Eklenme Tarihi : 18.05.2010
Okunma Say�s� : 3134
Yorum Say�s� : 1

Dilciler, T�rk�eciler

D�LC�LER, T�RK�EC�LER, Abdullah �a�r� ELG�N
(B�R DEL� ARANIYOR!..) [email protected]

Millet olarak kalmak, zamana ve as�rlara kar�� koymak, dilin gelecek ku�aklara bozulmadan ve yozla�madan ula�abilmesi dildeki, iml�daki birliktelikle m�mk�nd�r. Dildeki, iml�daki birliktelik mill� g�venlikteki, mill� savunmadaki birlikteliktir. Bu birlikteli�i kaybeden milletler, mill� g�venli�indeki, mill� savunmadaki birlikteli�ini kaybetmi�tir demektir.

�eyh Edebali�nin o�lu Osman Gazi�ye ��d��nde. �Hakl� oldu�un m�cadeleden korkma, Bilesin ki, at�n iyisine doru, yi�idin iyisine deli derler�� diyor. �Bir Deli Aran�yor� derken �lkesini bu k�r kuyudan �ekip ��karacak bir cesur ki�iyi arad��m�z� belirtmek istiyorum.
Eskiden �lke i�indeki ve d��ndaki d��manlardan, ajanlardan(�as�t) haberdar olmak i�in �zel ulaklardan yararlan�l�rd�. Bu te�kilat T�rklerde olduk�a geli�mi�ti ki �zellikle Osmanl�n�n en �nemli devirlerinde daha da geli�erek hizmet vermeye devam etmi�tir. 1839-1861 Sultan Abd�lmecit d�neminde Balkanlar�daki muhtemel ayaklanmalardan haberdar olabilmek maksad�yla gizli haber alma servisinin kuruldu�unu ve ba��na da Rum as�ll� C�N�V�S EFENDݒnin getirildi�ini biliyoruz. Sultan �kinci Abdulhamit�in �zel doktoru Rum as�ll� MAVROYAN� PA�A�n�n anlatt�klar�na g�re, 1863 Sultan Abd�l�ziz d�neminde kurulan te�kilat�n ba��na ise bu defa da BARON C. adl� biri getiriliyordu. Abd�lhamit bu konuda daha da ileri giderek �lkede ku� u�sa haberdar oluyordu. Onun i�indir ki devrilmekte olan ��nar�, otuz �� y�l daha karalar�n ve denizlerin ve k�rrei arz�n g�ne� batmayan muhte�em �mparatorlu�una g�lge d��rmeden ayakta tutuyordu.

Devrin dahisi Enver Pa�a da bu konuda olduk�a ba�ar�l�d�r. Bug�n eskisinden de daha iyi, y�z de y�z T�rk oldu�unu bildi�imiz mill� istihbarat�m�z var� Peki bug�n, eskisinden daha m� az bilgilendiriliyoruz ki bilgisayar dilini bir veya birka� �niversiteye havale ederek T�rk�ele�tirememi�iz?!.
En �ok kulland��m�z cep telefonlar�m�zda dahi, yabanc� dile mecbur ediliyoruz. Bunlar� da m� se�ip g�nderdi�imiz vekiller yerine biz d��nece�iz. Bir mesaj g�nderiyoruz, yerine iki, hatta �� mesaj ��reti �dememiz ise tam bir rezalet. Dilimizi bu derece de�i�tirenler kar��s�nda hi�bir �nlem alamam��z. Ald�k ise bu ne umursamazl�k?.. Ni�in bu hale geldik?.. Levhalar, bankalar, giyim ku�amdaki kelimeler; otomobil markalar�, mutfak e�yalar�m�z, mobilyalar�m�z, hatta yedi�imiz her t�r �ekerleme, �ikolata, b�sk�vi iliklerimize kadar yabanc� kelime, yabanc� markalar cirit at�yor� Dilimiz gidiyor, iml�m�z gidiyor, insanlar�m�z yabanc� dil budalal�� ile o �lkenin diline mecbur edilerek egemen dilinin k�lesi yap�l�yor.

Derece derece g�n be g�n giderek kendimizden, milliyetimizden uzakla�t�r�larak yabanc�la�t�r�l�yoruz� T�rk D�nyas�ndaki �z be �z karde�lerimiz ile elli y�l �nce hi�bir engel olmaks�z�n konu�abilecek iken, yine �ok bilmi� dilcilerimiz yan yana gelip alfabe birli�i derken araya ba�ka bir engel de �q, w, x� n�n da ortak dilde kullan�lmas�n� kabul etmi�lerdi. Bu T�rkiye i�in b�y�k bir hata olmu�tur.

