Geçtiðimiz günlerde Keþmir’de 26 sivilin öldürülmesi üzerine, Hindistan’ýn bu saldýrýnýn sorumluluðunu Pakistan’a yüklemesi ve Yeni Delhi yönetiminin çatýþmanýn fitilini ateþleyen adýmlarý, belirli bir süredir uyuyan bu fay hattýný bölgesel bazda uyandýrmýþ gözüküyor.

Daha önce Keþmir Sorunu temelinde 4 kez savaþmýþ olan bu iki ülkenin halihazýrdaki sürtüþmesi, birtakým bölgesel ve küresel geliþmelerle senkronize olarak ele alýnma ihtiyacýna haizdir. Belirli bir süredir Asya bölgesinde siyasal, askeri, jeopolitik ve ekonomik olarak süren ve merkezinde Amerika Birleþik Devletleri, Avrupa, Çin ve Rusya’nýn olduðu çok boyutlu mücadele, Hindistan ile Pakistan’ýn Keþmir anlaþmazlýðýna sirayet etmiþ görünmektedir.

1947 yýlýnda Britanya’dan baðýmsýzlýklarýný kazanmalarýndan sonra Hindistan ve Pakistan, bugüne deðin Keþmir Sorunu temelinde çatýþmalarýnýn yaný sýra farklý güç odaklarýyla ve bazý bölgesel ve küresel aktörlerle güç kazanýmý baðlamýnda iliþkiler geliþtirmiþlerdir. Bu yönüyle, aktüel olarak Çin, Kuþak ve Yol Giriþimi nedeniyle Pakistan’a ciddi yatýrýmlar yapmýþ ve iliþkilerini stratejik ortaklýk seviyesine yükseltmiþtir. Buna mukabil olarak ABD, bölgede en büyük müttefiklerinden biri olarak Hindistan’ý görmekte ve bu ülkeyle çok katmanlý iliþkilerine ivme katmaktadýr. Bunlarýn ötesinde, Avrupa’nýn da karþýlýklý ticarete dayanan ve merkezinde eski Ýpek Yolu’nun canlandýrýlmasý olan stabil bir projeyi esas aldýðý ve bu çerçevede taraflarla muhtelif temaslar yürüttüðü ifade edilebilir. Öte yandan, son yýllarda geliþme gösteren ve daha çok enerji ve finans boyutlarýyla ön plana çýkan Rusya-Hindistan ve Rusya-Çin iliþkileri de bölgedeki tabloyu analiz etmek açýsýndan kilit açýcý perspektifler sunmaktadýr.

Bir diðer taraftan, bölgedeki çatýþma iklimi, bir nükleer savaþ riskini yeniden gündeme getirmiþtir. Hindistan ve Pakistan’ýn sahip olduðu nükleer baþlýklara mukabil olarak bölgedeki diðer önemli ülkeler olan Çin ve Rusya’nýn da sahip olduðu devasa nükleer rezervler, bu bölgeye dair endiþeleri maksimize etmektedir. Dolayýsýyla çatýþmanýn; belirli bir ateþ hattýnda ve seviyede tutulmasý, bölgesel ve küresel tolerans düzeyinin üstüne çýkarýlmamasý, her zamankinden daha dikkate deðer ve diplomasinin hakim olduðu bir süreci zaruri kýlmaktadýr.

Son olarak Hindistan’ýn, Pakistan’a Ýndus Nehri üzerinden giden suyu kesme hamlesi, bölgedeki ‘su stresi’ni yükseltmesinin yaný sýra geleceðin dünyasýnýn doðal kaynaklar üzerinden sistematize olacaðý ve bilhassa suyun, stratejik ve askeri bir silah olarak kullanýlacaðý realitesini pekiþtirmektedir.