Câbir Bin EFLAH – 2-  85

11.12 inci asýrda yaþamýþ Endülüslü âlim

Tam adý; Ebû Muhammed Câbir bin Eflah

El-Ýþbili olduðu bilinmektedir.

Kýsaca Câbir bin Eflah denilmiþtir.

Batý ise onu “Geber” diye bilmiþtir.

Endülüs (Ýspanya) Ýþbiliye’de doðmuþtur,

On birinci asýrda ten caný bulmuþtur,

Hayatý hakkýnda da fazla bilgi yoktur,

Endülüslü astronom bilinir Eflah.

Batlamyus teorisini eleþtirmiþ,

Hayyân, Eflâk, Bettani’yle karýþtýrýlmýþ,

O ise baþlý baþýna dahi bir âlimmiþ,

“Ýslâhu’l- Mecisti’nin yazarýdýr Eflah.

Küresel trigonometriyi güzel anlatmýþ,

Onun verdiði bilgiler çok önem taþýmýþ,

Döneminde büyük bir baþarý yakalamýþ,

Ortaya yeni formüller koyandýr Eflah.

Düzlemde de Batlamyus’u tasdik etmiþtir,

Kosinüs yerine kiriþleri seçmiþtir,

“Asýl olaný da bu görüþtür” demiþtir,

Paralaks tezini çürütmüþtür Eflah.

Astronomi aletleri yapmada usta,

Ýnsanlar zorlanmýþtý onu anlamakta,

“Câbir’in Teodoliti” yazar kitaplarda,

Avrupa’ya ilham kaynaðý denir Eflah.

“Turquetum”un esin kaynaðý sayýlmýþtýr,

Alet, onun teorisinden yapýlmýþtýr,

Çok kez eser baþkasýna yazýlmýþtýr,

Astronominin piri sayýlýr Eflah.

Batý âlemi onun adýný hep anmýþ,

Tarihe not düþüp baþarýlý yazmýþ,

Ýtiraf ederek saygýyla hatýrlamýþ,

Dünya astronomuna yön verendir Eflah.

Deðerlerimiz özde anýlmaz olursa,

Ýlimde, irfanda kavmiyet aranýrsa,

Bu güzel insanlar yâd ile anýlmazsa,

Bela ve musibet bize gelir yiðidim.

Þair, Araþtýrmacý, Yazar: Abdullah Yaþar Erdoðan

NOT: Kur'ân'daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teþvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de ayný titizliði göstermiþlerdir. Ýtaatteki bu hassasiyet onlarýn Fizik, Kimya, Týp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araþtýrmalarýný baþlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede Ýslâm dünyasýnda dev isimler yetiþmiþtir.