Türk-Ýslam âlimleri serisi – 84

     CABÝR BÝN EFLAH -1

         D. 12. – Ö. 12...

Bin iki yüz yýllarýnda doðmuþ denildi,

Doðumu ve hayatý hakkýnda az bilgi,

Kýsaca Cabir bin Eflah denilse de,

Ebu Muhammed Cabir Bin Eflah El-Ýþbili.

O batýda “Geber” adýyla bilinmiþtir,

Batlamyus’un “El-Mecisti”yi eleþtirir,

“Kitabül –Hey’e fi Istýhi’l Mecisti”yi yazmýþ,

Çok kez Hayyam ve Eflâk’la karýþtýrýlmýþtýr.

Küresel trigonometriyi tarif eder,

Kosinüs yerine kiriþlerle çözüm der,

Eserinde gezegenler arasýný belirtmiþ,

“Zatü’þ – Þu’beteyn” aletini icat eder.

Batýda “turguetum” aleti yapýlmýþ,

Cabir’in yaptýðý aletin kopyasýymýþ,

Bu alet, gökyüzünü incelemek içindir,

Endülüs’ün dahi âlimlerinden sayýlmýþ.

Batlamyus’u eleþtiren astronom denmiþ,

Bitruci’nin de hocasý diye bilinmiþ,

Batý ilmini etkileyen Müslüman’dýr,

Eserleri günümüze kadar ulaþmýþ.

Eser, Berlin ve Escurial’de bulunur,

Batýlý âlimlere tez konusu olur,

Dik açýlý üçgenin beþinci boyutu,

Eflah’ýn çalýþmalarýyla bulunmuþtur.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan