M. NÝHAT MALKOÇ

            Uçmak, tarih boyunca insanoðlunun en büyük tutku ve meraký olmuþtur

                Uçmak, yerçekimine mahkum olan  insanoðlunun tarih boyunca en büyük tutku ve meraklarýndan biri olmuþtur. Bazýlarý yükseklik fobisi nedeniyle uçmaktan korksa da, genelde insanlar havada kuþlar gibi süzülmenin keyfini hiçbir þeyden alamamýþtýr. Bu zevkin peþinde koþanlar, havacýlýða önemli katkýlarda bulunmuþlardýr. Bu ilgi ve merak, havacýlýðý bugünkü noktaya getirmiþtir. Havacýlýk teknolojisinin bugünkü hâlini biraz da onlara borçluyuz.

             Havacýlýk meraklýlarý, 16. asýrda Leonardo da Vinci'nin insanlarýn uçabileceðini düþündüðünü, fakat insan kudretinin bu iþe yetmeyeceðini anlayýnca bu giriþimden vazgeçtiðini yazarlar. Fakat bazýlarý bu zor, riskli ve tehlikeli hevesten her þeye raðmen vazgeçmemiþtir. Türk havacýlýk tarihinin bilinen ilk ismi, Türkistan’ýn Farab  þehrinde doðan Ebu Nasýr Ýsmail bin Hamüd’ül Cevheri'dir. Ýsmail Cevheri, 1010’da kanatla uçmayý denerken þehit olmuþtur. Daha sonra Siracettin Doðulu, 1159'da Ýstanbul’da gerçekleþtirilen kutlama törenlerinde, kanatla uçma gösterisi yapmýþ ve bir süre uçtuktan sonra düþerek þehit olmuþtur. Bu çerçevede 16. yüzyýlda Türk yurtlarýndan Semerkant'ta Hoca Feyzullah Efendi, Ulu Cami minaresinden uçma denemesi gerçekleþtirmiþtir. Fakat bu deneme, ne yazýk ki ölümle neticelenmiþtir. Türklerde en yaygýn bilinen uçuþ denemesini 1632’de Hezarfen Ahmet Çelebi gerçekleþtirmiþtir. Hezarfen, Ýstanbul Galata Kulesi’nden süzülerek Ýstanbul Boðazý’ný uçarak geçmiþ, Üsküdar’daki Doðancýlar bölgesine inmeyi baþarmýþtýr. Yine Lagari Hasan Çelebi, 1633’te kendi icadý olan yedi egzozlu basit bir roketi sýrtýna yerleþtirerek, barut yanmasý gücüyle 300 metre yükseldikten sonra, önceden hazýrladýðý kanatlarýný açarak Sinanpaþa Köþkü önünde denize inmiþtir. Bu örnekleri daha da artýrabiliriz.

            Hürkuþ, Türk sivil havacýlýk tarihinin göklere âþýk pilotuydu

            Türk sivil havacýlýk tarihinde uçmaya ve uçma vasýtalarýna (uçak, planör) en çok ilgi duyan ve bu ilgisini somut nesnelere dönüþtüren kiþi herhâlde Vecihi Hürkuþ'tur. Onun elli yýlý aþkýn kýsýtlý imkânlarla(baþka bir tabirle imkânsýzlýklarla) devam eden baþarýlarla dolu havacýlýðýna(pilotluk, uçak mühendisliði) baktýðýmýzda bunu açýkça görebiliriz.

            Merhum Vecihi Hürkuþ, havacýlýk adýna hangi kapýyý çalsa o kapý bir noktadan sonra yüzüne kapanmýþtýr. Fakat kapanan bu kapýlar onu hayallerinden ve hedeflerinden bir milim bile saptýrmamýþtýr. Elindeki kýt imkânlarla, tabir caizse harikalar yaratmýþtýr.

            Vecihi Hürkuþ, Kurtuluþ Savaþý'ndan sonra bir süre Seydiköy'de açýlan Tayyare Okulu'nda eðitim vermiþtir. Daha sonraki dönemde TOMTAÞ'ýn 14 kiþilik üç motorlu Junkers G 24, diðerleri 6 kiþilik tek motorlu Junkers F13 yolcu tayyareleriyle Ankara-Kayseri arasýnda ulaþým uçuþlarý yapmýþtýr. Yapýlan bu seferler ülkedeki ilk havayolu uçuþlarý sayýlmýþtýr.

