KÝTAPLARI DEFALARCA YAKILAN DAVID LAWRENCE(1885 1930)

 Orta sýnýf bir ailenin çocuðu olarak 11 Eylül 1885 yýlýnda Eastwood  Nottinghamshire’da  dünyaya gelen D.H. Lawrence, 20. yüzyýl modern dönem edebiyatýnda eserler vermiþ, özellikle cinsellik ve yasak olan aþk gibi konularda eserlerini realist üslubu  ile  kaleme almýþtý. 2 Mart 1930 da ise 45 yaþýna basmadan Fransýz Rivierasý’ nda Vence kasabasýnda senatoryumda veremden öldü.

D.H Lawrence’ ýn dedesi de çok yoksuldu. Hiç bir zaman iþçi sýnýfýndan geldiðini unutmadý. Küçük yaþta zatürreeye yakalandý. Zayýf, hastalýklý bir çocuk olarak büyüdü. Kültürlü, olgun bir kadýn olan annesine çok düþkündü. 55 yaþýnda annesini kaybetmesi hayatýnda dönüm noktasý oldu. Annesi de oðlunu elindeki imkanlar nispetinde iyi yetiþtirmeye çalýþtý. Lawrence de annesi gibi öðretmen olmayý aklýna koymuþtu. Öðrenimini de buna göre yaptý.

 12 yaþýnda imkansýz gibi görünsede Nottingham High School a burs kazandý.1900 yýlýnda ise ikinci kez burs kazanýp Nottingham University College a gitti. Bir yandan çalýþýp bir yandan 4 yýl okudu. King’s Scholar Ship  Examination da(krallýk burs sýnavý ). 21 yaþýnda Londra Üniversitesinde olgunluk sýnavýný verdi

David Lawrence’ýn ilk romaný “White Peacock” (Ak Tavuþkuþu) 1911’de yayýnlandý. Yalnýz Lawrence bu baþarýsýndan sevinç duyacak halde deðildi. Ömrü boyunca ona destek olan ve her türlü derdine deva bulmaya çalýþan annesi bir ay önce ölmüþtü. Lawrence, annesinin ölümünden sonra uzun bir bocalama devresi geçirdi. Daha sonra hayatýný kalemiyle kazanmaya karar verdi ve çalýþmaya koyuldu.

Uzun süre  yaptýðý öðretmenliði artýk yaptýðý sevmiyordu. Ýþinden ayrýlýp, evli bir kadýnla beraber uzun bir Avrupa gezisine çýktý. Bu geziden sonra 1913’te 2.  romaný “Trespasser” (Günahkar)’ý yayýnladý. Ayný yýl bir þiir kitabý daha yayýnlandý.  

 Ýlk sevgilisi Jesse idi ve ayrýlmalarýna annesi sebep oldu. Daha sonra evli olan Alice Dax ile uzun süren iliþki oldu. 1914 de ise kendisinden 6 yaþ büyük olan zengin ve kültürlü çevrede yetiþen Alman Freida ile evlendi. Freida ki çocuðu ve eþini hiç düþünmeden býrakýp David ile Almanya ya kaçtý. Boþanmasý 2 yýldan fazla zaman alýnca çok sýkýntýlý günler geçirdiler. Lawrence hep Freida ’nýn onu býrakýp ailesine geri döneceði korkusuyla yaþadý. Freida nýn Alman olmasý nedeniyle defalarca savaþ yýllarýnda taciz edilip sorgulandýlar. Evleri aranýp parasýz ve umudsuz kaldýlar. Alman casusu olmakla bile  suçlandýlar.

1915’te “Rainbow” (Gökkuþaðý) adýndaki romaný yayýnlandý. 1919’da savaþ bittikten sonra Ýngiltere’den ayrýldý. Akdeniz ülkelerinde bir dinlenme gezisine çýktý. Saðlýk durumu gönden güne bozuluyordu. 

