Eklenme Tarihi : 21.04.2009
Okunma Say�s� : 1923
Yorum Say�s� : 3

T�rk�e Yaz T�rk�e Konu�

T�RK�E YAZ T�RK�E KONU� Abdullah �a�r� ELG�N

Baz� bilim adamlar�n�n s�yledi�i: “Benim kulland��m dili kimse anlamamal�”, “Ben ayd�n olarak farkl� oldu�umu kulland��m dil ile de g�stermeliyim”, “Benim bildi�imi di�erleri de bilirse mahcup olurum” gibi benzeri hazmedilmemi� bilgi kompleksi a��lm�� olacakt�r.
Onlar�n kulland�� ve bizzat kendilerinin uydurdu�u kelimelerle dilimizi ne hale getirdiklerini, nas�l bir ��kmaza soktuklar�n� da g�receklerdir. Bu kitapta uyduruk kelimeleri kullanmamay� ye�ledik.
Dilin geli�tirilme mant��na ayk�r�, uyduruk ve bazan da “Eski T�rk�eyi Diriltme” giri�imine dayal� haf�za k�tl��, e�er bir safl�k de�il ise “as�rlar�n, bazan �a�lar�n eme�i ile, b�ylesine g�zel ses ve m�n� kazanm�� kelimelerin neden, �u veya bu hoyratl�klar i�inde, anlayanlar i�in ziyan edilmesi laz�m geldi�inin en b�y�k delilidir…

Arbede- karga�a
Transformasyon D�n��m-de�i�im-kabuletme-
Portf�y C�zdan - para c�zdan� – para �antas�
�ekap Tam bak�m- ba�tan a�a��- b�t�n –
S�per-hiper- gros market Ma�aza
Mikro K��k-
Mega B�y�k – kocaman – dev –devasa – muazzam
Medya�leti�im ara�lar� –�leti�im vas�talar�-
Karizma L�tuf – �hsan – b�y�leyici �zellik
Viyad�k Yol – k�pr�yol
Demo Tan�t�m
�lan tahtas� Bilboard
Skorbdord Say� tabelas�
Spiker Sunucu
Brifing Bilgi al�� –
Deklarasyon Bildiri-bildirge
Hobby Merak, u�ra�, ilgi alan�
Showmen G�steri adam�-
Diskjokey Radyo sunucusu
Fistlady Han�m A�a
Shop Marked D�kkan Bakkal
Po�et Torba
Final Son, sonu�
Galeria Bedesten-
Center Sergi yeri
Room, show room-Oda, G�teri odas�, g�steri yeri
Damping Ucuzluk
Body guard Koruma, muhaf�z-
Duayen Sanat ve meslek p�ri-
Prestij �tibar,sayg�nl�k
Platform Seki, alan Center Merkez
Bezist�n,Bedesten kapal� �ar��
Nostalji Hasret, �zlem
Plaza ��han�
Mersi Sa�ol,Te�ekk�r
Fla� haber �arp�c�haber
Flora Bah�e �i�ekleri Mega Kent B�y�k �ehir
Garanti Teminat
Star Y�ld�z
Oley oley Ya�a varol
Ekonomi �ktisat
Politika Siyaset
Fast food Yol�st� Lokantas�
Men� �e�itler ��indekiler
Adisyon Hesap
Dubleks �kikatl� ev
Tribleks �� katl� kom�u evi
Villa K��k
Antre E�ik
Sempatik Sevimli
Antipatik Sevimsiz
Spek�lot�r Vurguncu
Mafya E�kiya
Kuzen-Karde� �ocuklar�-
Spans�r�-Koltuk ��kma
�r�nt�-kar��kl�k
S�re�-S�re
�l��t-�l��
Ya�am-Hayat(�m�r)
Problem-puroblem
Plan-Pilan
Psikoloji-Pisikoloji
Pratik-P�ratik
Belirtke-Belirtme (G�sterme)
Saptanm��-Belirlenmi�
�rneklem-�rne�i(�rnek)
Salt-Sadece
Gerekler-�htiya�lar
Kapsamak-��ine Almak
��ermek-��ine Almak
Ko�ul-�art
�nc�l-�lk, �lk�nce Gelen
�lkin-�nce
Benze�ik-Benzer
Tahmin-Yordama
Hatal�-�z�rl�
Uyar�nca-Gere�ince
�nc�ller-�lkler,�lk�nce Gelenler
�stemi-�ste�i
�zg�l-Kendine Has(Bir T�rle �lgili)
Olas�l�k-�htimal
Olgu-Dayanak (Sonu�,Vak�a)
Olgusal-Sebebe Ba�l�(Sonuca Ba�l�)
G�reli-Nisb�(Nisbeten, Yeteri kadar)
Neden-Sebep
�t�r�-Dolay�
Ulus-Millet
Us-Ak�l
Say�lt�-Rakam
�zg�-Hasa
Se�imlik-Se�meli
Essey-Yaz�l� Yoklama
Kar��n-Ra�men
T�mel-B�t�n
Evren-B�t�n(Tamam�)
Kuba��k-Birlikte
�sterleri�htiya�lar�
(��z�mleri)
Ba�at-Daha Bask�n
Bini�mek-�st�ste(�st�st� Gelme)
Boyut-Uzunluk
Tasar�-pilan
�yk�nme-�mrenme(taklit, benzeme iste�i)
Delge�-Matkap
��g�r�s�-G�revi
D�zen-Seviye
Bili�sel-�lm�(Bilgiye dayal�)
Kombinezon-D�zenleme
G�reli-G�r�nen
Birey-Ki�i(Fert,�ah�s)
Kuram-Metot (Y�ntem, Teori, Pirensip, �lke)
Feed Beek-�zet(K�sa Sonu�, D�n�t, T�ransfer, Geri Verim, Geri Bildirim)
G�sterme-G�sterim, (Sunum, Sunu)
S�re�-S�re(Vakit, Zaman)
Ya�am- Hayat (�m�r, Ya�ant�)
Stand-by_ Hemen kullan�labilecek
Stajyer- acemi, yeni ��renen
Spazm-Kaslar�n iradesiz kalmas�
Statiko- Olmas� gereken durum
Tekzip- Yalanlama
Paradoks- Ger�ek d��
Peder bey- Baba
Mami�go- Anne

Mesire yeri, k�r gezintisi –Picnic ve benzeri gibi b�yle beldelerin giri�inde bile "welcame", ��k��nda da "goodby" lokantalar ve al��veri� d�kkanlar�n�n baz�lar�nda g�r�len home-good gibi kelimelerin kullan�ld��n� �z�lerek ve mahcubiyetle g�rmekteyiz.

Dilin bu �ekildeki kullan�l�� kavramlardaki karga�ay� da a��a gidererek, bu ki�ilerin olu�turdu�u kavram karga�as�n� �nleyecek, halk ile ayd�n aras�nda ileti�im kolayl��n� sa�layacakt�r.
Bir ilim adam�n�n s�zlerinden �rnek: (Bu (t�mceler?!.). ne diyor? …S�recin dayatt�� a�sal �devleri kocaman bir �ng�r�yle yats�d�. …Haz ilkesine ba�l� yeti ve davran��lar ise kayg�sal bir gereksinmedir. … Erek bireylerin ekinli olmas� ko�ulu ise ulus olarak �zveride bulunup, k�ksel esintilerden yararlanarak, belirli veri ve do�urganl�klar elde edilebilir.)
Bu �l��s�zl�k, her s�ze yeni bir kelime bulma ve eskiyi diriltme giri�imi, e�er bir ahmakl�k de�ilse, milletimizin mill� savunmas�na, mill� g�venli�ine y�nelmi� sinsi bir sald�r�, milletin haf�zas�na indirilmi� ac�mas�z bir balyoz; millete ve vatana ihanetin ta kendisidir.
Millet olman�n ilk �art�, fertlerin ortak bir mill� dile sahip olmalar�d�r. Mill� k�lt�r, mill� felsefe, mill� tarih, mill� corafya, mill� edebiyat o dilin kelimelerinide �bidele�erek ebed�le�ir. Onun i�in bir millet, dili varsa vard�r. Mill� de�erelere mill� k�lt�re has unsurlar dilde yer bulur. Mill� k�lt�r�n gelecek nesillere aktar�lmas� dil ile m�mk�nd�r. Tarihin, dilini dolay�s� ile mill� k�lt�r�n� kaybetmi� milletlerin mezarl�� oldu�unu hat�rlayarak, �ocuklar�m�za mill� dilimizi, mill� tarihimizi, mill� co�rafyam�z� ��retmek boynumuzun borcudur.
Ayn� dili konu�mak, ayn� iml� noktalamay� kullanmak, imlad� birlik bir mill� �uur, bir var olu�, yok olu�, hatta mill� g�venlik meselesidir. Her �eyini kaybetmi�; ama dilini kaybetmemi� milletlerin kaybettiklerini tekrar elde ettiklerinin mis�lleri �oktur. Dilini kaybetmi� bir milletin varl��ndan ise bug�n ancak tarihler s�z ediyor…
Dilimizde bug�n kullan�lan bir kelime i�in birden �ok s�z, belki bu dilin zenginli�ini g�stermek a��c�ndan da �nemlidir; fakat bu kadar� zihinleri bulund�rmak, anla�may� zorla�t�rmak ve haf�zay� bulund�rmakt�r. Bunun i�in a��r� sadele�mede oldu�u gibi, a��r� eskide de �srar etmeyelim. Halk bizim i�in en �nemli bir kaynak ve en g�zel bir �l��d�r.