                Hürkuþ, 21 Nisan 1932'de ilk Türk Sivil Havacýlýk Okulu olan Vecihi Sivil Tayyare Mektebi (VSTM)'ni kurmuþtur. Söz konusu okula ikisi kýz, 10'u erkek olmak üzere 12 öðrenci kaydolmuþtur. Ýlk 12 öðrenci Sait, Tevfik, Muammer, Abdurrahman, Salih, Osman, Rýza, Hikmet, Hüseyin, Kenan, Eribe ve Türkiye’nin ilk kadýn pilotu olan Bedriye (Gökmen) idi. 

            Hayatý roman olacak derecede ilginç olan Hürkuþ, 1942'de bir ömür yaþadýklarýný ve mücadelelerini anlatan "Vecihi Havada" adlý kitabýný yazarak okurlarýn ilgisine sunmuþtur.

                Türk Sivil Havacýlýk sektörünün  simge isimlerinden Vecihi Hürkuþ, 29 Kasým 1954'te Türkiye'de  "Hürkuþ Hava Yollarý" adýyla ilk özel havayolu þirketini kurmuþtu. Yaþanan talihsiz birkaç hadise ve kaza sonrasýnda 1959 yýlýnda þirketin uçuþ izinleri iptal edilmiþti.

            Gözü ve gönlü göklerde olan bir tayyarecinin çileli serencamý

            Türk havacýlýk tarihine adýný altýn harflerle yazdýran mücadeleci insan Vecihi Hürkuþ, 18 Ocak 1896(6 Kânunusani 1311)'da Ýstanbul'da, Arnavutköy'deki bir yalýda dünyaya gelmiþtir. Babasý Gümrük Müfettiþi Feham Bey, annesi ise Vidin'de doðmuþ, üç yaþýnda Ýstanbul'a gelmiþ olan Zeliha Niyir Haným'dýr. Vecihi henüz üç yaþýndayken babasýný kaybederek yetim kalmýþtýr. Üç kardeþ babasýz kalýnca, anneleriyle beraber bir süreliðine, Harbiye'de resim ve eskrim öðretmenliði yapan amcalarý Ahmet Þekür Bey'in yanýna gitmek mecburiyetinde kalmýþlardýr. Daha sonra da ailece Üsküdar'da yaþamaya baþlamýþlardýr.

            Kardeþlerin ortancasý olan Vecihi, ilkokulu Bebek'te okumuþtur. Üsküdar'daki Füyuzati Osmaniye Rüþtiyesi ve Üsküdar Paþakapýsý Ýdadisi'nde okuduktan sonra Tophane Sanat Okulu'na geçmiþtir. Bu geçiþte onun satana olan ilgisi ve kabiliyeti etkili olmuþtur.

            Vatan sevgisini her þeyin önünde tutan Vecihi Hürkuþ, sanat okulundan mezun olduktan sonra, henüz 16 yaþýndayken eniþtesi Kurmay Albay Kemal Bey'le birlikte gönüllü olarak Balkan Savaþý'na katýlmýþtýr. Edirne'ye giren grup içinde yer alan Hürkuþ, Balkan Harbi sonunda Beykoz Serviburun'daki esir kampýna kumandan olmuþtur.

                Çok hareketli bir çocuk olan ve küçük yaþtan beri tayyarecilik hayalleri kuran Vecihi Hürkuþ, yaþý nedeniyle ilk önce gittiði Tayyare Makinist Mektebi'nden Küçük Zabit (Gedikli/Astsubay) rütbesiyle mezun olmuþ, I. Dünya Savaþý'nda Baðdat Cephesi'nde makinistlik yapmýþtýr. 2 Þubat 1916'da geçirdiði uçak kazasýnda yaralandýðý için Ýstanbul'a dönmüþtür. Tedavisinin ardýndan hayalinin peþinden koþan Hürkuþ, Yeþilköy’deki Tayyare Mektebi’ne girmiþtir. Ýlk uçuþunu 21 Mayýs 1916'da gerçekleþtiren Hürkuþ, 1917'nin sonbaharýnda Kafkas Cephesi'ne, 7. Tayyare Bölüðü'ne atanmýþtýr. Savaþ esnasýnda bir Rus uçaðýný düþürerek "Kafkas Cephesi’nde uçak düþüren ilk tayyareci" unvanýný almýþtýr.

