðit ve gözü pek insanlardan bir grup kurmuþtur. Tüm yokluk ve yoksulluklara raðmen inandýðý bir davanýn emrinde Anadolu yollarýnda bir evliya sabrý, bir dava aþký, bir alp: savaþçý ruhuyla yürümektedir. Ýþte o gerçek bir alp erendir.
Bu alp eren devrinde pek anlaþýlamamýþ, her hangi bir kurum ve kuruluþtan yardým alamamýþ, zor þartlarda yaþama, aile geçindirme çabalarý altýnda bir yorgun savaþçý gibi yaþamýþ ve ölmüþtür.
Bu yaþam ve ölüm arasýnda o öyle bir tablo çizmiþtir ki, iþte bir Müslümanýn, bir dava adamýnýn yaþamasý gereken hayat dedirtecek, gelecek kuþaklar için örnek kiþilikti. Onun þahsýnda anýtlaþan kiþilik bize ‘Müslüman böyle olmalý, hem büyük hem sýradan dedirtmekte. Ýþte onu büyüten yan da budur. Kahramanlýðýn en üst noktasý, alçak gönüllüðün zirvesi. Ýkisi bir adamda nadir olarak birleþebilir. Ýþte bu þahýs Hasan Nail’dir.
Hayatýnda deðeri zerrece anlaþýlmamýþ biri O. Ancak O bundan da yüksünmemiþtir. Hiçbir zaman kendisinin bir kahraman olduðunu düþünmemiþtir. Kendisine böyle bir þey fýsýldansa ilk reddedecek kiþi de o’dur. Aksine hep eleþtirilmiþ, hep eksik yanlarý öne çýkarýlmýþ, hem aþaðýlanmýþtýr. Gerek çocuklar için yazdýðý romanlarý gerekse tiyatro eserleri tam anlaþýlamamýþ, Necip fazýl gibi büyük bir yazarýn tiyatro eserleri yanýnda biraz da çevresindekilerin kýskançlýklarýndan dolayý küçük görülmüþ, gerçek deðeri anlaþýlamamýþtýr.
Oysa o gerek yazarlýk gerek oyunculuk olarak belki de çaðdaþlarýnýn çok önündedir, ancak O daha ziyade dava adamlýðýyla temayüz etmektedir. Ve onun dava adamlýðý sýrf alçak gönüllülüðü sebebiyle fark edilememiþ, yazarlýðý ise bu alçak gönüllülük yüzünden deðerini tam bulamamýþtýr.
Hele hele þiir okuyuculuðunun öne çýkmasý, onun da sýrf anlaþýlmaz tevazuu yüzünden bu oyuna gelmesi, gerçek kimliðinin üstünü örtmüþ, hayatýnda bu yüzden yeterince anlaþýlamamýþ ve takdir edilmemiþ kahraman olarak karþýmýza çýkmaktadýr.
Ben burada onun oyunculuðu üzerinde hiç durmayacaðým. Gerek tiyatroda, gerek sinemada görünen oyuncu kimliði onun bu dava adamlýðýný gölgeleyemez. Þimdi daha iyi anlaþýlmaktadýr ki o yalnýzca bir tiyatro sanatçýsý deðildir, bir yönetmen deðildir bil film artisti hiç deðildir, bir yazar da deðildir. O hepsinin bir aksesuar olarak yer aldýðý eþsiz bir kahramandýr, bir alp erendir, örnek insandýr, gelecek nesillerin put alarak almasý gereken kimlik ve kiþiliktir, bir alçak gönüllülük abidesidir. Müslümanýn örnek almasý gereke þahsiyettir. Müslümanlar ona çok þey borçludur. O birçok þeyi hiç olmaz þartlarda gerçekleþtirmiþtir. O zoru, olmazý baþarmýþtýr. O Necip Fazýl’ larýn, Mehmet Akif’lerin medar-ý iftiharý bir þahsiyettir. Biz O’nu bu kiþilik ve kimlikle hatýrlýyor, rahmetle yad ediyoruz. Mekaný cennet olsun.

Ahmet Kemal