Eklenme Tarihi : 26.05.2009
Okunma Say�s� : 3982
Yorum Say�s� : 2

Adetlerimiz (K�z �steme Ve D��n)

Bu ara�t�rma Yaz�s�nda Gaziantep- Nurda�� yerle�kesi baz al�nm��t�r.
K�z �steme Ve D��n Adetleri:
Evlenmek ,aile kurmak b�t�n insan toplumlar�nda �nemli bir yer tutar .�nsan ev bark sahibi olunca bulunduklar� toplumda itibar kazan�r. �ocuk sahibi olunca da itibar� y�kselir.
Ba�ta Anadolu da olmak �zere Nurda��nda da evlenmek isteyen fakat buna bir t�rl� eremeyen gen� k�z ve erkekler k�smetlerinin kapal� veya ba�l� olmas�na inan�r ve bunu
��zmek ,k�smetlerini a�mak i�in bir tak�m yollara ba� vururlar. Y�remizdeki yat�r ,t�rbe gibi kutsal yerleri ziyaret edip adaklar adarlar , b�y� ve benzeri yollara ba�vuruldu�unda da olur.
Kilit a�ma ,h�drellezde niyet ve dilek ile k�smetini a�mak bunlar aras�nda say�la bilir.
Gen�ler bu yollardan biri ile k�smetlerinin a��laca��na ,sevdiklerine kavu�acaklar�na inan�rlar. Ayr�ca, yeni evlenen gelin ve damad�n ayakkab� alt�na isim yazmak gibi prati�in yan�nda tepelerdeki ,yat�rlardaki mezarlar� ziyaret etmek dilek ta�lar�n� duvara yap��t�rmak ,ziyaret �evresindeki me�e ve ard�� a�a�lar�na dilek �aputlar� ba�lamakla, bahtlar�n�n a��laca��na ve evleneceklerine inananlarda vard�r.

K�z �steme:
Bu konuda Nurda�� il�e merkezinin eskiye dayanan bir gelene�i yoktur. Ancak il�e olu�unu m�takib k�ylerden gelenlerle bir tak�m adetler de ta��nm��t�r. Bu adetlerin ortak y�nleri ��yledir. Evlenme �a��na gelen o�lan ana ve babas� d��nlerde, bayramlarda dost ve akraba ziyaretlerinde hem kendilerine ve hem de a�iretlerine uygun bir k�z ararlar. E�er kendilerine uygun bir k�z bulundu�u zaman o�lan�n babas�, anas� ve iki �� tane �ok yak�n akrabas�n� da yan�na alarak k�z istemeye giderler. Gitmeden �nce hay�rl� bir i� i�in gelecekleri bildirilir. K�sa sohbetten sonra gelin aday� kahve getirir; e�er g�n�ls�zse kahve de getirmez. Kahveler i�ildikten sonra o�lan taraf�ndan k�m�ldamalar ba�lar,g�z i�aretleri ,ka� i�aretleri , i�lerinde en b�y�k olana, haydi d�n�rc�l�� yapsana , dercesine birbirlerine bak�n�rlar. Derken i�lerinden en ya�l� olan s�ze ba�lar , Ali a�a, Mehmet efendi ...gibi hitapla hi� sormuyorsun niye geldiniz ? Bir s�k�nt�n�z m� var?
Ev sahibi hemen s�ze ba�lar ; Gelene niye geldin denir mi? Ba� g�z �zerine yeriniz var. Bak ne g�zel sohbet ediyoruz ,bu sohbeti bir daha nerede bulaca��z ? Hi�bir �eyden haberi yokmu� gibi davran�r. Hakl�d�r , derler ya k�z evi naz evidir.
O�lan taraf� bunun �zerine kom�u veya falan a�a, efendi Allah�n emri, Peygamberin kavli, �mamlar�n i�tihad� �zerine k�z�m�z falan� o�lumuz falana istiyoruz; der.
Allah�n emri kelimesi ge�ti mi orada bulunan cemaatte bir toparlanma ba�lar, k�z�n babas� hemen cevap vermez, biraz d��n�r, cemaat s�k��t�rmaya ba�lad�� an Benim k�z�m k��k , ben k�z�m i� bilmez veya h�s�m akrabaya bir dan��al�m gibi bahaneler bulunur. Para, makam ve mevki sevdas�n�n t�m de�er yarg�lar�n�n �n�ne ge�ti�i bazen bahanesiz olarak verildi�inde olur ve olmu�tur da. O�lan taraf� yine bast�r�r. E�er k�z babas� k�z�n� vermeyi d��n�yorsa yumu�ak s�zler s�yler,d��nm�yorsa; k�r�c� olmasada ka�ak s�zler s�yler. Genellikle k�z verme i�i ilk g�nde bitmez. E�er o�lan taraf� yabanc� ise k�z taraf� ev durumunu,mal durumunu, konu kom�ular�yla ge�im durumunu ara�t�r�rlar. Bu ara�t�rmalar ve k�z taraf� akrabalar�n g�r��leri olumlu olursa arac� yoluyla o�lan taraf�na haber sal�n�r .O�lan taraf� �ok yak�n akrabalar�ndan kad�n ve erkek birka� ki�iyi de alarak k�z evine gider.
Bu gidi�te s�z kesilir ve s�z�n kesildi�inin i�areti bir son s�z tatl�s� yenir ve bir alt�n b�rak�l�r .Baz� k�ylerimizde �erbet t�reni yap�ld�� da olur. �erbet, k�z al�n�p verildikten sonra, s�z kesmede konu�uldu�u gibi karala�t�r�lan g�nde davet edilen misafirlere ikram edilen i�ecektir.
D��n:
D��n davetiyeleri bir hafta �nceden bast�r�larak davetlilere da��t�l�r;veya haberdar edilir. O�lan taraf�nda hummal� bir haz�rl�k ba�lar. Bu haz�rl�klardan baz�lar� ;
Geline elbise alma (pazarl�k), mobilya tak�m� be�enme, davul #8211; zurna veya orkestra tutma, e�er �evrede yeni �len biri varsa �l� evinden izin alma, D��n mevlitli ise mevlithanlar� ayarlama ,yemeklik ve i�ecek malzemeleri almad�r.
Per�embe g�n�nden bayrak dikilir,bayra��n dikilmesi esnas�nda silahlar at�l�r. Bayra��n s�r��na ac� so�an ve �i�ek ba�lan�r. Ac� so�an�n tak�lmas�n�n amac� so�an ac�d�r, tatl� ya�as�nlar diyedir. ��nk� her �ey z�dd� ile kaimdir.