            Hürkuþ, Ruslara esir olmadan evvel, uçaðýný düþmana teslim etmemek için yakmýþtýr.

            Vecihi Hürkuþ, 8 Ekim 1917'de bir hava savaþýnda yaralanmýþ, Ruslara esir olmadan evvel, uçaðýný düþmana teslim etmemek için yakmýþtýr. Hazar Denizi’nde bulunan Nargin Adasý’ndaki esaretten Azerbaycanlýlarýn yardýmý ile yüzerek kurtulan Hürkuþ, istihkâm teðmeni Salih Bey'le 2,5 ayda Süleymaniye üzerinden Musul’a geçmiþtir.

            Hürkuþ, savaþýn sonlarýna doðru geldiði Ýstanbul'da Hava Müdafaa Bölüðü'ne tayin olmuþ, Ýstanbul'daki hava savunmasýna destekte bulunmuþ, ardýndan Ýstanbul'un iþgali sýrasýnda Harem'den gizlice kalkan bir gemiyle evvela Mudanya’ya, oradan da Bursa ve Eskiþehir üzerinden Konya’ya giderek Kurtuluþ Savaþý mücadelesine bizzat destek vermiþtir.

            Vecihi Hürkuþ, Kurtuluþ Savaþý’nýn ilk ve son uçuþunu yapan adamdýr. Yine o, Ýzmir/Seydiköy Hava Meydaný'ný iþgal eden tayyarecidir. Bu yüzden TBMM'den üç defa takdirname almýþtýr. Yine kendisine kýrmýzý þeritli Ýstiklâl Madalyasý verilmiþtir.

            Vecihi Hürkuþ, Kurtuluþ Savaþý sýrasýnda Akþehir'de Jandarma Komutaný Ratip Bey'in kýzý Hadiye Haným'la evlenmiþ, bu evlilikten Gönül ve Sevim isimli iki kýzý olmuþtur. Sonraki senelerde, Ýstanbul'da iken sevdiði, ancak Kurtuluþ Savaþý nedeniyle Anadolu'ya geçtiði için ailesi tarafýndan kendisine verilmeyen Ýhsan Haným'la evlenmiþ, bu evlilikten de Perran isimli bir kýzý doðmuþtur. 1950'de, daha önce boþandýðý Hadiye Haným'la yeniden evlenmiþtir. 

            Vecihi Hürkuþ'un hem hüzünlendiren hem de düþündüren hatýralarý

                Ýlk yerli Türk uçaðý olarak bilinen Vecihi K VI’yý Vecihi Hürkuþ yapmýþtýr. Bunu yaparken, ganimet olarak Yunanlýlardan ele geçen pek çok eski motordan da faydalanmýþtýr. Bu uçakla Ýzmir semalarýndaki ilk ve tek uçuþunu 28 Ocak 1925'te gerçekleþtiren Baþtayyareci Vecihi Hürkuþ,  bunun trajikomik öyküsünü "Ýlk Türk tayyaresini nasýl yaptým ve nasýl taltif edildim?" adlý yazýsýnda Resimli Ay dergisine þu sözlerle anlatmýþtýr:

            " Projemi müfettiþliðe verdim ve müsaade ettikleri takdirde bu proje dahilinde yeni sistem bir Türk tayyaresi yapabileceðimi bildirdim. Müfettiþlik, projemi, eski bir tayyareci olan fen memuruna tetkik ettirdi. Fen memurluðu projeyi onayladý. Tayyarenin inþasýna müsaade edildi. Hayatýmda o gün kadar mesut olduðumu hatýrlamýyorum. Büsbütün yeni sistem bir tayyare yapacak, memleketime yeni bir þey hediye edecektim. Ýstikbâlde tayyarenin oynayacaðý mühim rolü herkesten iyi bildiðim için bu hediyenin ileride takdir edileceðine kani idim. Ýnþaata baþlamak için icap eden malzemeyi verdiler, derhal faaliyete geçtim.

