Kuvay� Milliye Ruhunun tutu�turulmas�n�n 90. y�l� an�s�na…

15 May�s 19l9’da �zmir’in i�galiyle filizlenen Milli M�cadele ruhu, Mustafa Kemal Pa�a’n�n d�rt g�n sonra Samsun’a ayak basmas�yla katmerlendi. �lk ses Havza Genelgesiyle dalga dalga yurda yay�ld�. 28 May�s’ta yay�nlanan ve telgraflarla askeri ve m�lki y�neticilere g�nderilen genelgede; �lkenin durumu ve i�gallere kar�� sessiz kal�nmamas� bildirildi.
Bunun i�in:
-B�y�k ve heyecanl� mitingler d�zenlenerek, i�gallerin protesto edilmesi,
-�stanbul H�k�metine protesto telgraflar� �ekilmesi,
-B�y�k devletlerin temsilcilerine uyar� mektuplar� ve telgraflar� g�nderilmesi,
-Mitinglerde h�ristiyan halka zarar verilmemesi, bildirildi..

*�nemi:
-Mustafa Kemal Pa�a bu genelge ile g�rev ve yetkilerini a�arak, kendi amac�na y�neldi.
-Milli M�cadele konusunda ilk kez sesini burada duyurdu.
-Halkla g�r��erek m�cadeleyi millete mal etmeye �al��t�.
-Komutanlara �ete sava�� yapmalar�n� bildirdi.

*Sonu�:
Milli M�cadele i�in bilin�lenen halk, �lkenin pek �ok yerinde i�galleri protesto mitingleri d�zenleyince; �tilaf Devletleri’nin bask�s�yla, Harbiye Nezareti Mustafa Kemal Pa�a’y� geri �a��rd�.
Pa�a 8 Haziranda gelen �a�r�ya cevap vermeyerek, arkada�lar�yla 12 Haziran’da Amasya’ya ge�ti.

AMASYA GENELGES� -22 Haziran 1919
Mustafa Kemal Pa�a baz� arkada�lar�n� gizli olarak Amasya'ya �a��r�p, i�galler hakk�nda g�r��t�. Rauf Bey, Refet Pa�a, Ali Fuat Pa�a ile Amasya Genelgesini haz�rlay�p, Cemal Pa�a ve Kaz�m Karabekir'in de onay�yla yay�nlad�. Telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi taraf�ndan ilgililere ula�t�r�ld�.

*Ama�: Milli da��n�kl�� giderip, birli�i sa�lamak, �rg�tlenmeyi merkezile�tirmek, milletin kendi kaderini belirleyece�i milli egemenli�e y�nelmekti.

*Genelgenin i�eri�i
1-Vatan�n b�t�nl��, milletin ba��ms�zl�� tehlikededir. (Ama� ve gerek�e)
2-�stanbul H�k�meti, �zerine d��en g�revi yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmu� durumuna d��rmektedir.(Gerek�e)
3-Milletin gelece�ini yine milletin azim ve karar� kurtaracakt�r. (Ama� ve m�cadele y�ntemi, milliyet�ilik ve ba��ms�zl�k ilkeleri,�stanbul H�k�meti yok say�l�yor.)
4-Milletin haklar�n� dile getirip, b�t�n d�nyaya duyurmak i�in, her t�rl� bask� ve denetimden uzak bir kurul olu�turulmal�d�r. (Temsil Kurulu-Milli egemenlik ilkesi)
5-Anadolu'nun en g�venilir yeri olan Sivas'ta milli bir kongre toplanmal�d�r. Bunun i�in de her b�lgeden �� delege Sivas'ta olacak �ekilde yola ��kmal�d�r. (Milli birlik ilkesi)
6-Delegelerin se�imlerini Redd-i �lhak, M�dafaa-i Hukuk Cemiyetleri ve belediyeler yapacakt�r. (Temsili se�im)
7-Do�u illeri i�in 10 Temmuz'da Erzurum'da bir kongre toplanacakt�r. (�lk resmi �rg�tlenme)
8-Mevcut askeri ve milli �rg�tler kesinlikle da��t�lmayacak, komuta b�rak�lmayacak ve ba�kalar�na teslim edilmeyecek.(Ba��ms�zl�k)
9-Bu genelge s�r olarak tutulmal� ve delegeler kimliklerini gizli tutarak seyahat etmelidirler.

