YAÞLI BÝR ÞEYH, kendisinden icâzet isteyen müridine, henüz yeteri kadar olgunlaþmadýðýný ve insanlarý irþad etmek için farklý gözlere sahip olmasý gerektiðini söylemiþ. Delikanlý, bu sözleri pek anlamamýþ. Ona göre gözleri çok keskinmiþ ve her þeyi görüyormuþ. Bu yüzden de rahatsýzmýþ duyduklarýndan.

Yaþlý adam, durumu fark ederek:

— Peki o zaman, demiþ. Git ve dünyayý dolaþ. Ne zaman sütten oluþan bir ýrmaða rastlarsan, o zaman yanýma gel, icâzet vereceðim.

Kendisini bir masal kahramanýna benzeten delikanlý, aðzýna sütten baþka içecek koymayan þeyhinin böyle bir ýrmaðý rüyasýnda gördüðünü zannetse de, o güne kadar aldýðý terbiye gereðince: “bu iþte bir hikmet vardýr” deyip yola koyulmuþ. Günler boyu dere tepe düz gitmiþ. Her önüne çýkana, o ýrmaðý sorarak.

Genç adamýn aradýðý þeyi duyanlar, ona bir meczup gözüyle bakmaya baþlamýþlar. Ve “ne de olsa tekkedendir” diyerek hoþ görmüþler. Böylelikle aylar geçmiþ aradan.

Delikanlý, geri dönmek istemiyormuþ. Eðer ýrmak gerçekse, onu bulma ümidini kaybettiðinden, þeyhin yüzüne bakmaktan utanýyormuþ. Ama ýrmak bir hayâl mahsulüyse, bu sefer de þeyhe güven duymayacakmýþ.

Genç mürit, günler boyu kara kara düþünmüþ. Ýþin içinden bir türlü çýkamýyormuþ. Sonunda, farklý gözlere sahip olmaktan ve hayalî bir ýrmaðý aramaktan vazgeçmiþ. Her halde eve dönmek, en iyisiymiþ. Babasýyla birlikte çiftçilik yapar, hayvanlarý saðmasýna yardým edermiþ.

Delikanlý, en nihayet evin yolunu tutmuþ. Ve kestirme olsun diye, daða týrmanmýþ. Fakat üç dört gün boyunca bir þey yemediðinden, biraz sonra nefes nefese kalmýþ. Baþý bir deðirmen taþý gibi dönmeye, gözleri de kararmaya baþlamýþ. Aceleyle saða sola bakýnmýþ. Bir aðacýn altýnda, yaþlý bir adam varmýþ. Ýlerde de birkaç tane koyunla kuzu.

Son bir gayretle oraya yöneldiðinde, adam sanki onu bekler gibiymiþ. Heybesindeki her þeyi önüne koymuþ, “buralarda ne iþin var?” diye sorarken.

Delikanlý suskun kalmýþ, gýybet olmasýn diye. Ne bir ýrmaktan bahsetmiþ, ne de iyice yaþlanan tekke þeyhinden. “Farklý gözler”den söz açmýþ, gözlerini ihtiyardan kaçýrýp.

Yaþlý adam, yumuþacýk bir sesle:

— Ýlk bakýþta bütün gözler aynýdýr, demiþ. Ne yazýk ki çoðu sadece bakar. “Farklý “gözler” çok azdýr, onlar görürler.

Delikanlý, bakmakla görmenin ayný þeyler olmadýðýný anlamýþ ama, bir kaç örnek beklemiþ ihtiyardan.

Yaþlý adam, sanki onun kalbini okur gibi:

— Biraz önce ne yedin? diye sormuþ. Ne gördün yemeðinde?

Delikanlý tek tek saymýþ: biraz ekmek, biraz peynir, zeytin ve soðan diye..

— Sen sadece bakmýþsýn, demiþ ihtiyar. Eðer dikkat etseydin, senin gibi milyarlarca insanýn ve sayýsýz canlýnýn ayný anda beslendiðini görecek ve bu muhteþem ziyafeti vereni bulacaktýn.

Delikanlý, çok þaþýrmýþ duyduklarýna. Gözlerinden bir perde kalkmýþ sanki.

Yaþlý adam:

— Biraz önce ayaklarýn titriyordu deðil mi? diye sormuþ. Baþýn da dönüyordu. Ama þimdi þifa buldun. Belki de ayný anda, senin gibi milyonlarca canlý da þifa buldu. Eðer biraz farklý gözle baksaydýn, bu dünyanýn mükemmel bir hastane olduðunu anlar ve þifa veren kudretin büyüklüðünü görürdün.

Bir perde daha kalkmýþ, genç müridin gözünden.

Yaþlý adam, yavrusunu emziren bir koyun göstererek:

— Süt emen bir kuzuya baktýðýnda, insanlar dahil, bütün yavrulu annelere hediye edilen sütü düþünmelisin, diye devam etmiþ. O taktirde birkaç yudumcuk deðil, belki sütten bir ýrmak göreceksin. Belki de bir süt nehri.

Delikanlý, daha fazla dayanamamýþ. Çimenlerin üzerine yýðýlmýþ titreyerek. Bir ýrmaðý andýran yaþlarla temizlemiþ, yýllar boyu kör olan gözlerini.

Biraz sonra veda etmek istemiþ ihtiyara. Boynuna sarýlmak için yanýna gittiðinde, küçük bir çocuk gibi þaþýrarak baðýrmýþ. Karþýsýndaki kiþi, tekkedeki þeyhiymiþ.

Yaþlý adam, onu þefkatle kucaklarken:

— Seni asla býrakmazdým evlâdým, demiþ. Benim þeyhim de beni terk etmemiþti.