Oðullar ve Sevgililer, Aþýk Kadýnlar (Birinci dünya savaþý sýrasýnda yazýldý.) ve Lady Chatterley’in Sevgilisi baþlýklý romanlarý iþçi sýnýfýnýn sýkýntýlarýnýn yaný sýra kendisine yönelik eleþtirilerin kaynaðý olan bu konularý da yansýtmýþtýr. Senatör Branson Cutting, elinde tutmaktan bile utandýðý kitap hakkýnda þunlarý söyler; ‘’ Lady Chatterley’s Love adlý kitaba on dakikadan fazla göz atamadým. Bu gördüðüm en menfur þey. Bedenen ve ruhen hastalýklý olduðu aþikâr bir adam tarafýndan yazýlmýþ olan bu kitap cehennemin karanlýðý kadar karadýr.’’ Kadýnlarýn cinsel özgürlüklerini kimsenin savunmadýðý þekilde o döneme karþý savunmuþtu. Kitap yakýldý ve ilk basýmýndan 32 yýl sonra tekrar basýldý.

“Maden ocaðýnda iþçi” olan, “alkol kullanan” ve “kiliseye hiç gitmeyen” bir babaya sahip olan Lawrence için, kendisi gibi orta sýnýf bir aileden gelen annesi çok daha önemli bir yer teþkil etmiþti. (Neville ve Baron, 2010: 47,48).

 Edebiyat tutkusunu annesine borçlu olan Lawrence, bundan dolayý annesine daha baðlý bir çocuk olarak yetiþmiþ ve annesiyle olan bu yakýn bað da eserlerine konu olmuþtur. Anneye olan aþýrý baðlýlýðý konu edinen Oðullar ve Sevgililer romanýnýn yaný sýra “The Rocking-Horse Winner” adlý öyküsü de annesini mutlu edebilmek adýna baba rolüne bürünen ve bir anlamda sembolik olarak ailenin babasý konumuna gelen küçük bir çocuðun ruhsal yapýsýný yansýtýr.

The Rocking-Horse Winner

 Bundan dolayý “The Rocking-Horse Winner” adlý bu öykü Freud’cu bakýþýyla  Oedipus Karmaþasýný ve sembolik anlamda baba katilliðini yansýtan bir öyküdür. Freud’a göre Oedipus Karmaþasý’nýn yaþandýðý dönem çocuðun genellikle 3-5 yaþlarý arasýnda anne-çocuk iliþkisine bir üçüncü kiþinin, babanýn, devreye girmesiyle çocuðun kiþiliðini kazanabilmek amacýyla anneden ayrýldýðý dönemdir.

The Rocking-Horse Winner”’da Paul karakterinin, þanssýz bir eþe sahip olmasýndan dolayý kendisini þanssýz hisseden annesini mutlu etme çabasý iþlenmiþtir. Babasý þanssýz olduðundan, kendisinin dýþýnda iki de kýzý olan annesini mutlu etmek isteyen Paul evin çýkarttýðý “Daha fazla para olmalý! Daha fazla para olmalý!” uðultularýndan da rahatsýz olur ve babasý yeterince para kazanamadýðý için kendisi para kazanma yollarýný arar.

  Lawrence’ýn kendi yaþamýnda görülen bu babanýn reddi ya da babayý yok sayarak gerçekleþen sembolik baba katilliði olgusu, “The Rocking-Horse Winner” adlý öyküde iþlediði baba katilliði temasýnýn kaynaðý olarak adlandýrýlabilir.

Bu baðlamda, öyküdeki Paul karakteri Lawrence’ýn bir yansýmasý ve “hikayeleþtirilmesidir”. (Kadiroðlu, 2016: 193) Paul’un sembolik bir baba katili olmasý Lawrence’ýn evi ve babasýný terk etmesiyle ayný anlama gelebilir.

 Lawrence da Paul gibi kendi üstündeki eril güce karþý hareket etmiþ maddi sýkýntýda olan babasýný  ise aslýnda sembolik olarak katletmiþtir.