Cuma ��leden sonra davul-zurna ekibi d��n yerine gelir .Davul-zurna sesini duyan davetliler yava� yava� d��n evine gelmeye ba�larlar. Misafirler geldi�i zaman davulcu ve zurnac�lar bah�i� almak i�in kar��larlar. Ev sahibi, yeni bir misafirin geldi�ini davulcunun farkl� �al�� sitilinden anlar.
Cumartesi ak�am k�na gecesidir. D��n bitimimden bir g�n �nce olan bu gecede o�lan evinden, k�z evine on be� yirmi ki�i gider. Bunlar yanlar�nda k�na davar�, k�na y�z�� , �erez k�na ve davul-zurna ekibinden birer ki�iyi g�t�r�rler .K�z evi bunlar� b�y�k bir sevgi ve sayg� ile kar��larlar .Yemekten sonra davul- zurna �alar davetliler oynar. T�m akraba ve kom�ular k�naya geldikten sonra k�na ba�lar. Y�remizde k�na t�renleri merkez il�ede d��n salonunda ve k�na i�in haz�rlanan bir yerde yap�l�r. K�ylerde ise k�z evinin civar�nda yap�l�r.K�naya gelenler �e�itli hediyeler ve paralar getirirler.
K�na yak�lan mekanda gelin, evin ortas�na konan bir sandalye ye oturturlar .Ba��na k�rm�z� e�arp �rt�l�r,gelinin arkada�lar� taraf�ndan yo�rulan k�na �zerine k�na mumu yak�larak bir tepsiye dizilir. Yine gelinin arkada�lar� s�rayla tepsiyi ellerine alarak, gelinin etraf�nda oynarlar. Ayn� i�lemlerin bir �o�u o�lan evinde de yap�l�r.
Ezilen k�na gelinin eline s�r�l�r, baz� gen� k�zlar nasipleri �abuk a��ls�n diye bu k�nadan ellerine s�rerler. K�na gelinin eline s�r�l�rken bir yandan da gelinin etraf�nda �u k�na t�rk�s� s�ylenir.
K�nay� getir aney (2)
Parma��n bat�r aney (2)
Bu gece misafirem (2)
Koynunda yat�r aney(2)
Baz� k�ylerimizde farkl� k�na t�rk�leri de vard�r.
Bu geline gerek baba
A�layal�m kaba kaba
Can�m g�z�m benim babam
Verme beni gurbet ele
Dayanamam ac� dile

