Kaynaklarýn doðru kullanýmý, oluþumunda hiç bir katkýnýzýn olmadýðý deðerlerin, sizden sonrakilere, ayný þekli ile aktarýma katký saðlamak, bunun sunumunu herkesin faydalanacaðý þekilde, alt yapý yatýrýmlarýný yapmak, öngörü sahibi olan her yöneticinin, projesi olmalýdýr..

Rusya da bunu nasýl görüyoruz. Yanýn bir ülke sahip olduðu doðayý soðukla beraber nasýl pazarlýyor? Sibirya Treni ile yatýlý turistlerin, uçakla geziye baþlayacaklarý yere  gelerek günler öncesinden hazýrlanmalarý, günlerce bu gezi de soðuðu, ciðerlerine çekerken sýradanlaþan doðayý, gözlemler..Trans Sibirya Demiryolu. Batý Rusya'yý Sibirya'ya Uzakdoðu Rusya'ya, Moðolistan'a, Çin ve Japon Denizi'ne baðlayan demiryolu. Moskova'dan Vladivostok'a 9288 km'lik uzunluðuyla Dünya'nýn en uzun Demiryolu dur. 

Ayný Þey ABD de Alaska Treni ile 100 yýl önce altýn madencilerin altýnlarýný taþýyacak þekilde yapýlan ve doðanýn içine saplanan tren yolculuðu ile turizmden katma deðer saðlanmakta dýr..Yöre halký da bu þekilde faydalanmaktadýr.. Bizde böyle bir doða ve bu boyutta bir soðuk yok.. Ama bizde onlarda olmayan tarih ve arkeoloji var ve dünyadaki ilk yapýlan iþler anlaþmalar oluþumlar var.. 

Anadolu bilinen  insanlýk tarihinin baþladýðý, yazýldýðý, yaþandýðý yerdir.Tanrýlar tanrý gibi krallar bu topraklarda var olmuþlardýr.. Buradan türeyen insanlar Afrika'ya ispanya ya Ýtalya ya mallar insanlar taþýnmýþtýr.. . Altýnoluk (Antandros) olmasa idi Aennas Ýtalya ya gidermiydi? Avrupa medeniyeti doðarmýydý?Ýlk güzellik yarýþmasýnýn yapýldýðý bu topraklarda Zeus cezalarý ve ödülleri ile Homeros'un ilham kaynaðý olur muydu? 

Elektronik paranýn konuþulduðu günümüzde ilk paranýn kullanýldýðý Manisa  Topraklarýndaki tarihi kentlerin doðru ve aslýna uygun restarasyonlarýnýn içine doðru giden tren Aristotepesimden selam getirdim diyerek Bergamon Krallýðýnýn kale merkezi bütün batý mezarlarýnýn kýblesi vazifesini neden  gördüðünü sorarsak belki dile gelip de söylemez mi taþlar? Kütahya da ilk borsa kurulduðu Aizonai de brokerlarý dillendirmek fiyat füpürlerini aslna uygun yapsak da insanlar o anki havayý teneffüs etseler ve bizde onlar desek ne New York ne Hong Kong borsasý hepiniz buradan türediniz desek ne olur?Erdek te 6.Mithradatis  in Roma lý Büyük  Komutan Sulla ile yaptýðý savasý sahip olduðu 70 kale ile nasýl bir. Ýstihbarat Aðý kurup koca Roma Ýmparatorluðu na kafa tuttuðunu emperyalizme karþý ölene kadar nasýl savaþçýlar çýktýðý anlatsak o savaþ meydanýn kokusunu kýlýçlarý þakýrtýsý atlarýn kiþnemeleri ruhlarýna kadar hissettirsek olmaz mý? Persler in kayýklar la  Çanakkale de yaptýklarý ilkköprü yerine  kadar gitsek ve o mizanseni turizm için baþlangýc ve bitiþ noktalarýnda insan gücünün ve savaþçý ruhlarýn varlýðý günümüze taþýtsak ne güzel olurdu.. Oradan Troy da yenilenmiþ surlarý ve binalarý ilesadece bir at kuklasý olmadýgýný. Söylesek Alman Hýrsýzlarýn altýnlarýný nasýl gemilerle çaldýklarýný anlatsak belki de bize sempati ile bakarlar... Kötüyü kimse savunmaz.. Bursa da Ýznik de yenilenmiþ surlar kent evleri seramik atelyeleri bütün insanlýða verilmiþ bir hediyemiz olacaktýr.. Alaca da Hattuþa da tarihin ilk yazýlý anlaþmasýný yapan HiTiTLERiN topraklarýný sadece bir kaç koca baþ yada aslan figürü den ibaret olmadýgýný amelýyathaneleri, biranýn mucidi imalethaneleri ile markalar sizin olsun ama ýslak ekmek diye bu toprakla ilk imalat yapýldý desek... Nemrutta sadece güneþin doðuþunu deðil. Canlý tarihini yaþatýrken Harran da ilk labaratuvarý, canlandýrsak, Birecik de Kelaynak larýn memleketi ve üreme için buraya gelmeden önce Mýsýr da Tanrý diye taparlardý desek Basra Körfezine uzanan bir liman þehri profeksiyonundan bahs etsek, Ýlk mezar kompleklerinin bu þehir de olduðundan söylesek ne olur? 

Doðunun her köyünde birantik kent var KARKAMIÞ da köylerin kuyularý nýn bile birbirine baglý olduðu anlatýlýr.. Her köyde bir höyük her höyük de bir hikaye vardýr.. Etilerin ortadan kalkýncaya kadar dünyanýn en önemli merkezlerinden birisinin þimdi fakirlik kokan ilçe merkezi ve Suriye li kamping yerleri ile öne cýkýyor.Hasankeyf çok katlý ilk yerleþim yeri Mezhepler savaþý dinler savasý kuzey den güneye batýdan doðuya geçiþ. Noktasý hep buralar.. Kral Roma da oturur vergisi burada toplanýr dersek ne kaybederiz..? Dize getiren Atilla zaten bizden deðil mi?

Böyle bir tarih treni, tarih de yolculuk yapan tren, canlanmýþ arkeolojik kentler turizmin tüm sezona yayýlarak nitelikli gelir sahibi turisti ülkemize çekmeye katký saðlayacaktýr..Yazacak yerler bitmez... Karadeniz de Van da Diyarbakýr da ölü þehirler diriler bakmak in bekliyor. 

TORUN HALÝLÝ