Þairin Meydan Okuyuþu
Zamanýn rahmi her kuþakta bir þair yetiþtiriyor. Sözünün eri olarak dünyaya gelen yavrucak ilham damarlarýndan dehanýn sütünü emip bitiriyor. Balýn içindeki usareyi çekip somuran o cins yaratýk bu usareden o en saf þiir sütünü üretir de zamanýn kucaðýnda besisiz kalan diðer þairleri emzirir.
Analýk eder onlara sütana hep böyle sýðýnak kadýn olur gider yavrular biraz büyüyünce bu nimeti inkâra kalkýþmakta birbirleriyle yarýþýrlar neredeyse
Dahasý yeter besi almadan yani daha yaþýna erdirmeden süt emme vaktini tamamlamadan saðmal bir koyun olduðunu varsayanlar bile çýkar içlerinden. Þiir peteðini öreyim derken özünü tüketen kendini yemeye baþlayan arýlar olur
Büyük usta þeyh galip hüsnü aþkýn ‘der beyaný sebebi telif’inde deðinerek geçtiði konuyu ‘mebahis-i diger ‘ de alacak aniden ‘hikâye-i hüsnü aþk'ý keserek tahvili kelama bahis olan bir iki mebahisi þöyle açýklanacaktýr.
Akýl kýlýðýnda bazý mecnun
Yoktur diye düþdü taze mazmun
Güya ki suhanveran-i piþin
Hiç kimsede kalmayýp likaya
Þairleri ola karý sirkat
Var mý hele söylenmedik söz
Kalmýþ mý meðer denilmedik söz
Diyerek þairlik satanlarý mütedair diye adlandýrmakta ve diðer müteþairaný küttab-ý zümre aharý þöyle anlatmaktadýr.
Ki ekseri hacegan-ý küttab
Kerrake-i suf pür mubanat
Mevt avari bahri ýstýlahat
Kürklü mantolarý övünmekle dolar kabarýr ve terimler denizine dalarlar
Ýndinde muazzamý metalim
Ezberlene münþeat-ý arðýb
Sonra bir iki güzelce oðlan
Tanburu þerabu bazý divan
Ýþ görmede taba else nefret
Bunlarla imiþ medarý kuvvet
Elde edilmesi gereken þeylerin bunlar olduðunu düþünen þiir için
Muðlim demek bu demek deðil mi
Þairliði bi emek deðil mi
Oðlana düþkünlerin þairliklerinin tatsýz tuzsuz olacaðýný ifade ettikten sonra
Olmaz hele suhte kýsmý þair
Etmen o güruhu bahse dair
Telhis þevahidiyle munla
Dava ede nazmý zur dava
Diyerek telhisten þairlikten davasýna kalkacak molalarýn yalancýlýðýndan softa kýsmýnýn þairliðinin ise hiç bahse deðer olmadýðýný kaydetmektedir
Þehrilerimizden bazý yaran
Semti hünere olur þitaban
Tahsili ýþýk toranýdendir
Naklýk ýþýdýr revanidendir
Manendi meges biraz eracif
Ýster ed þahidi nazmý tezyir
Þehirlilerinden bazýlarýnýn hüner semtine koþarak,ýþýk toraniden tahsil
Revaniden nakil sinek gibi topladýklarý uydurma eracirlerle þiir balýný
Aþaðý görmek istediklerini ekleyerek mazmunum yeni söz ve mavzun taibat gibisi
Yoktur der yani ki kalemý taze mazmun
Sözün Allahýn hayat verdiðini feyz ve ilham saðanaklarýný insana yaðdýrdýðýný
Bildinse kelamý layezali terkeyle delali itizayali diyerek
Evsafý hudaya gayet olmaz feyzi sunana nihayet olmaz
Tedkiki nazarla eyle insaf ol reyzi tükettilermi elsaf
Bigayevu bi kýyasu canmýn söylenmede nev de nev mazamýn
Sen kudreti fehmi eyle peyda ben söyleyesesin sen eyle saða
Ez cümle tecedüdi havadis nazmunihava deðil mi bahis
Söz veyzini revanin cenabý hak olduðunu son bulmayacak söz söyleyicisi
Bildinse sapýklýðý birak tanrý sýratýna son olmaz söz fevziyede bitmez
Dikkat et bak eslaf o reyzi tüketti mi sonsuz benzersiz tahmine sýðmayan
Yeniden yeniye mazmunlar bulunup söylenmede sen anlayýþ gücüne sahip olmaya bak
Ben söyleyenimde sen dinle ol hele þu cümleden olarak olaylarýn deðiþmesi yenilenmesi
Yeni mazmuna sebep deðil midir az cümle teceddüdihavadis mazmuna neva deðil mi bahis
Der beyaný mahiyeti þairide galip
Þair deme ehli ol demektir
Hoþ meþrebu muteuil demektir
Þairliðe suzu deru nazým
Endunu bela olur mulalazým
Ruyu tebe olur tenezzül
Açsýn çemeni görülmedik gül
Her rehda eyleyip tekadu
Þahini hayali ala ahu
Çarpýlmaya ulu kýlý kale
Þairin vasýrlarýný açýklayarak düþüncesinin þarap denizine dalýp ordudan inci çýkarmasý
Ýnci dediðin birkere söylemiþ söz olmadýðýný bu çeþit sözle uvunenin bir yumurtlayýp bin kavga eden tavuða benzediði çoðu arapça duyulmadýk laflar baþtanbaþa aðir yüklü narrier
Bak ne güzel tatlý eda ne tatlý eda öpücüðünün gülü yanýnda tatlý tat
Gibi övünme,bu sözdeki cemiyete bak sen omuza düþen siyah saçlarý
Bu sözle kaþýna iþaret edermiþ gibi yaparlar diye epeyce tartakladýktan sonra gerçi der bu epeyce hünerdir amma mazmun baþka þeydir bir þiiri nuri pak meþrep dide 100 sözi makama enseb layýk
Bir söylenmiþi söylemeye bir kezdane böyle edaya el sunma deðil mikla akmada naz þivesi
Gönlünün yeni bir edaya sahip olmasý
çun þiveli naza mailiz biz
bir taze edya kaaliyiz biz
yoksa ne nezaketu ne mazmun
davaya fazilet ile meþnun
Nazm içeri olur mu ilm ile laf
Ya söyleyeyim mi eyle insaf
Yoksa ne incecik nazmun delil olmaz üstünlük davasýna