Bu geline gerek ana
A�layal�m yana yana
Can�m g�z�m benim anam
Verme beni gurbet ele
Dayanamam ac� dile

Bu geline gerek garda�
A�layal�m yolda� yolda�
Can�m g�z�m benim garda�
Verme beni gurbet ele
Dayanamam ac� dile

Bu geline gerek bac�
A�layal�m ac� ac�
Can�m g�z�m benim bac�m
Verme beni gurbet ele
Dayanamam ac� dile

Bu geline gerek teyze
A�layal�m geze geze
Can�m g�z�m benim teyze
Verme beni gurbet ele
Dayanamam ac� dile

K�nac� gidenler bu t�renden sonra o�lan�n k�nas�n� da yakmak i�in geri d�nerler . O�lan evinde de bir s�re oynan�r. Damat a��k bir alanda sandalyeye sad��lar la birlikte oturtulur. Baz� k�ylerimizde damat saklan�r .Damad�n ailesine ve arkada�lar�na t�rk�ler s�yletilir, bir tak�m cezalar verilir.(K�pek gibi havlama,inek gibi m�leme ...gibi onur zedeleyici cezalarda yok de�il)Ard�ndan son bir halayla k�na fasl�na ge�ilir. Baz� k�ylerimizde damad�n k�nas�n� �ks�z bir �ah�s yakar.
Pazar g�n� d��n�n son g�n�d�r. Sabah erken ��le yeme�i i�in haz�rl�klara ba�lan�r. Damat gelinle birlikte ba� yapmaya ve foto�raf �ektirmeye g�nderilir. Kuaf�rlerimiz damatl�k t�ra�� alt�nda iki �� kat� para al�rlar. Yemek haz�r olana kadar yine t�rk�ler s�ylenir,halaylar �ekilir ve silahlar at�l�r. Gelini getirme saati gelince yola ��k�l�r. Konvoy halinde k�z�n evine var�l�r .Burada da biraz oynan�r , gelinin �eyizi y�klenir, �eyiz y�klenirken sand��n �zerine oturulur. Bunun �zerine o�lan taraf� sand��a oturana bah�i� vererek sand�� al�rlar. Geline i�eride vedala�madan �nce en b�y�k karde�i taraf�ndan k�rm�z� ku�ak �� kere ��z�l�p, yeniden ba�lan�r. Vedala�t�ktan sonra gelin konvoyu bir miktar gezdirilir,bu gezme s�ras�nda �e�itli engellerle gelin arabas�n�n �n� kesilerek bah�i� al�n�r. �eref turu bittikten sonra gelin otomobilden inmeden �nce o�lan�n anas� ve babas� �a�r�l�r. Orada baba o�luna, ana gelinine bir hediye vermeyi taahh�t eder,daha sonra gelin ve damat arabadan indirilir . bu arada toplu olarak silahlar at�l�r , gelin ve damat bir s�re halayda kal�r, ard�ndan tebrikleri kabul i�in otururlar. Misafirlere yemek servisi yap�ld�ktan sonra gelin ve damat i�eri al�n�r.
Gelinlik:
Gelin ilk �nceleri misafir oldu�u i�in ba� k��eye oturtulur. �kinci g�n ��nc� g�n , gelin art�k o evin fertlerinden birisidir;ama eski gelinler b�yle de�ildi,kap�n�n arkas�nda a�z� g�z� sar�l� ayakta duracak ev insanlar�n�n g�z�n�n i�ine bakacak kim ne derse onu yapacak ,konu�mak m�? A�z� var , dili yok, gelinlik tutmaktad�r. Gelinli�ini bozdurmak i�in geline �e�itli hediyeler al�n�r, baz�lar� gelinli�ini bozar, baz�lar� ise y�llarca s�rd�r�rler. �rne�in, amcam�n kar�s� Zeynep yengem, babamla hala gelinli�ini s�rd�rmektedir.

�aba : Hediye verme merasimi

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Adetlerimiz (K�z �steme Ve D��n) ba�l�kl� yaz� Mehmet Dal taraf�ndan 26.05.2009 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Adetlerimiz (K�z �steme Ve D��n)

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu