Ekonomi ilminin en geniş tarifi şöyledir: Sınırlı kaynaklarla sınırsız ihtiyaçları karşılamak. Demek ki, kaynaklar sınırlı, üstelik de birçoğu hemen kullanımımıza hazır değil. Birçoğunun aranması, bulunması ve ihtiyacı görmeye hazır hale getirilmesi için, bir takım işlemlerden geçmesi gerekiyor. İhtiyaçlarımızın sınırsız olduğuna ise fazlaca katılmıyorum. Bu defa da doyumsuzluk ve israf kavramı ile karşı karşıya kalıyoruz.
İsraf, gerekenden fazla alarak veya kullanmaya çalışarak, kullanılabilir durumdaki bazı maddelerin kullanılma şansını kaybettirmektir. Genellikle israf kavramı para, mal ve hizmetlerde kullanılmaktadır. Başta ekmek ve zaman olmak üzere korkunç derecede israfkar davranmaktayız maalesef...
Birkaç konuya dikkatinizi çekmek istiyorum.
1. Kullanacağımızdan fazlasını alarak, kullanamadan ilgili mal ve hizmetin kullanım şansını kaybetmek israftır. Genellikle gelecek korkusu ve endişelerinden kaynaklanan, "artmaz ise yetmez" deyişinin gereğini yerine getirmek hassasiyetlerinden kaynaklanan israftır. Artık hepimiz ülkemizde israf ettiğimiz ekmeklerle bir Türkiye'nin daha doyabileceğini çok iyi biliyoruz.
2. Bize Yaratıcımız tarafından mükemmel bir süper sistem olarak verilmiş vücudumuzu, sigara, alkol ve kalitesiz maddeler kullanarak zamanından önce hastalandırmak veya ömrü kısaltmak korkunç bir israftır.
3. Dengesiz ve sağlıksız beslenerek, vücudumuza gereğinden fazla ağırlık yükleyerek, hareket ve esneklik kabiliyetimizi gerektiği gibi kullanamamak bir israftır.
4. Okuyup, öğrenip, çalışıp, modelleyip, danışıp ve paylaşarak öğrenmemiz gereken bilgileri yeterince öğrenemeyip, daha kaliteli bir yaşamdan geri kalmak bir israftır.
5. Öfke, kin, nefret, sinir, stres, üzüntü, hırs, işkoliklik ve dengesizlik gibi kaliteli yaşam hırsızlarına teslim olup, vücudumuza toksin ürettirerek, metabolizmayı kendi güç ve yeteneğinden düşük kalitede kullanmak bir israftır.
6. Kalite, sağlık, eğitim, sevgi sunumu, hoşgörü, affetme, tatlı dilli ve nezaketli olma, değer verme, onure etme, esnek davranma ve dinamik olma gibi kaliteli yaşam faktörlerinin gereklerinden uzak durarak ve zamanında edinmeyerek, kalite unsurlarından gereğince yararlanamamak bir israftır.
7. Yaratıcımızın bizlere vermiş olduğu üstün güç, zeka ve bilinçaltımızın paraşütünü gereğince açamayarak, yararlanmamız gerekenden daha azıyla yetinmek, bir israftır.
8. Ölçülü ve dengeli bir şekilde yapmamız gereken egzersiz ve sporları yapmayarak, kas ve kemiklerimizi olması gerektiği gibi sağlamlaştıramadığımız için, vücut yapımızın ve gücünün yetersiz kalması, bir israftır.
9. Çalışma, eğlenme, ibadet ve dinlenme zamanlarımızı optimal bir dengeye oturtamadan, kantarın topuzunu kaçırtmak suretiyle, ortaya koymamız gereken etkinlik, verimlilik ve motivasyonu koyamamak, bir israftır.
10. Okuyarak, öğrenerek, danışarak, dinleyerek, anlatarak, beynimizi cilalayıp daha fazla etkin kullanabilme imkanımız varken, tembellik yapıp, yarına erteleyip, dinlenmenin sınırlarını çizemeyip, eğlenmeye esir olup, çözüme değil soruna odaklanıp, beyin gücümüzü hakkıyla kullanamamak, bir israftır.
11. Bir sanatçının daha rasyonel, verimli ve etkin çalışma ortaya koyup, sanatını daha fazla ileriye götürememesi bir israftır.
12. Bir bilim adamının ürettiği yeni bilgileri, çağdaş iletişim araçlarını kullanarak en üst düzeyde paylaşımda bulunarak çok sayıda insana ulaştırmaktan imtina etmesi hem cimrilik, hem kibir hem de israftır.
13. Bir ustanın daha dikkatli çalışarak, branşı ile ilgili en çağdaş yöntemlere ulaşmadan, mevcut ustalığı ile yetinip kendisini geliştirip daha stratejik uygulamalara geçememesi, bir israftır.
14. Bir profesyonelin kendi ustalığını kendinden sonraki kuşaklara daha etkin bir şekilde aktarmayıp, kendisi ile birlikte mezara götürmesi korkunç bir israftır.
15. Bir sermayedarın sermayesini en rasyonel bir şekilde ekonomik yatırımlara aktarmadan, atıl vaziyette tutması veya daha fazla topluma yayma imkanı varken, korku, endişe veya başka negatif nedenlerden dolayı, sermayesini yeterince ekonomiye sokamaması bir israftır.
16. Bir cerrahın en iyi şekilde öğrenip geliştirerek, azami dikkat ve özeni göstererek yapması gereken bir operasyondaki herhangi bir yetersizlik ve dikkatsizlikten dolayı hastaya vereceği ilave ızdırap, bir israftır.
17. Yaratıcımızın kutsal kitabında belirttiği, yeraltının muhtelif yerlerine yerleştirilmiş olan zenginliklerin, zamanında en gelişmiş teknolojilerle çıkarılıp ülke ekonomisine kazandırılmasındaki gecikmeler, bir israftır.
18. Değişik konulardaki bilenlerin, ustaların, profesyonellerin, kıskançlık yaparak, kibir ve egonun türküsünü söyleyerek, büyüklük taslayarak, gurura kapılarak, sosyal sorumluluklarını hakkıyla yerine getirmemeleri, bir israftır.
UNUTMAYALIM: İsraf sadece tabaktaki yemeği artırarak dökmek, fazla ekmek alıp çöpe atmak, gereksiz yere harcama yapmaktan ibaret değildir. Kendimize, toplumumuza, vatanımıza ve milletimize saygı ve sosyal sorumluluklarımızı hakkıyla yerine getirmek penceresinden baktığımız zaman; israf kelimesi zannettiğimizden çok daha fazla ve derin hassasiyetlere sahiptir.
Selam, sevgi ve dualarımla... Allah'a emanet olunuz... Yrd.Doç.Dr. Süleyman COŞKUNER
