Eskiden imece usulü, beþ on kadýn bir araya gelir, düðünler, kýþlýk ihtiyaçlar için, eriþte, mantý gibi gýdalarý hazýrlarlardý. Çocukluðumun geçtiði, 1960lý yýllarda, köy dýþ dünyadan arýnmýþ, her þey doðaldý. Elektrik yoktu, gaz lambasý ya da lüks lambasý ile geceler ýþýldardý odalarýmýzda. Toprak sabanla sürülür, ekin baþaðýndan döðenle ayrýlýr ve saman kaðnýlarla getirilirdi samanlýklara…

Yine bir yaz günü, dayýmýn evinde böyle bir eriþte kesme paylaþýmý vardý. Ýmece çalýþmasýna gelen kadýnlarýn çocuklarý, 1-10 yaþ grubu, bir odada toplanýr, baþlarýnda yetiþkin bir bayan onlara bakar ve herhangi sorun yaþanmasýný önlemeye çalýþýrdý.

Ben de bu çocuklar arasýndaydým. Çocukluk iþte her yeri karýþtýrmak, yaramazlýk yapmak… Doðal idi. Eskiden sedirler olurdu. Tahtadan yapýlýr ve üstüne de hasýr minder veya yatakla örtülürdü. Hasýr, saz bitkisinden sarýlarak yapýlýrdý.

O sedirin altýna baktýðýmda, jelatinli bir Bafra sigarasý gördüm. Bu sigara, o zamanlar oldukça meþhurdu. Ayrýca, sigara içmek yetiþkin olmak gibi saygýnlýðýn bir sembolüydü köy kültüründe. O sigarayý keþfedince hazine bulmuþ gibi hissettim. Benden iki yaþ büyük olan Gazi isimli çocuða o sigarayý gizlice gösterdim. Onunda gözleri parlamýþtý. Beraber plan yaptýk ve sigarayý alarak, uzaklaþtýk o evden. Bir an önce içmek için can atýyorduk ama onu yakacak ateþimiz yoktu. Kimden istesek, içmemize engel olur diye üzülmeye de baþlamýþtýk. Rahmetli amcamýn eþine, artýk çocukça bir yalan ile kayalýklarda ateþ yakacaðýmýzý söyleyerek ateþi de ondan almýþtýk. Yengem bu sözümüze inanmýþ mýydý veya inanmýþ gibi yapmýþtý, hiçbir zaman buna cevap bulamadým…   

Köyün Üst taraflarýnda kayalýklar vardý. Öylesi gizli yerlerdi ki, herhangi bir kimsenin görmesi imkânsýz gibiydi. O bölgeye gittik. Bafra’nýn jelatinini yýrtýp, içindeki sigarayý Gazi ile yarý yarýya paylaþtýk. Sonrasýnda arka arkaya içmeye baþladýk. Adeta nefes almadan hýzlýca içimize çeke çeke içtik. En son sigara bittiðinde, artýk oldukça acý veren bir baþ aðrýsý ve baþ dönmesi ile baþ baþaydýk. Ýmece evine dönemezdik. Evlerimize gitmeye karar verdik. Vakit nerdeyse ikindiydi. Merdivenlerden balkona geldiðimde, annemin hala gelmediðini görmüþ ve çok sevinmiþtim. Balkonda ekmek ve hamur türü þeylerin piþirildiði bir sobamýz vardý. Onun altýna girdim ve uzandým. Ýþte, nerdeyse boyum da o kadardý. Yaklaþýk bir saat sonra, annem ve ablam gelmiþti. Neden buraya yattýðýmdan ve niçin eve geldiðime kadar birçok soru sorup, kýzmýþtý annem. Baþýmýn aðrýdýðýný söylememe üzülmüþtü belki de. Allah’tan sigara kokumu anlamamýþtý. Anlasaydý, ucunda kesin bir dayak ta vardý. Derin bir oh çekmiþ, elimi yüzümü yýkamýþ ve hemen uyumuþtum.

Bu yaþadýðým olaydan sonra, o çocuksu aklýmla, sigaranýn ne kadar kötü ve zararlý olduðunu anlamýþ, kendi kendime yemin etmiþtim: “Asla bir daha sigara içmeyeceðim…” Öyle de oldu, yaþadýðým hiçbir anýmda sigara içmedim, içmeyeceðim de... Ýçenleri de vaz geçirmek için uðraþtým, uðraþmaya da devam edeceðim. En azýndan, sigaranýn 50 sene sonraki gelinen noktada, zehir olduðu ve kanser yapýcý özelliðinin kabul edildiði zamaný gördüm, çok þükür. Hele ki, içenin zoraki de olsa içmeyene saygý gösterdiði, ortak yaþam alanlarý oluþturuldu.  

Gençler sigara içmeyin, kötü alýþkanlýklar edinmeyin. Sosyal bir yaþam modeli seçin ve her þeyi, en doðal nefesle aldýðýnýz bir çevrede, birbirinize güvenerek ve içtenliðinizle yaþamaya gayret edin, olur mu?

Saffet Kuramaz