T�rk�emiz �zellikle 1980 ve sonras�, kademe kademe 1990, 2000 y�llar� ve g�n�m�ze gelindi�inde kas�tl� ve bilerek sistemli olarak bu oyunun bir piyonu olmu�tur. En �st makamdaki cumhurba�kan�ndan tutun da en s�randan pazarc�ya kadar yeni kelime �retip ve onu kullan�r hale gelinmi�tir. 2007�ye gelindi�inde g�zel T�rkiye�mizin cadde ve sokaklar�nda tek ba��na T�RK�E LEVHAYI d�rb�nle arar hale geldik.

Bak�n �u c�mlelere:
Garsona hitaben: �Bize iki �ay getirebilir misiniz?� demek yerine: ��ki �ay alabilir misin?� �� kahve al�r m�s�n?� veya ��ki su alabilir miyim?� Buyurun al�n. Size engel olan m� var?
Kullan�l�� yeri ile anlam� farkl�, yap�s� bozuk c�mleler.
Birinci c�mlede: Sanki sizin cebinizde paran�z yok da siz ba�kas�ndan ricada bulunuyorsunuz. ��ki �ay alabilir misin?� olmuyor, ikinci c�mlede �n�m�zdeki masan�n �zerinde bir s�rahi var da biz suyu al�p i�ebilmek i�in, nezaketi elden b�rakmayarak garsondan izin istiyoruz. ��ki su alabilir miyim?� Dahas�� Divan Oteli demek dururken Hotel Divan, Marmara Oteli demek varken, The Marmara gibi bir hastal��a tutulmu�uz.
�ay i�mek �ay almak
Kahve i�mek Kahve almak yerine ve yanl�� olarak kullan�l�yor.

Teknoloji ile memleketi istil� eden kelimeler:
T�rk�e Kar��l�k bulunan aletler:
Buzdolab� Bilgisayar Derin dondurucu

Dilimize giri�i engellenemeyen kelimeler:
Air-conditioner Disket Faks Kamera
Kompak disk Monit�r Print�r Radyo
Televizyon Tubeles Video Walkman
Kaset Air-conditioned araba Diskjokey (Vicey) �ngilizce olarak k�salt�l�yor.
Videojokey (Vicey) Fakslamak Hardware Software
Zapping, zaplamak Zomlamak

��lkesini y�ksek istikl�lini korumas�n� bilen T�rk milleti, dilini de yabanc� diller boyunduru�undan kurtarmal�d�r. M.K.Atat�rk�

Arboretum a�a� park�
Viyad�k k�pr� yol
Eskort koruma arac�
Fac simile belgege�er. K�salt�lm�� (Faks i�in, belge�)
Reyting de�erlen-dirme
Rantiye avans kar��l��nda, �ndelik
Boarding card i�in u�u� kart�

SOKAKLARIMIZ B�LE B�ZLERE TANIDIK GELM�YOR ARTIK�
Giri�lerde �wellcame� ��k��larda �Goodbayy�
Z�HN�M�Z� ve Ruhumuzu da ELE GE��RM��LER. Bizi kendilerinin istedi�i gibi �MANKUT� olarak d��nd�r�yorlar�

SAVA� ve BARI�
B�y�k al��veri� merkezlerimizin b�y�k ma�azalar�m�z�n yabanc� adlar kullanmas�na �zenen, mahalle bakkal�m�z, mahalle kasab�m�z, berberimiz, terzimiz vb� de onlardan geri kalmayarak:
Rainbow Kasab� Groseri Marked Coiffeur
Angle Pasaj� Pemula Kuaf�r Ceyar K�raathanesi

Geleneksel T�rk iml�s� b�rak�larak Yabanc� iml�s�yla yazmalar veya araya yabanc� s�zler koyanlar:
Efendy Hotel Taxim Eskidji Simitchi
Laila Wishne Bar Neshe Kitap�chi
Yemischi Kebabchi Derichi

�� YERLER�N�N ADLARI OSMANLI D�NEM�N�N ��GAL YILLARINI HATIRLATIYOR.
Do�u dillerinden al�nan kelimeler T�rk�ele�tirilerek kullan�l�rken Bat� dillerinden al�nan kelimeler ise hi�bir de�i�ikli�e u�ramadan kullan�lmas� dikkate de�erdir.

Do�u Dillerinden Al�nan Bat� Dillerinden Al�nan
(Yabanc�) (T�rk�e) (Yabanc�) (T�rk�e)
Nana Nane Plan Pilan
G�l G�l Spor Sipor
Man�ra Min�re Pro�ram Puro�ram
�eher-�enbih �ar�anba Tren Tiren
Lahme baci Lahmacun Psikoloji Pisikoloji
Azm-i terkova K�pr�c�k kemi�i Treleyb�s Tireleyb�s
Azm-i harkafa Kal�a kemi�i Prensip Pirensip
Sahlap S�lep Stad S�tat, stadyum
Sah�h S�h� Gramofon G�ramofon
�ems , hur�it afitab G�ne�

ARABA �S�MLER�

�lkemizde �retime Devrim ve Anadol marka arabalarla ba�lanm��t�. Devrim�in �rnek arabas� yap�lm�� seri �retime ge�meden proje iptal edilmi�ti. Anadol araba ise t�m engellemelere ra�men bir m�ddet devam etmi�; fakat sonunda pes etmi�ti.
Devrim
Anadol�dan sonraki;

�talyan Fiat Tofa� grubu
Frans�z Renault Bu firmalar �r�nlerine isim verirken T�rk k�lt�r�nden isimler kullanm��t�.
Murat 124
Murat 131 Ayn� otomobil �talya�da Fiat 124 olarak �retilmekteydi. Bizdeki isimleri ise:
Ser�e, Do�an, �ahin, Kartal isimlerini marka olarak kullanm��t�.

Renault ise iki isim sunmu� birisi kendi ismi olan Renault 12 di�eri de bizden bir isim olan �Toros� Torosu, (g�c�, b�y�kl��, ula��lmazl�� simgeleyen ) marka olarak kullanm��t�.
1980�lerden sonra ne olmu�sa olmu� ve �zellikle 1990�larda her iki firma da ayn� zamanda isim de�i�ikli�ine gitmi�ler� Bunlar tesad�f olabilir mi?!..

Fiat bu markalara yaz�l�� ve okunu�lar� ayn� ama T�rk�e olmayan :
Tempra Tipo Uno Albela
Doblo Ducato Marea Palio Siena

Ranault da bu veriyi kendince do�ru okumu� ve:
Broadway Clio Europa Fairway Sprin
Laguna Manager Megane Sicenic Twingo gibi markalar� piyasaya s�rm��t�r. Burada dikkati �eken �ey T�rkiye�de �retim yapan bu iki yabanc� firman�n, �r�n isimlerini nas�l ve hangi ama� ve mant�kla b�yle bir de�i�ime u�ratt�klar�n� derinlemesine d��nmek gerekecektir�

BANKA �S�MLER�
Banka �talyanca bir isimdir biz de �yle kullanm��z.

T�rkiye �� Bankas� TC. Ziraat Bankas� Emlak Bankas�
Yap� ve Kredi Bankas� T�rk Ticaret Bankas� T�rk Denizcilik Bankas�
T�rkiye ��retmenler Bankas� Vak�f Bankas� Halk Bankas�
Garanti Bankas�
Bu d�nemde sadece �u bankalar:

S�merbank, �ekerbank, Etibank, Akbank, Pamukbank �Bank� ismiyle kurulmu�tur.
Yine nas�l olmu�sa 1990�l� y�llarda Bankalar�n isimlerinde de de�i�iklikler g�zlenmi�. Bankalar isim de�i�tirirken di�erleri de �Bank� ismiyle faaliyete ge�mi�lerdir.

Altarnatifbank T�t�nbank Ko�bank Vak�fbank Halkbank
Denizbank Oyakbank D��bank Tekstilbank T�t�nbank
Minibank Garanti MNGbank Turkishbank Tekfenbank

Bunlara Yabanc� sermayeli Bankalar da Eklenmi�
Citybank Finansbank HSCB Bank Al Baraka T�rk Kuveyt T�rk gibi.
Burada akla tak�lan soru zaten yabanc� olan �banka� s�zc��n�n neden ve nas�l �ngilizce s�yleyi� ile BANK� a d�n��t��d�r? Yoksa �ngilizce�yi akademistlere mecburen; halka da cebren mi ��reterek ve bu dilin emrine vererek, onu koloni devlet yapmaya m� �al��yoruz?

Daha �ok say�da t�keticiye ula�an �r�n isimlerinde de de�i�im dikkate de�erdir?
�ocuklara hitap eden bir firma �r�nlerini:
Albeni, Benek, �aml�ca, Fildi�i, G�kku�a��,
G�zya��, ��im, Kare, �kram, Atlas,
Canpare, Kazandibi, Mara�, Peki, T�rk�e olarak �retmekteyken, bu �r�nlerin �retimini tamamen durdurarak veya azaltarak yeni �r�nlerini piyasaya s�rmeye ba�lam��t�r:
As Kraker, Biskot, Biskrem, �okosandvi�, Kraki, Grisini,
Deluxe Gofret, Haylayf, Jumbo, Krim Kraker, Minibor,
Potib�r, Probis, Rondo, Tempo, Alpella, Balmond, Baton, Karamino, Coco Start, Gusti, Hobby, Luna, Mont Blanc, Napoliten, Chewy-dent, Fantasia, Hero, Baby,
Link, Lolipop, Maestro, Passione, Stars, Sunny,
Tipsy, Toffe�

Ayn� sekt�rdeki bir ba�ka Me�hur Firma ise :
ABC, Bal�k, Bur�ak, Cam, �ay Keyfi,
�ubuk, Susaml�, Tutku, Yulafl� gibi �r�n isimlerini rakip firmadan geri kalmayacak �ekilde de�i�tirmi�tir:
Bumbo, Cim Tart, Form, Gofreti, Markiz,
Melo, Kraks, M�sli, Petito, Pronot,
Puf, Remix, Soho, Turti, Wanted�
K��k firmalar da bu firmalardan geri kalmadan di�erlerini takip etmi�tir. Bu ��lg�nl��a ek olarak alfabemizde bulunmayan �W, X, Q� harflerinin kullan�lmas� hem yasal bir durum do�urmakta hem de bu kullan�mlar�n hem de bu kullananlar�n kime ve neye hizmet edildi�i sorusunu sordurmaktad�r.
Ev i�i �r�nleri sekt�r� de �ok ilgin�tir. Baz� firmalar�n, koltuk, yatak odas�, mutfak tak�mlar� ve kanepe vb. �r�nlerinin isimleri:

Pierre Loti, Athena, Rixos, Penelope, Carmen,
Karizma, Elegans, Holiday, Vilma, Artemis,
Miros, Balin, Enigma, Vanessa, Optima,
Sabrina, Sandra, Amanda, Verona, Sonia, Santa�

Contep�05 serisinden isimler:
Un�qe, Cocktail, Croma, Rapido, Fullex, Crown,
Cosmo, Metro, Silver, Point Gen� Odas�, Planet

ALFEMO �r�nleri:
Visica Min�r, Volare Maxi, �biza, Berina, Yin-Yang,
Compackt, Funky, Toronto, Funky-Min�r, Ventura,
Polo Full, Candy, Cancada, Optimum, Anatolia,
Ritz, Virginia, Artemis, Marine, Boni,Beverly,
Luxury, Technoflex, Majestic De Luxe, Ocean,
Moonlight,

Gen� Odalar�:
Orion, Smart, Jally, Alfina, Ventura�

Ev Tekstilinde de �r�n seri ad� olarak:
Fall in Love, Spring Love, Spring Love, Premium, Classic,
Polo, Carmen, Arya, Bloom, Optium,
Felice, Verena, Ambiance, Beuaty, Touch,
Natural, Damaks, Maritime, Daisy.

Giyim sekt�r� de bundan farkl� de�ildir: Bildi�imiz b�t�n k�yafet isimleri tamamen de�i�mi�, yabanc�la�m��t�r:
Body, bluejean, t-short gibi bir de giyimde s�zde uluslar aras� olan: XXS, XS, S, M, L, XL, XXL �l�� birimleri kullan�lmaktad�r. Bunlar�n yerine bu ifadelerin T�rk�e a��l�mlar�n�n k�saltmalar� kullan�lacakken her nas�lsa de�i�erek e�ilim yine yabanc� olana kaym��t�r:

EK EN K��K XXS (EXSTRA EXSTRA SMALL)
PK PEK K��K XS (EXSTRA SMALL)
K K��K S (SMALL)
O ORTA M (MED�UM)
B B�Y�K L (LARGE)
PB PEK B�Y�K XL (EXSTRA LARGE)
EB EN B�Y�K XXL (EXSTRA EXSTRA LARGE) Bu kavramlar k�yafette �l�� olmaktan ��k�p levhalara hatta �ark�lara yans�r: � Senin a�k�n bana EXTRA LARGE� olur.

