Çocuðunuz Hiperaktif mi? Hiperaktif olup olmadýðýnýn ilk belirtileri, normal çocuklarla kýyaslanamayacak kadar aþýrý derecede atak ve hareketli olmalarýdýr. Aþýrý hareketliliðin yanýnda bu çocuklar dikkatlerini toplayamazlar.

Hiperaktif çocuklar aþýrý atak ve hareketli olup ayný zamanda dikkat eksikliði olan çocuklardýr. Uzmanlar Hiperaktif çocuklarýn derin sulara girmek, yoldan geçen arabanýn önüne fýrlamak gibi aþýrý hareketlerde de bulunabileceðini söylüyorlar.

Çocuklarda bu davranýþlar hem evde, hem okulda, günlük hayatýn içinde benzer davranýþlar gösterebilir. Hiperaktif çocuklar çoðu zaman dikkatini ayrýntýlara veremez, sportif etkinliklerde hata yapar. Bunlar en önemli belirtilerdir. Derslerinde olduðu gibi sevdiði etkinliklerde de hata yapabilirler.

Bu durum 1–1,5 yaþlarýnda anlaþýlabilir. Hatta anne karnýnda çok hareketli olduklarýnda, doðumdan sonraki hareketleriyle de kendini belli eder. Aþýrý hareketliliðin yanýnda yeme ve uyku bozukluklarý da görülebilir. Öyle zaman olur ki, çocuðunuza birkaç kiþinin devamlý bakýmý gerekebilir.

Hiperaktivite bozukluðunun kalýtsal olabileceði gibi gebelik ve doðum anýndaki problemler, anne-babanýn alkol ve sigara baðýmlýsý olmasý, stres ve depresyonun da etkileri vardýr. Yaramazlýk ile hiperaktivite birbirine karýþtýrýlmamalýdýr. Hiperaktiviteyi uzmanýn belirlemesi gerekir. Eðer çocuða bu teþhis konmuþsa bu durum gençlikte % 80 oranýnda devam eder. Yetiþkinlerde devam etme oraný % 30–60 arasýndadýr.

Hiperaktif teþhisi konan çocuklar tedavi edilmezlerse ileride korkulan durumlar ortaya çýkabilmektedir. Bu takdirde çocuk okulu bitiremiyor, aþýrý tez canlý olduðu için çalýþarak bir þeyleri baþarmayý bekleyemiyor, hýrsýzlýk gibi kýsa yoldan para kazanma davranýþýna yönelebiliyor. Hatta toplum dýþý davranýþlar göstererek çevresine zarar verebiliyor.
Çocuðumuzun Hiperaktif olup olmadýðýný, belirtilerini öðrenmek istiyorum diyorsanýz aþaðýdaki bölümü okumanýzý öneririm.

* Hiperaktif çocuklar bilmece, satranç ve benzeri oyunlardan kaçarlar.
* Ses ve ýþýk dikkatini hemen daðýtýr.
* Dýþarýdan uyarana hemen tepki gösterirler.
* Kendisiyle konuþulduðu zaman dinlemiyor gibi gözükürler.
* Kendisine söylenenleri çoðu zaman yapmazlar.
* Eþyalarýný kaybederler.
* Söz keser, oyun bozarlar.
* Yerinde duramazlar, aþýrý hareketlidirler.
* Oturmaktan sýkýlýr, kalkar dolaþýrlar.
* Sýra beklemeyi sevmezler.
* Çok konuþur, söze karýþýrlar.

Hiperaktiflik; çocuklarýn yaþlarýna uygun düzeyde dikkatini toplayamamasý ve aþýrý hareketli olma durumudur. Çocuk yerinde duramaz, dýþ olaylardan çabuk rahatsýz olur. Oyun kurallarýna uymakta zorlanýr, sabýrsýzdýr, bekleyemez. Çalýþýrken veya oynarken dikkatini toplayamaz. Çok konuþur. Söyleneni dinlemez, söz keser, eþyalarýný kaybeder. Hiç düþünmeden tehlikeli hareketleri yapar. Örneðin birden kendini caddeye atar.

Böyle durumlarda yapýlacak þey, yapacaðý çalýþmalarý birlikte planlamak, geliþimlerine uygun bir þekilde açýk ve uygulanabilir kurallar koymak, yaptýðý güzel davranýþlarýný takdir etmek, överek ödüllendirmek, cesaretlendirmek, sevgi ve ilgimizi hissettirmek, dikkatini yararlý þeylere çekmek, enerjisini boþaltacak geniþ alanlara götürmek gerekir.
Anne ve babalar çocuklarýný ödüllendirmeli, sevdiði yiyeceði, eþyayý almalý, onlarý pikniðe götürmeli, birlikte gezmeli, beraber top ve ip oynamalýdýr. Öðretmenlerde Hiperaktif öðrencilerine dikkatli bir þekilde yaklaþmalýdýr. Ödevlerini parçalayarak vermeli, zaman zaman hareket etmesine, bahçeye, kantine, lavaboya gidip gelmesine izin vermeli, problemleri çözme hýza göre deðil çözme sürecine göre ödüllendirmelidir.

Ýndigo Çocuklar: Yaþýndan beklenmeyecek kadar zeki ve ailesiyle haklarý konusunda kavga edecek kadar uyumsuz çocuklardýr. Bu çocuklar bir dizi olaðan dýþý psikolojik nitelik sergileyen, farklý davranýþ gösteren, özel davranýlmasý gereken klasik eðitim sistemine aykýrý tiplerdir. Belirgin olarak þu özellikler görülür.

•Öz deðerleri yüksek, ihtiyacýný rahatlýkla söyler,
• Herkesin yaptýðý iþler boþ ve zor gelir,
•Çocuk gibi deðil olgun bir yetiþkin gibi davranýrlar.
•Duygusal zekâlarý kuvvetlidir,
•Herkesten saygý görmeyi, takdir edilmeyi, önem verilmeyi beklerler.
•Her þeyi sorgularlar, davranýþlarý derinlemesine incelerler.
•Genelde bu çocuklar için “büyümüþ de küçülmüþ” derler.
•Bu çocuklarla baþa çýkmak kolay deðildir.

Anne-baba ve öðretmenlerin bu çocuklarla uyum saðlayabilmesi için hayata bakýþlarýný, davranýþ biçimlerini deðiþtirmeli, kendilerini geliþtirip yenilemelidir. Bu çocuklarla dolu dolu ve nitelikli zaman geçirilmeli, inatlaþmamalý, özgürlük ve sorumluluk verilmelidir.

Ýndigo çocuklarýn anneleri tarafýndan anlatýlan ilginç anýlar:

* “Kýzým iki yaþýnda olmasýna raðmen mükemmel bir þekilde konuþuyordu. Üç yaþýndayken kendisinden büyük çocuklarla oynamak için yanlarýna gitti. Kendileriyle oynamak için yaþýnýn küçüklüðünden dolayý çocuklar gülünce:
— Anneciðim, onlar benim sadece kim olduðumu bilmiyorlar dedi.

* “Oðlum altý yaþýnda, gözleriyle iletiþim kurarak karþýsýndakinin rol yapýp yapmadýðýný anlýyor. Misafirliðe gittiðimizde yaþýtý bir çocukla oynarken çocuðun annesi yanlarýna varýnca:
— Niçin burada duruyorsun? Anneler burada durmaz, yerlerinde oturur, çocuklar oyun oynar. Burada durman için bir sebep yok. Lütfen yerine git” dedi.

* “Kýzýmý okulunda tanýmayan yok. Bazen kendimi onunla savaþýrken buluyorum ve o zaman da bravo anne, sonunda beni aðlatmayý baþardýn” diyor. Sinirlendiðim zaman, komik olduðunun farkýnda mýsýn, anne olduðunun bilincine var” diyor.

* “Kýzým 2,5 yaþýnda, dokuzuncu aydan beri konuþuyor, yürüyor. Yetiþkin olarak yapmasý gereken her þeyi yapabiliyor. Birçok Ýndigo gibi onu da ikna etmek çok zor. Yapacaðýnýz her eylemin mantýklý bir sebebini sunmak zorundasýnýz. Bir türlü öðle uykusuna yatýrýlamýyor. Ancak öðle vaktinde uyuman gerekiyor. Çünkü senin büyümeni saðlayacak büyüme hormonu ancak bu þekilde görevini yerine getirebiliyor. Büyümek istiyorsan uyuman gerekir þeklindeki bir açýklamadan sonra uyumaya baþlýyor.”