Eklenme Tarihi : 28.12.2022
Okunma Say�s� : 333
Yorum Say�s� : 0

Milletiyle Birlikte A�layan �air

MEHMET AK�F ERSOY;

M�LLET�YLE B�RL�KTE A�LAYAN �A�R

Mehmet Akif, 1873 y�l�n�n Aral�k ay�nda, �stanbul'un Fatih il�esinin Sar�g�zel semtinde do�mu� ve 27 Aral�k 1936 Pazar g�n�, saat 19.45'te Beyo�lu'ndaki M�s�r Apartman�'nda vefat etmi�tir.

D�rt ya��nda mahalle mektebine g�nderilmi�. �� sene iptidai (�lkokul), �� sene R��tiye( Ortaokul), �� sene m�lkiye �dadisi (Lise), sonra da iki senesi g�nd�zl� (Nehari), iki senesi yar�l� olarak Halkal��da olmak �zere d�rt sene Baytar Mektebi (Veterinerlik Fak�ltesi)ne devam etmi�tir.

1893'te mektebin ilk mezunu ve birincisi olarak diploma ald�. Resmi tahsilin d��nda, �ok bilgili ve �uurlu bir zat olan babas� ba�ta olmak �zere bir�ok �limden devaml� olarak ders okumu� ve kendisini yeti�tirmi�tir. Lisana kar�� bilhassa kabiliyeti bulundu�undan, devaml� �al��arak Arap�a, Fars�a ve Frans�zcay�, edebiyatlar�n� takip edecek ve terc�meler yapacak kadar iyi ��renmi�tir. �ocukken ba�lad�� haf�zl�k �al��malar�n�, bir m�ddet ara verdikten sonra, yirmi ya��nda iken kendi kendine tamamlam�� ve Kur'an-� Kerim'i ezberlemi�tir. M�s�r'daki son seneleri de Kur'an meali ile me�gul olarak ge�mi�tir.

Tahsil hayat� boyunca daima derslerinde birinci olmu�, ayn� zamanda �e�itli sporlarla me�gul olmu�tur. Bunlar�, derslerine mani olmadan, en iyi �ekilde yap�yordu. On d�rt ya��nda iken Osmanl� toplumunda as�rlard�r en sevilen ve yayg�n spor olan ya�l� g�re�e ba�lam��t�. 16�18 ya�lar�nda, k�y d��nlerindeki g�re�lere kat�ld�� olmu�tur. Uzun mesafeleri yorulmadan y�r�yor; hafta sonlar� okula giderken, Fatih'ten Halkal�'ya ve bazen g�re�mek i�in Halkal�'dan �atalca'n�n k�ylerine y�r�yerek gitti�i oluyordu. Ayr�ca g�lle atar, ata biner ve �ok iyi y�zerdi. �stanbul Bo�az�'n� da y�zerek ge�mi�tir. �mr� boyunca daima manev� ve fikri bir m�cadele i�inde ya�am��t�r. G�n�n birinde ve ihtiya� halinde, bedenen cih�d etmek i�in de haz�r bulunmay� bir ibadet saym�� ve bunun i�in gayret g�stermi�tir.

Yirmi y�ll�k bir memuriyetten sonra bir ba�kas�na yap�lan haks�zl�k �zerine istifa etmi�tir. ��retmenlik hayat�na 1906'da Halkal� Baytar Mektebi'ne "kitabet-i resmiye" (resm� yaz��ma usul�) dersi muallimli�i ile ba�lad�. 1908'den sonra ise Edebiyat Fak�ltesi ile Dar�lhil�fe Medresesi'nde "Osmanl� Edebiyat�" m�derrisli�inde bulundu. M�tareke devrinde, "�slamiyet'i do�ru olarak halka ��retmek, yanl�� bilgileri gidermek ve �slam ahlak�n� korumak� i�in �eyh�lislaml�k'a ba�l� olarak kurulmu� bir "�slam Dan��ma, Tebli� ve �r�ad �lim Heyeti" olan "Dar�lhikmet-il �slamiyye"de �ye ve ba�k�tip (genel sekreter) olarak �al��t�. (A�ustos 1918 - Nisan 1920) Bu kurulu�un yay�n organ� olan "Cer�de-� �lmiyye"yi idare etti. �stiklal Sava��'n� yapan Birinci Millet Meclisi'nde milletvekili olarak vazife g�rd�. M�s�r'da 1929 y�l�ndan 1936'ya kadar, Kahire �niversitesi'nde T�rk�e Hocal�� yapt�. B�t�n �mr�n� okuyarak ve okutarak ge�irdi. Yirmi be� ya��nda iken �smet Han�m'la (1878�1944) evlenen Mehmet Akif'in �� k�z� ve iki o�lu olmu�tur.

�iirlerinin b�y�k �o�unlu�unu "ba�muharrir�i bulundu�u dergide, ilk say�s�ndan ba�layarak yay�nlam��t�r. 1908'de �S�rat�m�stakim" ad�yla (Prof.) Ebulul� Mardin (1881�1957) ve E�ref Edib (Fergan) (1883�1971) taraf�ndan ��kar�lan, 1912'den sonra ise " Seb�l�rre�ad " ad�n� alarak yaln�z E�ref Edib taraf�ndan devam ettirilen bu dergi, 1925 y�l� ba��na kadar ��kmaya devam etmi� ve 641 say� yay�nlanm��t�. Fikir hayat�m�zda ve yak�n tarihimizde �ok �nemli bir yeri olan bu derginin, 362 say� yay�nland�� ikinci bir d�nemi (1948-1966) daha vard�r.

Lise y�llar�nda �iirle me�gul olmaya ba�lam��t�. Baytar Mektebi'nin son senelerinde bu kabiliyetini ilerletti T�rk�eye ve aruz veznine h�kim olmu�tu. Arkada�lar�na uzun manzum mektuplar yaz�yordu. �nceleri, Ziya Pa�a, Muallim Naci ve Nam�k Kemal gibi eski �statlar tarz�nda �iirler nazmederken, daha sonra kendi �sl�bunu bularak onlar�n tesirinden uzakla�m��t�r. �airli�inin ilk devresinde yazd��, yay�nlanmam�� binlerce m�sral�k eski �iirlerini yok etmi�tir. Bunlardan elde sadece, baz� dostlar�n�n defterlerinde bulunan veya �e�itli dergilerde daha �nce ��km�� olan, iki bin m�sra kadar� kalm��t�r. Bu eski �iirlerini "Safahat" (Safhalar, Hayattan Manzaralar) ad�n� verdi�i �iir kitab�na da almam��t�r.

T�rk�enin sade ve ak�c� bir �ekilde aruza tatbikinin ilk b�y�k temsilcisidir. Mizahi f�kralardan en heyecanl� �iirlere kadar, en g�zel T�rk�e ile milletine �aheserler vermi�tir. �iirleri, her bak�mdan, edebiyat tarihimizde e�siz g�zellikte muhte�em par�alard�r. Basit bir hayat sahnesini anlatan m�sralar�nda bile, hem en keskin bir zek�n�n �im�ekleri, hem de titreyen bir g�nl�n g�zya�lar� sezilir� �a�da�� olan b�t�n b�y�k �air ve edibler, Mehmet Akit'in y�ksekli�ini kabul edip, bunu itiraf ve takdir eden beyanlarda bulunmu�lard�r. Akif Bey, �iirlerinde ve makalelerinde, "sadelik, millilik, din ve ahlaka ba�l�l�k" �eklinde �zetlenebilecek olan edebiyat g�r��n� a��klam��t�r. Kendisi, en fazla �nem verdi�i iki de�erin, "dil ve din" oldu�unu s�ylemektedir. �iirlerinden baz�lar� bestelenmi� ve �nemli bir k�sm� Arap�aya �evrilmi�tir.

Balkan Harbi'nin - Rumeli M�sl�manlar�n�n �oluk �ocuk katledildi�i, nehirlerin cesetlerle doldu�u felaketli g�nlerinde, 1913 y�l�n�n �ubat ay� i�inde, �stanbul'da Beyaz�d Camii'nde bir ikindi sonras�, Fatih ve S�leymaniye camilerinde ise Cuma namazlar�ndan sonra kalabal�k cemaatlere vaaz k�rs�lerinden hitap ederek, halk� birli�e, cihada ve orduya yard�ma �a��rm��t�r. Bu konu�malar�n�, o s�rada orduya destek vermek i�in kurulmu� olan "Milli M�dafaa Cemiyeti"nin �r�ad Heyeti �yesi olarak yapm��t�. Bu konu�malar�n ilanlar� g�nl�k gazetelerde ve metni Seb�l�rre�ad'da yay�nlanm��t�r. Bu sava�ta, vah�ice �ld�r�len mazlumlar�n, aln�na b��akla ha� �izilen ve sar�klar�ndan as�lan din adamlar�n�n, s�r�klenip g�t�r�len masum gen� k�zlar�n ac� ve �zd�raplar�, onun feryat eden �iirleriyle milli vicdana ve tarihe yaz�lm��t�r. Kendisinin ve derginin b�t�n ne�riyat�, daima din, vatan ve millet duygular� ile yap�lm�� ve bu yay�nlar, birka� sene sonra millet�e kalk��lacak olan Milli M�cadele'nin de tohumlar�n� atm��t�r.1920 �ubat ay�nda, ilk kur�unun at�ld�� Bal�kesir cephesine ko�arak, Za�nos Pa�a Camii k�rs�s�nden halk� cihada davet etmi�tir.

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Milletiyle Birlikte A�layan �air ba�l�kl� yaz� �zt�rk�e taraf�ndan 28.12.2022 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.