Stefan Zweigin Sabirsiz Yüregine Dair 4
Dörtyüz küsur sayfalik Sabirsiz Yürek`te Stefan Zweig :
Sayfa kirk ikide Tegmen Hofmiller`in kendi disindaki herseye
duygu ve düsünce karmasasi dönüp dolastigi kendi kenisiyle fikir yürüten
monolog diyaloglariyla romana giris yapma hazirligindadir Stefan zweig.
Sayfa kirkbeslerde varlikli hayalet eviyle hayatini alt üst
edecek tanismanin balo gecesinin yeme icme ve kivrak danslari satirlarda gezer
dolasir. Altmis ikinci sayfada evin kizinin felcli oldugu ve acimayla
vicdansizlik arasinda gel gitlerin travma miladina tarih atilir.
Sayfa seksen sekizlerde acima duygusunun tetikledigi
yakinlasmalar karsiliginda pahali hediyelere ve iltifatlara bogulan Tegmen,
kendini gösterisli özel ilgiye sattigi duygusuna kapildigi allak bullakliklar
yazilidir.
Sayfa yüz ve takip edenlerde koltuga bagli soyut siliklik
icinde tüm gününü etrafindaki en kücük sese kimiltiya gelene gidene
sabitleyerek vakit öldürürken niye yasadigina hic bir anlam veremeyen ve en
kücük yasam sevinci kivilciminda hemen ve derhal iyilesmeyi zorlayan, bekleyen,
dilenen, yalvaran zengin evin herseyden yoksul kizi Edith`in, herseyden yoksun
olmasina ragmen sezgi gücünün hic görüp bilmedigi seylerin nasil farkina
vardigi ve haberdari oldugu rutinler vardir.
Sayfa yüz yetmiste kendine büyük miras kalan saf ; ömrü sürekli
azar ve asagilanarak hizmetci olarak gecmis ve dünyadan habersiz kadinla, her
dalavereden haberdar Edith`in babasi Kannitz`in tanisip evlenmelerine giden yol
anlatilir.
Sayfa yüzdoksan dörtte, genelde iflah olmaz ölümcül hastalara
doktorlarin sanki yeni tedavi yolu uyguluyormus gibi yapip tüm dertleri para
olduguna dair sinsilik numarasi yaptiklarinin gercek yüzünü anlatmaktadir
Doktor Condor.
Deneyimli süreclerin gecerek olgunluk yetkisini kazandirip saglayan
ilim bilim sanatla, kara cahilligin
acima duygusuyla beslenen zavalliligi
kutsamaya dair kendisini her iki tarafin Hofmiler karakteriyle yarim yamalagi
oldugunun celiskili karakterini yazar
Stefan Zweig.
Sayfa ikiyüz yirmi ikide canli ve diri hayati olmayan ; ve
her ne yasadiysa ölüden farksiz aci keder aci dolusu yoklugun dibinde
cirpinarak hergün adeta can vererek eziyet ceken Edith`in icinde kipirdanan birini
sevme ve iyilesme umuduyla cosup tastigi kir gezisi mutlulgu anlatimi vardir.
Sayfa ikiyüz kirk yedide bagli ve bagimli yasadigi özürlü
engelli hayattan bezip biktigi sebebiyle iki kere intihar girisiminde bulunmus
olan Edith`in yüzde yüz kesin dogrlugu olmayan ve tip dergilerinde kimi felcli
hastalara dair denenmis bir basari üzerine yazilmis bir makaleden edindigi
habere nasil sevinip mutluluk sarhosu oldugunun satirlari vardir.
Sayfa ikiyüz elli ikide sakat Edith`le, subay hayatinin ve kit
kanaat aylik ücretinin ksiyi ne tipki
felcli hastalarinkine benzer sinirlayan engelleyici kisitlayici taraflari oldugunu ve kimin acisinin
digerinden daha dayanilmaz yükler bindirdiginin polemigini yasayan Hofmiller atismasi
vardir.
Sayfa ikiyüz doksan iki`yi takip eden satirlarda kendince
yandigi korlar icinde karsiligini görmekten baska bütün ihtimallari ölümle algilayip
eslestiren Edith`in Tegmen Anton`a daha fazla dayanamayip ondan habersiz nasil
bir ask bagliligiyla sevdigini anca kollarinin ulasabildigi kadar sehvetli
sarilmalarla disa vurunca, hic ummadigi ve beklemedigi hazirliksiz sarsintinin en
siddetli depremleri altinda kalmis bogulmus gibi, sancili ve kabuslu günlerin
basladigini anltir Sabirsiz Yürek…
Sayfa ücyüzyirmidörtlerde
eskiden Hofmiller karargahinda subayken yasadigi rencide edici durumu
kaldiramayip askerligin verdigi ve kazndirdigi bütün yetkilerden istifasini
vererek, ordan oraya her türlü asagilanmayi ve sürünmeyi yasadiktan sonra
mucize sayilacak bir sansla - Hollanda`i tüccar ve dul bir kadinla tanismasi
sayesinde söhrete ve servete kavustugu halde – satilik ve onursuz bir vasfin
nasil kulu kölesi oldugunu ayni niyetteki Hofmiller`i uyararak anlatan, Balinkay`in
cabasi ve cirpinislari vardir.
Sayfa ücyüz kirkta hic bir sagiltici huzur verici ve
iyilestirici kaynagin sevgi yolundan askin kuvvetinden ve gücünden daha samimi
icten güvenli kalici etkili olmadiginin hayati degeri olmayacagini, yasanacak
reddedilme gibi bir sarsintiysa hele de kadinin nazik ve duyarli ruhunu hic
tahmin edilemeyecek kadar yipratip ölümün yaninda hic kalacagini yazar roman.
Sayfa Dörtyüz onalti ve son yazana kadar icine düstügü
dehset kazanindn cikamayarak intiharda kurtulusun yolunu arayan Tegmen`in Garnizon
Albayìyla ikna görüsmesi, baska grnizona tayin karari, yolda yasananlar,
savasin ortasina düsme ve savastan sonra tiyatro salonunda kendine sabredemeyip
yine kendinden kacip kurtuldugunu sandigi
kisir döngünün enkazdan hortlayip ciktigi eskimeyen tekrarin baslangicina dönüs
yasanmaktadir..
Tüm yasantisi boyunca ordan oraya degisim dönüsüm
calkantilarina kendini birakarak; etkin katilimci müdahale veya sorgulayarak
kendi kisiliginin akil fikir bilgi esaret özgürlük ve özgür iradesini yasadigi dünya gercekligine ve toplumsal gel gitlerine aktiflestirip
dahil etmek yerine, kendinden öncekilerin disipline ettigi formatlara siginip
saklanmanin pasifligini daha kolayci , rahat, yeterli, güvenli, idareli oldugunun
tercihini ömrü boyunca yüklenip tasiyan; ve bu yüzden de sadece hep baskalarinin
ortaya koydugunu toplayip harmanlayarak kendine darda zorda kaldiginda imdat
sireni, firar kanali, sivisma imkani, cayma yöntemi, kaytarma metodu yahut
kacis tüneli balaminda yatirim güvencesi olarak gördügü Edebiyat ve Sosyal
Bilimler iletisim araclarini, hic bir yerde aradigi huzuru kisiligi karakteri
inanci güvenceyi ve aidiyeti bulamadigina savrulup duran gercek kisiliginden
kesittir Stefan Zweig`a Tegmen Hofmüller .
Disipline edildigi emanet kisiliksizlikte, kisiligi
olmayanin hic bir dayanikli direnci sabri bagisikligi sözü yolu olmayacagi
gercekligiyle her oynakliga kaypakligin
sürekli verdigi sözden cayan ve sonsuz sinirsiz bilinmezlige kacip kaybolarak
yeryüzü hayatini herseyi ve herkesi tarif edemedigi boyali hayal kirikligi ve
bulanikligina sifirlayacaginin ic güdülerindeki aklinda hep INTIHAR CIKISINI
saglama alan; derinligi tespit edilemeyen depresyon ve kisilik bozuklugu yasamaktadir,
Tipki Hofmüller gibi gercek hayatinda Stefan Zweig.
Elbette ki bu travmayi Nazi Zulmünden süründen sürgüne sürüklenisi
de bilhassa körükleyip kanatan rol oynamistir. Almancayla yazilan edebiyatin
dünya dillerine en cok cevrilip satanlari arasinda yer almasi onun cok gezip
cok dolasan gösterisli yasamasini saglamasina ragmen, Tegmenin muhatabi Condor,
aslinda Stefan Zweig`in depresyonlarini desip didikleyen onun yöntemlerini
kitaplarinda boool bol romanlarin satir araligina serpistirdigi pisiko analist
Freud`dur. Ne var ki icindeki ölüyü ancak Brezilya`nin Rio`suna kadar ancak
tasiyip sürükledikten sonra, yildigini yoruldugunu geriye biraktigi iki
satirlik notla hayatini kendi eliyle bitiren Stefan Zweig, Romandaki Edith`ten
baskasi degildir aslinda.
Seyfi Karaca……..Kasim / 22
(
Stefan Zweigin Sabirsiz Yüregine Dair 4 başlıklı yazı
Yeldegirmeni tarafından
12.11.2022 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.