11/1/2009

 

"Emmim kýzý aç kapýyý gireyim
Hasta mýsýn halin hatrýn sorayým"

Emmim kýzý deðildi; ama emmim oðluydu. Ölümünden bir iki hafta önce köye gitmiþtim. Her gidiþimde yaptýðým gibi amcamýn evine de uðrayayým dedim. Evin giriþinde, mabeyin dediðimiz yerde somyaya oturmuþtu Yaþar aðabey. Nefes almakta zorlanýyor, sýk sýk öksürüyordu. Zaten büyük olan göz aklarý daha da büyümüþtü. "Üþütmüþ de kurban olduðum böyle oldu kadersiz yavrum." dedi gözyaþlarýný akýtarak koca anam. Köylük yerde büyük amcanýn karýsýna "koca ana" derdik o zamanlar. Hastalýðýn verdiði çaresizlik yansýmýþtý Yaþar aðabeyin koca gözlerine.Öyle etkilendim ki onun çaresizliðinden, çýktým kapýnýn önüne, duvarýn dibinde aðladým, aðladým.

Adý Yaþar'dý; ama hep "Yaþa" derdi ona koca anam. "Ben ölürsem buna kim bakar, kim bunun peþinden gider?" diye göz yaþý dökerdi. Epilepsi yani sara hastasýydý Yaþar aðabeyim. Neden olmuþ bilmezdik. Hele o zamanlar tedavisi de olmayan bu hastalýðýn ne sebeple oluþtuðunu bilmek mümkün deðildi. Sara nöbetleri sýk gelirdi. Bizim eve de çok geldiði için o kriz anýný çok görürdüm. Burada o durumu anlatmaya içim elvermez. Zavallý koca anama ya da amcama haber verirdik. Çoðu zaman koca anam telaþla gelir: "Kaderimiz böyleymiþ, Allah'tan gelene ne denir?" diye alýp eve götürürdü.

Harman hasat zamaný da diðer zamanlarda da pek iþle güçle uðraþmazdý.Yapacak dermaný, gücü yoktu. Kimseye zararý da yoktu. "Ölüsü olan bir gün, delisi olan her gün aðlar." demiþ atalar. Deli deðildi; ama köyün bazý kendini bilmezleri onu zývanadan çýkardýlar. Köyümün tek bakkalý ve oturma yeri Aliþen Emmi'nin Bakkalý'nda "Yaþa, bak dayýlarýn sana mal vermiyor.Ananýn hakkýný al. Baban senden küçüðü everiyor, seni evermiyor." diye diye onu saldýrgan hale getirdiler. Bu yüzden anasýna, babasýna, o güzel insan Hacý Aziz dayýsýna olmadýk eziyetler yaptý.
Bu zararlý olmaya baþladýðý dönemlerde Elazýð'a akýl hastahanesine de götürdüler. Kim götürdü, nasýl gitti, þu an tam hatýrlayamýyorum. Daha sonra ziyaretine giden aðabeyim onlarýn ilaç verilerek uyuþturulmuþ halde duvar dibindeki durumlarýný görünce dayanamamýþ, almýþ getirmiþ.

Çocukken aklýmda kalan ilginç bir yönünü de anlatmadan edemeyeceðim. Ýlkokula kýsa bir süre gitmiþ, harfleri az çok tanýmýþtý. Deðiþik bir okuma biçimi vardý. Diyelim ki "Yaþar" sözcüðünü okuyacak. Baþlardý kendince okumaya: "Y...y'den sonra a gelir, a...a'nýn ardýnda þ...var, þ...þ...þ'den sonra gene a...gelir. Yaþ...Yaþ...Yaþar " derdi sonunda. O okurken biz gülerdik. Þimdi buruklukla hatýrlýyorum gülüþümüzü.

Bütün aydýnlanma çabalarýna karþýn Anadolu insanýnýn cahilliði daha da fazlaydý o zamanlar. Hani büyük ozan F.Hüsnü Daðlarca diyor ya bir þiirinde "Öyle dalmýþ ki yüzyýllar süren uykusuna/ Uyandýrmazsan/ Uyanacak deðil" diye, çok doðru söylüyor Türkçemin ölümsüz ozaný. Yaþar aðabeyin hastalýðýnýn devasý olmayýnca üfürükçüye, hocaya baþvurulmuþtu. Ben adýný sanýný hatýrlamýyorum; ama köye gelen hoca kýlýklý, kara sakallý dolandýrýcý, o yoksul amcam baþta olmak üzere pek çoklarýnýn altýnlarýný alýp gitmiþti. Güya hasta olanlarý iyileþtirecekti.Ne desek boþ. Bugün bile böylelerinin peþinden koþanlar çok. Elli sene öncekilere ne diyebiliriz. En basit rahatsýzlýklarda rapor alarak ya da düzmece raporlarla pek çok insan bugün askere gitmezken altý ay da askerlik yapmýþtý Yaþar aðabey.

Koca anamý da amcamý da çok üzmüþtü ya, bir yerde kýrmadý onlarý. Onlar hayattayken (amcam henüz hayatta) çekti gitti bu dünyadan.Yoksulca, garibanca, kimsenin haberi olmadan. Hep anlatmak istedim onu. Ýçimdekileri dökmek için. Hani derler ya, dünyada iki türlü insan vardýr: Oyuncular, seyirciler. O, seyirci bile olamadý. Günahý yoktu ki "Allah günahlarýný affetsin." diyeyim. Topraðý bol, ruhu þad olsun.

" Ne insanlar gelip geçti dünyadan
Zengini, yoksulu
Günahkârý, günahsýzý
Kimse varlýðýný duymadý senin
Adýn Yaþar'dý
Ama yaþadýn mý? "


Numan Kurt