*Amasya Genelgesi'nin �nemi:
-Milli M�cadelenin ama�, gerek�e, y�ntemini belirten ilk �rg�tlenme �a�r�s�.
-�lk kez milli egemenlik kavram�n� ortaya koydu.
-�stanbul H�k�meti ilk kez yok say�larak, kurtar�c� olarak g�r�len Padi�ah,Hil�fet, manda ve himaye d��ncesinin yerini millet ald�.
-Yeni devlet kurma ve milliyet�ilik fikrini ortaya koyan ihtil�lci bir bildiridir.
-T�rk milleti hem �stanbul H�k�meti'ne, hem de i�galci g��lere kar�� milli m�cadeleye �a�r�ld�.
- M.Kemal, kendisine verilen yetkiyi a�arak, milli liderin varl��n� ortaya koydu.

*Amasya Genelgesi'nin Sonu�lar�:
Genelge yay�nland�ktan sonra �ngilizler'in bask�s� sonucu �stanbul H�k�meti M.Kemal Pa�a’y� g�revinden alarak �stanbul'a �a��rd�. Pa�a kendisinin 'padi�ah�n iradesiyle' atand��n� bildirerek zaman kazanmaya �al��t�. �al��malar� durdurulamay�nca, IX.Ordu M�fetti�li�i g�revine son verildi.(8/9 Temmuz 1919) Ayn� g�n g�revinden ve �ok sevdi�i askerlikten istifa etti. Tutuklanmas� i�in buyruk verilen Erzurum’daki Kolordu Komutan� K�z�m Karabekir Pa�a buyru�una girince; me�’alesini tutu�turdu�u Kuvay� Milliye Ruhunu, sab�rla t�m yurda yayarak, Milli M�cadele’nin liderli�ini y�klendi…

*Kuvay� Milliye: Milli Kuvvetler
*Kuvay� Milliye Ruhu: ��galler kar��s�nda T�rk milletinin varl��n�; mitingler, dernekler, kongreler, �etelerle d��mana kabul ettirmesi hareketidir.

KUVAYI M�LL�YE RUHU

D��man �izmesi dola��nca v a t a n d a,
K a n, c a n, y�rekler a t a k t a.
Mitingler meydanlarda, �eteler da�larda,
Ba��ms�zl�k a t e � i dola��r damarlarda.

Kongrelerde sivrilir b � y � k l i d e r,
“Ba��ms�zl�k, egemenlik milletin” der.
V a t a n � n kurtulu�u i l k h e d e f,
Tutu�ur o r u h l a cephelerde y�rekler.

Erkekler talimde, kad�nlar cemiyetlerde,
G � z e l � z m i r herkesin hayalinde.
�ocuk yorgan�yla ta��n�r sil�h cephelere,
Kuvay� milliye ruhu ta�ar ta � z m i r’e.

G�zel �zmir’in kurtulu�u b�y�k bayram,
Kuvay� milliye ruhu d i r i her zaman.
Ge�se de aradan a s � r l a r, � a � l a r
Y�reklerde kan de�il, o r u h t u r atan.

Ayten D�R�ER

* KAYNAKLAR
1-Samet A�ao�lu : Kuvay� Milliye Ruhu, Ankara-1981
2-Sina Ak�in : �stanbul H�k�metleri ve Milli M�cadele, �stanbul-1976
3-Erg�n Aybars : T�rkiye Cumhuriyeti Tarihi-I, �zmir-1984
4-Hanri Benazus : Bir Millet B�yle Kurtuldu, �stanbul-2003
5-Tevfik B�y�kl�o�lu: Atat�rk Anadolu’da, Ankara-1981
6-Hamza Ero�lu : T�rk �nk�l�p Tarihi, �stanbul-1982
7-Utkan Kocat�rk : Atat�rk ve T.C.Tarihi Kronolojisi, Ankara-1988

*Resimdekiler: Amasya Genelgesini haz�rlayan Rauf Bey(Orbay), M.Kemal Pa�a(Atat�rk), Ali Fuat Pa�a(Cebesoy)

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

( Amasya Genelgesi – Kuvay� Milliye Ruhu ba�l�kl� yaz� AytenDirier taraf�ndan 22.06.2009 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Amasya Genelgesi – Kuvay� Milliye Ruhu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu