AVAM VE HAVAS ORUCU

M.NÝHAT MALKOÇ


Ramazan ayýyla beraber hayatýmýzýn ibresi maneviyatý gösterir. Bir aylýk da olsa þahsî hayatýmýzda ve çevremizde manevî bir seferberlik ilan edilir. Baþka günlerde gündemimizde olmayan Ýslam, bu ayda deyim yerindeyse gündemimize oturur. Oysa gerçek Müslüman her zaman teyakkuz halinde olur. O her an ölebileceðini düþünerek maneviyatýný takviye ve ikmal eder. Bilinmelidir ki bir aylýk ibadet bizleri Cehennem ateþinden kurtaramaz.

Kur'an ve ibadet ayý olan ramazaný layýkýyla deðerlendirmek istikbalimize manevi yatýrým yapmak demektir. Akýllý insan odur ki fani þeylerle zaman kaybetmez, baki olanýn peþinden koþup durur. Hak katýnda fani olan, günlük meþguliyetlerdir, bâki olan ise ahiret için çýrpýnmaktýr. Fakat bu mübarek din, dünyayla ahiret dengesini de gözetiyor. Dünyayý da bir kenara býrakmamýzý istemiyor. Çünkü yaþamak için bazý ihtiyaçlarýn giderilmesi gerekir. Baþkalarýna el açmak hoþ karþýlanmamýþtýr dinimizde. Müslüman miskin miskin oturamaz. Mümin daima hareket halinde yaþayan insandýr. Kiþi rýzkýný helal yolda aramalýdýr. Bununla ilgili olarak Peygamberimiz Hz. Muhammed(sav)'in "Hiç ölmeyecekmiþ gibi dünya için, yarýn ölecekmiþ gibi ahiret için çalýþýn." hadisi bizlere gidilmesi gereken yolu gösteriyor.

Oruç tutan insanlar Allah'ýn emrini yerine getirmiþ olmanýn manevi doyumunu yaþarlar. Bu doyuma eriþen kullar her geçen günü, ömür defterlerinden bir kayýp sayfa olarak deðil, bir kazanç sayfasý olarak nitelendirirler. Bu bakýþ açýsý iç huzurun saðlanmasýnda etkin bir rol oynar. Maddi varlýðýmýzla manevi dünyamýzýn dengede tutulmasý, bizi boþluða düþmekten korur. Ýradenin günahlarý perdelemesi imtihana tabi tutulan kulu büyük bir zafer kazanmýþçasýna mutlu eder. Bu mücadeleden baþý dik çýkan kiþinin kendine olan güveni artar.

Nefsin emrine karþý koyan yüksek irade gücü, Hakk'a teslimiyetin getirdiði manevi saltanatý ebediyen yaþar. Ýþte dünya o zaman ahretin tarlasý olur. Huzur o zaman bizi çepeçevre sarar. Oruçla beraber kulun hayvani tarafý rahmani tarafýna yenilir. Fiziksel olarak da midemiz yýlda bir ay da olsa dinlenmiþ olur. Kalbimiz kir ve pastan arýnýr; adeta manevi zýmparayla törpülenir. Dilimiz yalandan, ellerimiz haramdan, gözlerimiz harama bakmaktan, kulaklarýmýz yalan ve dedikodu dinlemekten, ayaklarýmýz kötü iþler peþinde koþmaktan uzaklaþýr. Bu durum, huylarýmýzýn meleklerinkilere benzemesini ve ruhlarýmýzýn arýnmasýný saðlar. Oruç belli zaman içerisinde aç kalma olayý deðil, aksine bir irade terbiyesidir.

Ýslam topyekûn bir yaþam tarzýdýr. Ýlahi kanunlarda boþluk yoktur. Ýnsan hayatýyla ilgili her ne varsa bunun Ýslam'da bir izahý ve karþýlýðý vardýr. Bazý kesimlerin ileri sürdüðü gibi Ýslam, hayatýn dýþýnda bir sistem deðildir. Ýslam hayatý çepeçevre kuþatýr.

Ýslam kendi kanunlarý etrafýnda þekillenen bir hayat tarzýný zorunlu kýlar. Bu dinin belli baþlý kaide ve þartlarý vardýr. Bunlar arasýnda beþ tanesi ayrý bir önem arz eder. Ýslam'ýn beþ þartýndan birisi de zekât vermektir. Zekât sosyal dayanýþmanýn ibadete dönük yüzüdür. Sosyal dayanýþma ve yardýmlaþmanýn zirvesidir. Daha çok ramazanda zekâtlarýmýzý vererek malýmýzý manevi kirlerden temizleriz. Zekât vermekle mallar azalmaz, aksine bereketlenerek artar.

Oruç tutmak, yemeden içmeden ve cinsi münasebetten kesilmek deðildir sadece… Bunlardan ibaret görülen oruç, avam orucudur. Avam orucunda orucu bozan hallerden uzak durulur. Yani sadece mideye oruç tutturulur. Bu orucun, büyük mükâfatlarý beraberinde getirmesi beklenemez. Oysa havas orucu diye nitelendirilen oruç, bütün azalara çekidüzen vermeyi gerekli kýlar. Havas orucunu tutanlar yalan söylemez, günah iþlemez, dedikodu yapmaz, harama bakmaz. Bütün eylemlerinde oruçlu olduðunu aklýndan çýkarmaz; ona göre davranýr. Kendisine sataþanlara 'Ben oruçluyum' diyerek kavgadan ve kötü sözden uzak durur; Allah'a sýðýnýr. Varýn kendi orucunuzu kendiniz deðerlendirin… Avam orucu mu tutuyorsunuz, yoksa havas orucu mu? Sizi sizden daha iyi kim bilebilir ki?... Kararý siz verin. Ona göre Allah'tan mükâfat umun… Aksi halde ahirette hayal kýrýklýðýna uðrayabilirsiniz. Allah bizlere havas orucu tutmayý ve ramazan sevincini doyasýya yaþamayý nasip etsin.