Epeydir þarka gitmemiþtim.Bu görevin heyecaný kaplamýþtý tüm benliðimi.Zorlu bir yolculuk olacaðýný biliyordum.Rahmetli dedemin önderliðinde ailece Kafkasya'dan Arzen diyarýna, oradan Ýstanbul'a geliþimizi hüzünlü gözlerle hatýrladým. Gerçi o zamanlar küçüktüm.Yolculuðun eðlenceli tarafýný hatýrlýyorum çocuk aklýmla.Lakin,þimdi öylemi? Neler görecek, neler yaþayacaktýk? Memleketin her daim karýþýk bölgesiydi Þark...

Aleviler, Kürtler, Acemler, Ermeniler v.s hep kaynayan kazandý orasý...Bu zorlu göreve seçilenlerde çelik gibi beden ve keskin zeka olmasý gerekirdi.Seçilen insanlar bu istidada uygun kiþilerdi.En gençleri bendim.Padiþahýmýz Efendimizin beni seçme nedenini bilemiyordum? Çünkü bu konuda hiç bir tecrübem yoktu ve ...

Sonrasýnda gelen habere göre; Sultanýmýz Efendimiz, yapacaðý toplantýya eksiksiz katýlým istediðini emir tevdi etmiþler. 1891 yýlýnýn mart ayý idi.Þehzade Burhanettin Efendi bu emri diðer paþalara ve bize ilettiler.Dýþarýda görevde olanlarýn gelmesi beklendikten sonra toplantý günü kararlaþtýrýldý.Nihayet o gün gelmiþti. Masa baþýnda ki yerlerimizi aldýk.Memleketin içinde bulunduðu durumu bütün yönleriyle ele alacak,sorunlarýný dile getirecektik.Sorunlarýn sebepleri,nedenleri ve ortaya çýkardýðý sonuçlara göre önlemler alýnacak,yapýlacaklar kayda geçirelecekti.Bütün Paþalar kendilerine ait bilgi ve projelerini anlatacaktý.Velhasýlý kelam uzun bir gün ve gece bizleri bekliyordu.

Padiþah Efendimiz yine aðýr ve otoriter duruþuyla salondan içeri girdi.Hepimiz ayaða kalkýp tazimle eðildik.

"Es Selamun aleyküm, Devlet’i Ali Osmanýn hadimleri" dedi.Bu ifadeyi ilk defa kullanmýþtý.Evvelinde "Paþalar" ifadesini kullanýrdý.Padiþahýmýzý tanýdýðým kadarýyla eðer bu ifadeyi kullandýysa altýnda derin manalar var ve önemli kararlar alacak demektir.Masaya yakýn koltuðuna oturdu.Besmeleyi þerifi üç defa tekrar etti.Peygamber Efendimize salatü selam getirdi ve konuþmaya baþladý.

"Devleti Ali Osmani’yi dahili ve harici cenahtan çökertmeye çalýþanlarý ve onlarýn oyunlarýný bilmekteyiz.Elimize geçen saðlam jurnallere ve bilgilere göre özellikle doðuda ermeniler büyük bir karalama ve kýþkýrtma gayreti içine girmiþlerdir.Ayrýca bu durumu incelesin diye deðerli paþamýz Müþir Þakir Paþa’yý Anadolu Müfettiþ-i Umumisi sýfatýyla bölgeye gönderdik.Yaptýðý incelemeler sonucunda, beraberinde bulunan Zeki Paþa ile birlikte bana bildirdikleri telgrafla olayý ince detayýna kadar anlattýlar.Orada aþiret reisleri ile yaptýklarý görüþmeleri ve aldýklarý kararlarý bildirdiler.Eðer ermenilerin devletimize isyanýný saðlayan ruslarý ve acemleri durduramazsak büyük elem ve çöküntü yaþarýz.Bu veçhile doðuda kuracaðýmýz alaylarý ve kurulacaðý yerleri teker teker belirledik.Aþiret reisleri bize sonuna kadar yardým edecekler.Çünkü,Ermeni baðýmsýzlýk çalýþmalarý Özellikle Rusya ve Fransa’nýn ekonomik ve politik yardýmlarýndan dolayý "Devlet için büyük bir tehdit haline gelmiþtir" Doðu Anadolu’da bulunan Ermeni gençler, alenen kafileler halinde "Bayezid" (Doðu Beyazýt) ve Iðdýr üzerinden Erivan’a geçip askeri ve gerilla eðitimi alýp geri döndükten sonra bölgede terör, tedhiþ ve müslüman unsurlara yönelik katliamlara giriþiyorlar. Ermenilerin 13 Haziran 1878’de Berlin Konferansý’na "Ermenistan’a iliþkin Proje" sunmasý ve bu projenin olumlu karþýlanmasýndan sonra içerideki terör ve katliam eylemleri hýzlandý. Ermeni Hýnçak ve Taþnak örgütlerin düzenli ordu haline dönüþmesi ve Rusya’nýn "Þark Vilayetleri"ne yönelik emellerini açýkça ifade etmesi ve iþgal hazýrlýklarýna baþlamasý üzerine burada toplanmýþ bulunmaktayýz. Bölgede "Asayiþin temini, Ermeni þaki ve katillerin tedip edilmesi ve Rus iþgaline karþý" bu alaylarý kurma düþüncemi sizlerle paylaþmak istedim."