Kendi dilini bilememek gibi garipli�in yan�nda ba�ka bir dili de do�ru d�r�st ��renemeyen milyonlarca insan t�remi�tir.
Problem : Ba�ka dilden al�nan kelimeyi T�rk�enin s�yleyi� ve yaz�l��na uydurmak ve as�llar�na d�nmemektir. Ba�ka dilin yaz�l�� ve telaffuzuna benzetmemek:
�ov Shov Kart Cart Leyl� Laila
Pa�a Pahsa Kul�p Club�

T�RK�EN�N YAPISINA AYKIRI KULLANIMLARI ALMAK:

Kanal A , Kanal D, Kanal 7, Kanal 24 , Kanal 38, TV 8, TRT 1, TRT 2, TRT 3, TRT 4, TRT int, C�NE 5, Power T�rk, CNN T�rk, S KY T�rk, Haber T�rk, Shopp�nkTV, Hotel Almer, Otel ��nar, �vb.

��nc� problem Psikolojik sava��n en can al�c� noktas�d�r �udur ki o da T�rk�e kar��l�� varken yabanc� kelimeleri tercih etmek:
Hattrick Back raunt Obes Obessite
Bir �ay oca�� levhas�nda: G�n�n her saati �Five o�cloke tea� bulunur, Tavuk d�nercisi de ismini �Chicken Translation� koymu�tur.

Konfi�yus�a sormu�lar:

�- Bir �lkeyi d�zeltmek i�in ne yapard�n�z?
- �nce dili dilini d�zeltirdim.
- Peki bir �lkeyi yok etmek i�in ne yapard�n�z?
- �nce dilini yok ederdim.� demi�.
Bu dili b�ylesine unutturmaman�n maksad� hi� ��phesiz T�rk dilini ortadan kald�r�p yok etmektir. E�er bu bir safl�k, gaflet de�il ise vatan hainli�inin ta kendisidir. Vatana ihanet ise affedilmesi m�mk�n olmayan bir �eydir.
Diline yabanc�la�an milletler koloni millet, s�m�rge millet olmaktan asla kurtulamazlar ve tarihin tozlu raflar�nda kaybolup giderler. Avarlar, Macarlar, Finler, Anglo Saksonlar(Sakalar), Finler, S�merler, Etiler de T�rk as�l� milletlerdendi. Onlar�n T�rkl�klerinden ve T�rk�elerinden eser kalmam��t�r. Bug�n o milletlerden de ancak tarih kitaplar� s�z eder.
Millet olarak kalmak, zamana ve as�rlara kar�� koymak, dilin gelecek ku�aklara bozulmadan ve yozla�madan ula�abilmesi dildeki, iml�daki birliktelikle m�mk�nd�r. Dildeki, iml�daki birliktelik mill� g�venlikteki, mill� savunmadaki birlikteliktir. Bu birlikteli�i kaybeden milletler, mill� g�venli�indeki, mill� savunmadaki birlikteli�ini kaybetmi�tir demektir.

KAYNAKLAR:

1) R��t� ERATA, Sachmalama T�rk�e de neymi�! Yap� Yay�nlar�, �stanbul 2004
2) Prof Dr.��kr� AKALIN, �T�rk�enin Sorunlar��, Atat�rk K�lt�r, Dil ve Tarih Kurumu Ba�kan�
3) Nihat Sami BANARLI, T�rk�enin S�rlar�,
4) Ali KARAMANO�LU, T�rk Dili Nereden Nereye Gidiyor
5) Tahsin BANGUO�LU, T�rk�enin Grameri,Ana Hatlar�yla T�rk Grameri
6) Muharrem ERG�N, T�rk Dili 1999, ANKARA
7) Abdullah �a�r� ELG�N, T�rk Dili1999, ANKARA
8) �stikbal �r�nleri, marka ve isimleri, 2007, KAYSER�
9) T�rkiye�de �retilen marka ve isimler, 2007, KAYSER�
10) �lker �r�nleri, marka ve isimleri, 2007, KAYSER�
11) Kayseri�de Levhalar ve Markalar, 2007, KAYSER�

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Dilciler, T�rk�eciler ba�l�kl� yaz� A.�a�r� Elg�n taraf�ndan 18.05.2010 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.