            Gövdeyi yaptýk, ayaklarý taktýk. Kuyruðunu bitirmek üzereydim. Muvaffak olmak ümidiyle gece sevincimden uyku uyuyamýyor, gündüz yorulmak bilmez bir faaliyetle çalýþýyordum. Artýk 5-10 güne kadar tayyare bitecek, eserim tamam olacaktý. Bu sýrada fen memuru istifa ediyordu. Bunun üzerine tayyarenin inþasý ertelendi. O gün beynime bir kurþun sýksalardý bu kadar müteessir olmayacaktým. Bu kadar meþakkatle dayandýktan sonra, bu kadar ümide düþtükten sonra birdenbire tamam olmak üzere olan eserimi topraklar üzerinde terk edip çekilmek bana çok acý geldi. Günlerce tayyaremin yanýna gittim, eserimin yavaþ yavaþ ölüþüne þahit oldum. Ölüme mahkum hasta çocuðu yanýnda aðlayan bir baba vaziyetindeydim. Eserimi bitirmeme raðmen müsaade etmiyorlardý."

            Vecihi Hürkuþ, önüne konulan bütün engelleri aþma azminde ve kararlýlýðýndaydý.

            Kendi elleriyle yaptýðý ilk yerli Türk uçaðýný mavi göklerde uçurmayý aklýna koyan Vecihi Hürkuþ, önüne konulan engelleri aþma azminde ve kararlýlýðýndaydý. Buraya kadar gelip de en baþa dönmek istemiyordu. Onun için tekrar ilgili müfettiþliðe baþvurmuþ, isteðinde ýsrarcý olmuþ, neticede uçaðýn yapýmýna devam etmesine izin çýkmýþtýr. Hiç zaman kaybetmeden kanatlarý hazýrlayýp motoru takmýþ, böylelikle uçak son þeklini almýþtýr. Önündeki çelik yýðýnýndan müteþekkil devasa eser, bu topraklarda üretilen ilk uçaktýr. Böylece ilk aþamayý geçmiþtir. Artýk iþ uçmaya kalmýþtýr. Fakat baþtan beri peþini býrakmayan engeller ve insan kaynaklý talihsizlikler bitmemiþtir. Gelin devamýný kendisinden dinleyelim:

            "Müfettiþlik, tayyarenin tecrübesine müsaade etmiyor, bir defa Heyet-i Fenniye tarafýndan tetkikine lüzum gösteriyordu. Tayyareyi ben yapmýþtým, üzerinde ben uçacak, hayatýmý ben tehlikeye koyacaktým. Ben ne kadar sabýrsýzlanýyorsam, onlar o kadar soðukkanlýlýk gösteriyorlardý. Heyet-i Fenniye tayyareyi tetkik etti. Uçmasýna mani bir kusur görmedi; fakat tecrübe yapýlmasýna da müsaade etmedi. Tetkikat bir aydan fazla sürdü. Bir türlü karar verilmiyor, tecrübe yapmama müsaade edilmiyordu. Izdýrabýmdan çýldýracak hale gelmiþtim. Ben tayyaremden emindim. Muvaffakiyetle uçacaðýmdan zerre kadar þüphem yoktu. Bunu Heyet-i Fenniye'ye fennî delillerle ispat etmiþtim. O halde neden bu eserimin tecrübe edilmesine müsaade etmiyorlardý. Artýk tahammülüm kalmamýþtý. Bir gün gizlice tayyaremi meydana çýkardým, motoruna gaz doldurdum, üzerine atladým ve makineleri tahrik ederek havalandým. Yükseldikçe ruhum açýlýyor, muvaffakiyetimden ciðerlerim þiþiyordu. Eminim ki ilk tayyareyle uçan mucitler bile bu kadar derin bir zevk duymamýþlardýr.

            Tayyarem yükselir yükselmez karargâhta bulunanlar hemen meydana koþmuþlar, ansýzýn havaya yükselen bu tayyarenin hangi tayyare olduðunu tetkike koyulmuþlar, nihayet benim uçtuðumu anlayýnca merak içinde beni beklemeye baþlamýþlardý. Ben yere iner inmez arkadaþlarým etrafýmý aldýlar. Muvaffakiyetimi tebrik ettiler. Fakat biz asker olduðumuzu unutmuþtuk. Ýçimden gelen hisse mukavemet edemeyerek verilen emir hilâfýna tecrübeye kalkýþmýþ, müfettiþliðin emrini dinlememiþtim. Müfettiþlik derhal bir emri vaki ile on gün hapse ve yarým maaþýmýn katýna karar verdi. Mektep sýralarýnda iken aldýðýmýz terbiye bize ya mükâfatla ya da cezayla karþýlanacaðýný öðretmiþti. Benim muvaffakiyetim cezayla mükâfat görüyordu. Bu icadýmdan dolayý bir ikramiye ile taltif edilmem lazým gelirken, 10 gün hapse mahkum olmuþtum. Fakat bu ceza artýk benim için ehemmiyetini kaybetmiþti. Ben tecrübemi yapmýþ ve tereddütler içinde bulunan Heyet-i Fenniye'ye tayyaremin mükemmeliyetini tasdik ettirmiþtim. Benim için en büyük mükâfat buydu."

            Vecihi Hürkuþ, Türk havacýlýk tarihinde yaptýðý iþlerle iyi bir model olmuþtur

            Türkiye'nin ilk uçak tasarýmcýsý ve üreticisi olan Vecihi Hürkuþ, Türk havacýlýk tarihinde 30'un üzerinde ilke imza atmýþtýr. Dilerseniz biraz da bunlardan bahsedelim.

            Vecihi Hürkuþ, çift motorlu tayyareyle(Caudron G-4) uçan ilk Türk pilotudur. Kafkas Cephesi’nde bir Rus uçaðýný düþürerek ilk Türk Hava Zaferini kazanmýþtýr. Ruslardan ele geçirilen Nieuport tayyaresine pervane imal etmiþtir. Ýstiklâl Savaþý'nýn ilk keþif uçuþunu yapmýþtýr. Ýstiklâl Savaþý'nda uçak kanatlarýnýn tamiratý için jelâtin ile emait imal etmiþtir.     Kurtuluþ Savaþý'nýn son uçuþunda (Seydiköy/Gaziemir) havaalanýna ilk olarak o girmiþ ve tek baþýna orayý iþgal etmiþtir. Türk topraðý üzerinde ilk yolcu seferini yine o düzenlemiþtir. O, Türkiye'de kurulan ilk sivil havacýlýk organizasyonu olan Türk Tayyare Cemiyeti (Türk Hava Kurumu) 'nin kurucularý arasýnda yer alan ilk ve tek pilottur.          

            Türkiye’de ilk olarak Vecihi Hürkuþ’a “Türkiye’nin Baþtayyarecisi” unvaný verilerek onurlandýrýlmýþtýr. Türkiye’deki ilk paraþüt atlayýþýnda uçaðý Vecihi Hürkuþ kullanmýþtýr. Atatürk’ün de izlediði bu gösteriyi Alman paraþütçü Herr Hainike gerçekleþtirmiþtir.

            Ýlk Türk sivil uçaðý olan Vecihi XIV'ün bütün planlarýný ve inþasýný o yapmýþtýr. Avrupa semalarýnda (Prag'dan Ýstanbul'a) ilk Türk uçaðýyla uçuþu yine o gerçekleþtirmiþtir.

            Hürkuþ, Türkiye’de ilk Türk uçaðý ile ilk yurt turunu yapmýþtýr. Vecihi Bey tarafýndan yapýlan teklifi kabul eden Belçikalý Paraþütçü M. Rene, Türkiye’de ilk Türk sivil uçaðýndan ilk paraþüt atlayýþýný gerçekleþtirmiþtir. Vecihi XIV uçaðýný ise Vecihi Hürkuþ kullanmýþtýr.

            Vecihi Hürkuþ, havacýlýðý bir sevda olarak bellemiþtir.

            Türkiye’de ilk Sivil Kara ve Deniz Tayyare Fabrikasý’ný "Vecihi Fiham Kara ve Deniz Tayyare Fabrikasý" adýyla Hürkuþ kurmuþtur. Burada Vecihi XIV tipinde ikinci uçaðýný ve ilk Türk deniz uçaðýný yapmýþtýr. Uçak motorlu sürat teknesinin projesini yaparak “Vecihi SK-X” ihtira beratý almýþ, sonra da inþasýný yapmýþtýr. Vecihi Sivil Tayyare Mektebi (V.S.T.M.) adýyla Türkiye’deki ilk sivil pilotaj okulunu açmýþtýr. “Vecihi XVI”  adýyla ilk Türk kapalý kabin yolcu/deniz uçaðýný inþa etmiþtir. Ýlk Türk spor ve eðitim uçaðý olan “Vecihi XV” uçaðýný imal etmiþtir. Ýlk Türk kadýn tayyare pilotu Bedriye Bacý’yý (Gökmen) ve 12 pilotu yetiþtirmiþtir. Türk Kuþu’nun kuruluþuyla ilgili katkýlarda bulunurken Türkiye’de ilk planör inþasýný (US-4 ve PS-2) gerçekleþtirmiþtir. 225 kilometrelik mesafedeki Ankara-Eskiþehir arasýnda iki tayyareye baðlý olarak planör uçuþu yaptýrmýþtýr. Uçuþ, Vecihi Bey komutasýnda gerçekleþmiþ, U-2 uçaðýný kendisi kullanmýþtýr. G-9 Planöründe ise Sabiha Gökçen vardý.

            Türkiye’de planörle havada kalma rekoru, Türk Kuþu uzman eðitmeni Rus pilot Sergey Anokhin tarafýndan 14 Temmuz 1936'da 3 saat 10 dakika ile kýrýlmýþtýr. 15 Temmuz 1936'da, Eskiþehir, Ýnönü’den havalanan Vecihi Hürkuþ, 800 metre yükseklikte 5 saat 45 dakika kalarak yeni rekora imza atmýþtýr. Hürkuþ, kamu desteði olmayan “Kanatlýlar” havacýlýk dergisini 12 sayý süreli çýkarmýþtýr. Türkiye’nin toprak altý radyoaktif servetlerini (Toryum, uranyum, fosfat) tayyare ile tespit etmiþtir. Uluslararasý Sivil Havacýlýk Örgütü (ICAO) tarafýndan, dünyada pilotluðu 50 yýlý aþan ilk Türk pilot olarak ödüllendirilmiþtir.           Havacýlýðý bir sevda olarak belleyen Vecihi Hürkuþ, 1916-67 yýllarý arasýnda, toplam 102 ayrý model uçak kullanan ilk ve tek pilottur. Hayatýnýn yaklaþýk 30.000 saati havada geçen ilk ve tek Türk pilottur.(30.000 saat = 1.250 gün = 41 ay 20 gün = 3 yýl 5 ay)

            Havacýlýk adýna yaptýðý emsalsiz iþlerden de görüldüðü gibi Tayyareci Vecihi Hürkuþ, zamanýn bütün olumsuz þartlarýna ve sürekli engellenmesine raðmen, hiç pes etmemiþ, karþýlaþtýðý her sýkýntýyý bir sýçrama tahtasý olarak kullanmýþ, Türk havacýlýk tarihinde akla hayale sýðmayacak büyük  iþler yapmýþ, tabir caizse adýný tarihe altýn harflerle yazdýrmýþtýr.

            Vecihi Hürkuþ aklý deðil, kendi havada olan örnek bir pilottu

            Onca olumsuz þart altýnda büyük mücadeleler veren, engeller karþýsýnda hiçbir zaman yýlmayan Vecihi Hürkuþ, hayatýnýn sonlarýnda çok sýkýntýlar çekmiþ, uçamayacak duruma getirilen uçaklarýnýn sigorta giderleri ve faizleri borcuna eklendiðinden, vatan hizmeti nedeniyle kendisine baðlanan az miktardaki maaþýna haciz konmuþtur. Ankara'da anýlarýný yazdýðý sýralarda beyin kanamasýndan komaya giren Vecihi Hürkuþ, 16 Temmuz 1969 tarihinde Gülhane Askeri Týp Akademisi Hastanesi'nde hayata gözlerini yummuþtur.

            Havacýlýða adeta bütün hücreleriyle âþýk olan Vecihi Hürkuþ, hiçbir devrin ve hiç kimsenin adamý olmamýþ, her zaman yalnýz kalsa da, daima elif gibi dik durmuþtur.

            Türk sivil havacýlýk tarihine bu kadar büyük katkýlarda bulunan Vecihi Hürkuþ'u ne yazýk ki millet olarak yeterince tanýmýyor ve sahiplenmiyoruz. Oysa tarih boyunca hep vefalý ve müþfik bir millet olmuþuz  biz. Türkiye'de 55 havaalanýmýz var. Bu kadar havaalanýmýz varken böyle büyük bir sivil havacýnýn, uçak mühendisinin, usta pilotun ve en mühimi de cesur giriþimcinin adýný bu havaalanlarýnýn birinde yaþatamamýþýz. Yazýk, çok yazýk!