Padiþah Efendimizin bu konuþmasý sonrasý toplamda ondört kiþilik heyetten bir kaç paþa itirazlarýný uzun uzadýya dile getirdiler.Özellikle Ragýp Paþa son söz alarak konuþmaya baþladý;

"Devletlü Padiþahým ve deðerli vüzera,kurulacak bu alaylarýn ileriye yönelik aksi sonuçlar doðrabileceðini,Kürtlerin silahlý bir güç oluþturmasýnýn sakýncalarýný ne yazýk ki görebilmekteyim.Devlet içinde devlet kurmak gibi birþeydir bu..."

Konuþmasýný hararetle sürdürüyordu ki,Padiþahýmýz elini kaldýrarak susmasýný istedi.Karþýlýklý müzakereler sonrasý kararlar kayýt altýna alýndý.

Zorlu bir yolculuk sonrasý çok uzun sürecek ayrýlýðýn ayak sesleriydi bu çalýþmalar.Verilen emre göre;Müþir Zeki Paþa,ibrahim Paþa,Kerim Paþa ve ben doðuya merkez Erzincan olmak üzere gidilecekti.Tüm hazýrlýklar eksiksik yapýlcak,yanýmýza alacaðýmýz süvari ve levazým birliði ile yola koyulacaktýk.

***

Saraydan ilk defa bu kadar uzun süreli ayrýlýyordum.Yýllara varacak bir ayrýlýktý bu.Devlet’i Ali Osman’i için caným fedaydý.Ama Nurbanu'dan ayrý kalmak çok acý veriyordu.Reþat Aða’ya bu akþam ziyarete gitmeliydim.Daha önce durumu Þehzade Burhanetin Efendiye anlatmýþtým.Bana gülerek "Ýyi bir seçim" demiþti.Sonrasýnda eðer uygun görürlerse bu izdivaca ön ayak olmalarýný söylemiþtim.Þimdi tam sýrasýydý.Gideceðim bu uzun görev öncesi hiç olmazsa içimde ki yangýný biraz olsun söndürmeli ve huzur içinde gitmeliydim.

Reþat Aða’nýn konaðýnda curcuna baþlamýþtý.Þehzade Burhanettin Efendi, zevceleri,kalfalarý sarayýn ileri gelen paþalarý ve zevceleri konaðý hýnca hýnç doldurmuþtu.Merasimle kýz isteme iþlemi bitmiþ yapýlan törenle niþan ve nikah iþlemimizi gerçekleþtirmiþtik.Çok mesuttum.Nurbanu’nun gözlerinin içi gülüyordu.Ne kadar güzeldi.Bakmaya kýyamýyor,elime aldýðým ellerini hiç býrakmak istemiyordum.Gözlerimin içine yalvarýrcasýna bakarak;

"Siz, bu göreve gitmek zorunda mýsýnýz?" dedi.

Bütün dünyasý karanlýða gömülmüþ biçare bir hasta gibi hissetim kendimi.Beynimin içi karýncalanýyordu.Yýllarca beklediðimiz bu an çok kýsa sürmemeliydi.Bu durumu izaha çalýþan ve masum isteðine baðlý olarak sorulan bu haklý soruya ne cevap verecektim bilemedim. Düne kadar yavuklum olan ve þu saat itibariyle dünya ahir eþim olan Nurbanu’nun gözlerinin içine bakýyor ve susuyordum...