Halk�m�z “Plan, Spor, Stat” s�zlerini “Pa-lan, Pe-lan, P�- lan, Po-lan P�-lan., Pu-lan, P�-lan; Sa-por, Se-por So-por…; Sa-tat, Se-tat, So-tat…” diye de�il “Pi-lan, Si-por, S�-tat, pilan, sipor, s�tat” gibi di�er benzer kelimeleri de ayn� �ekilde s�yleyip okumaktad�r. Bizim de �nerimiz okundu�u ve s�ylendi�i gibi yaz�lmas�d�r.
“�nl� �ns�z, sesli sessiz; tonlu tonsuz; vokal konsonant, �t�ml� �t�ms�z, g�d�ml� g�d�ms�z, ��krakl� ��kraks�z, … gibi” ayn� anlama gelen kelimeler gibi, “Duyu�sal, bili�sel, davran��sal, kavramsal …vb” uyduruk kelimelerden, ayn� anlama gelen herkes�e malum, bilinen kelimeyi kullanmay� tercih etmeliyiz. Do�u dillerinden al�nan kelimelerde oldu�u gibi dilimize yerle�ti�ini kabul etti�imiz ve art�k T�rk�e olarak d��nd��m�z bu kelimeleri yazarken de T�rk�enin kurallar�na uygun ve halk�n a�z�nda ya�ad�� ve kulland�� gibi yazmay� ye�ledik, ��yleki:
Do�u Dillerinden Al�nan Bat� Dillerinden Al�nan
Ellah Allah Prova Purova
Nana Nane Plan Pilan
G�l G�l Spor Sipor
Man�ra Min�re Pro�ram Puro�ram
�eher-�enbih �ar�anba Tren Tiren
Lahme baci Lahmacun Psikoloji Pisikoloji
Azm-i terkova K�pr�c�k kemi�i Treleyb�s Tireleyb�s
Azm-i harkafa Kal�a kemi�i Prensip Pirensip
Sahlap S�lep Stad S�tat
Sah�h S�h� Gramofon G�ramofon
Do�u ve Bat� dillerinden dilimize giren bu kelimeleri, halk�m�z, nas�l ki asl�nda oldu�u gibi de�il; kendi diline T�rk�eye uydurarak, benimseyip kullanm��sa, ilim adamlar� da ayn� �ekilde kullanmal� ve yazmal�d�r. B�ylesinin en do�ru oldu�u kanaatini ta��d��m�z i�in b�yle yazd�k.
Akl�n yolu birdir. Do�rusu da budur. B�t�n herkese de tavsiyemiz bu ve benzeri kelimeleri b�yle, halk�m�z�n s�yledi�i gibi kolay ve k�lfetsiz, iki �ns�z harf aras�na bir �nl� harf getirilerek okudu�umuz ve konu�tu�umuz lisan ile yazmalar�d�r.

Kaynaklar: Abdullah �a�r� ELG�N T�rk Dili 1999 Kayseri Ge�it Yay�nlar�
Abdullah �a�r� ELG�N T�rk Dili 2001 Kayseri La�inYay�nlar�

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( T�rk�e Yaz T�rk�e Konu� ba�l�kl� yaz� A.�a�r� Elg�n taraf�ndan 21.04.2009 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

T�rk�e Yaz T�rk�e Konu�

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu