KERİM ÖZBEKLER
GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR
10 KEMERLİ DDY KÖPRÜSÜ;1939-1944 YILLARI ARASINDA 2.DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA BATMAN KENT MERKEZİ'NE
ZEYNEL BEY KÜMBETİ;AKKOYUNLU HÜKÜMDARI BAHADIR HAN UZUN HASAN'IN, 11 AĞUSTOS 1473 TARİHİNDE OTLUKBELİ SAVAŞI'NDA ŞEHİT DÜŞEN OĞLU ZEYNEL BEY İÇİN YAPILMIŞTIR. AKKOYUNLULAR ZAMANINDAN 1460-1487 YILLARINDA KALMIŞ BİR ANIT MEZARDIR, DAİRE PLANLIDIR. TAVANI KUBBE ŞEKLİNDE OLUP KONİK BİR KÜLAHLA ÖRTÜLÜDÜR, MİMARI ABDURRAHMAN OĞLU PİR HASAN İSİMLİ BİR ZATTIR.
BEŞİRİ İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
MEMİKAN KÖPRÜSÜ;HASANKEYF KÖPRÜSÜ-MALABADİ KÖPRÜSÜ-CİZRE'DE Kİ TAŞ KÖPRÜ'LERLE BENZER ÖZELLİKLER TAŞIMAKTADIR, HAKKINDA KESİN BİR BİLGİ YOKTUR. V1.YÜZ YILDA MÜSLÜMANLARIN BÖLGEYE HAKİMİYETİNDEN SONRA YAPILDIĞI İZLENİMİ VERMEKTEDİR, ANTİK DÖNEMDEN KALAN BİR KÖPRÜ ÜZERİNE İNŞA EDİLDİĞİ DE DÜŞÜNÜLMEKTEDİR. GARZAN ÇAYI'NIN STRATEJİK BİR NOKTASINDADIR, BEŞİRİ İLÇESİ-GARZAN OVASI-HASANKEYF ÜZERİNDEN KUZEY MEZEPOTAMYA'YA ULAŞAN İŞLEK BİR KERVAN YOLU ÜZERİNDEDİR. HALEN, HARAP DURUMDADIR.
MOR KİRYAKUS MANASTIRI;BEŞİRİ İLÇESİ'NİN AYRANCI KÖYÜ'NDEDİR, YAKLAŞIK OLARAK 2.5 DÖNÜMLÜK (
GERCÜŞ İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
SEYYİD BİLAL TÜRBESİ;GERCÜŞ İLÇESİ'NE BAĞLI VERGİLİ (BECİRMAN) KÖYÜ'NDEDİR, HAZRETİ MUHAMMED'İN TORUNU HAZRETİ HÜSEYİN'İN SOYUNDAN GELDİĞİ BİLİNEN SEYYİD BİLAL BU TÜRBEDE YATMAKTADIR. TÜRBESİ'NDE KİTABESİ BULUNMAKTADIR, ÖMRÜNÜN BİR KISMINI IRAK'IN KERBELA BÖLGESİ'NDE GEÇİRMİŞ VE 1154 YILINDA BAĞDAT'TAN HASANKEYF SANCAĞI'NIN VERGİLİ (BECİRMAN) KÖYÜ'NE GÖÇ EDEREK YAŞAMININ GERİ KALAN KISMINI BURADA GEÇİRMİŞ VE BURADA VEFAT ETMİŞTİR. SULTAN ABDÜLHAMİT YAŞAMIŞ OLDUĞU VERGİLİ (BECİRMAN) KÖYÜ'NÜ, SEYYİD BİLAL'İN HATIRINA VERGİDEN MUAF TUTMUŞTUR. HER YIL EYLÜL AYININ 2.HAFTASINDA BU KÖYDE SEYYİD BİLAL'İ ANMA GÜNLERİ DÜZENLENMEKTEDİR, BU NEDENLE YURDUN DÖRT BİR TARAFINDAN O GÜNLERDE VERGİLİ (BECİRMAN) KÖYÜ'NE YÜZLERCE KİŞİ AKIN ETMEKTEDİR. ZİYARETÇİSİ ÇOK OLAN BİR TÜRBEDİR, BU KÖYDE AYRICA ÇOK SAYIDA MAĞARA-TARİHİ HANLAR-SU DEĞİRMENLERİ MEVCUTTUR.
HASANKEYF İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
HASANKEYF KALESİ (HISNO KOYFA-KAYA KALESİ);M.S.363 YILINDA YAHUDİLERİN BİR KOLU OLAN SÜRYANİLERİN PİSKOPOSLUĞU'NUN MERKEZİ OLARAK BİZANSLILAR TARAFINDAN İNŞA EDİLMİŞTİR,
HIRİSTİYANLIĞIN YAYGINLAŞMASINDAN SONRA KADIKÖY KONSÜLÜ TARAFINDAN M.S.451 YILINDA ALINAN BİR KARARLA HASANKEYF'TE Kİ PİSKOPOSLUĞA KARDİNAL ÜNVANI VERİLMİŞTİR. ÇOK KORUNAKLI, ELE GEÇİRİLMESİ ZOR BİR KALEDİR. DİCLE NEHRİ KIYISINDADIR, YEKPARE TAŞTAN YAPILMIŞ OLUP NEHİRDEN
MOR AHO MANASTIRI;HASANKEYF İLÇESİ'NE BAĞLI ÜÇYOL KÖYÜ'NÜN
MOR KİRYAKUS MANASTIRI;İLK ÇAĞDA SINIRLARI DİCLE NEHRİ'NİN GÜNEY KIYISINDAN BAŞLAYIP SURİYE SINIRINA KADAR UZANAN VE DİNİ YÖNETİM AÇISINDAN HASANKEYF'TE Kİ PİSKOPOSLUĞA BAĞLI OLAN BÖLGEYE O ZAMANLAR DA TURABİDİN DENMEKTEYDİ, YAHUDİLERİN BİR KOLU OLAN SÜRYANİ HIRİSTİYANLARININ EN UÇ NOKTASINDA Kİ MOR KİRYAKUS MANASTIRI BU BÖLGEDE YER ALAN 80'E YAKIN KİLİSE VE MANASTIR ARASINDA EN ÖNEMLİ OLAN MANASTIRLARDANDIR. MANASTIRA GİRİŞTE Kİ ANA KAPI ÜZERİNDE VE İÇ AVLUYU İKİYE AYIRAN KEMERLİ KAPININ ÜZERİNDE SÜRYANİCE YAZILMIŞ 2 KİTABE YER ALMAKTADIR, KIRA DAĞI'NIN KUZEY MEZEPOTAMYA
OVASI'NA BAKAN YAMACINDADIR. HANGİ TARİHTE YAPILDIĞI BİLİNMEMEKTEDİR, YALNIZ ÇAN KULESİ YOKTUR. BU DURUM 1V.YÜZ YILDA M.S.457 YILLARINDA YAPILDIĞINI DÜŞÜNDÜRMEKTEDİR. ZİRA O YILLARDA YAPILAN MANASTIR VE KİLİSELERDE ÇAN YAPIMI YOKTU, ÇAN YAPIMI MÜSLÜMANLARIN CAMİLERE MİNARE YAPMASINDAN ESİNLENEREK SONRA Kİ YILLARDA GELENEK HALİNE GETİRİLMİŞTİR. XV11.YÜZ YILDA OSMANLI İMPARATORLUĞU ZAMANINDA BİR KAÇ KEZ ONARIMDAN GEÇİRİLMİŞTİR, HATTA 2.KATININ OSMANLILAR ZAMANINDA YAPILDIĞI RİVAYET EDİLMEKTEDİR.
İMAM ABDULLAH ZAVİYESİ;HASANKEYF KÖPRÜSÜ'NE GİRİŞTE SOLDA Kİ BİR TEPE ÜZERİNDEDİR,
DİCLE NEHRİ'NE KUZEYDEN BAKAN BİR MEZARLIK KÜMESİ'NİN ORTASI'NDA YER ALMAKTADIR. İMAM ABDULLAH M.S.638 YILINDA 600 YILDIR BİZANSLILARIN ELİNDE BULUNAN HASANKEYF KALESİ'Nİ ELE GEÇİRMEK ÜZERE, BİZANSLILAR ÜZERİNE HALİD BİN VELİD'İN ÜNLÜ KOMUTANI İYAZ BİN GANEM'İN TAARRUZU SIRASINDA ŞEHİT DÜŞMÜŞ BİR CENGAVERDİR. HAZRETİ MUHAMMED'İN AMCASI'NIN OĞLU OLAN CAFERİ TAYYAR'IN OĞLU OLAN İMAM ABDULLAH PEYGAMBER NESLİNDEN GELEN MUHTEREM BİR ZATTIR, BU NEDENLE TÜRBESİ HER DEVİRDE BÜYÜK BİR SAYGI GÖRMÜŞTÜR. EYYUBİLER VE OSMANLILAR ZAMANINDA TÜRBESİ DEFALARCA ONARILMIŞTIR, DİKDÖRTGEN BİR AVLUNUN İÇİNDE KARE PLANLI OLARAK İNŞA EDİLMİŞTİR. TÜRBENİN GÜNEYİNDE KARE PLANLI BİR KULE İLE DİKDÖRTGEN ŞEKLİNDE YAPILMIŞ BİR MESCİT YER ALMAKTADIR, X1V.YÜZ YILDA YAPILAN GİRİŞ KAPI KANATLARININ AHŞAP OYMACILIĞI İNCE BİR SANAT ÜRÜNÜDÜR. SANAT DEĞERİ YÜKSEK OLAN BU KAPI DİYARBAKIR MÜZESİ'NDE KORUMA ALTINA ALINMIŞTIR, HASANKEYF VE YÖRE KÖYLÜLERİ TARAFINDAN HER YIL HAZİRAN AYININ İLK HAFTASINDA İMAM ABDULLAH ANILMAKTA VE ÇEVRESİNDE ADAKLAR ADANARAK DİLEK TUTULMAKTADIR.
YOL GEÇEN HANI;BATMAN'IN HASANKEYF İLÇESİ'NDEDİR, BİN KİŞİ KAPASİTELİDİR. YEKPARE TAŞTAN YAPILMIŞTIR, HASANKEYF KALESİ'NİN ALTINDA BULUNMAKTADIR, AĞZI DİCLE NEHRİ'NE DOĞRU AÇILMAKTADIR. BU DOĞAL MAĞARA'NIN İÇİNDE SU STOK ETMEK İÇİN BİR MAHZEN, KALEYE ÇIKMAK İÇİN DE İÇERİSİNDE GİZLİ BİR YOL VARDIR. ULAŞIMIN SU YOLLARI İLE YAPILDIĞI DEVİRLERDE DİCLE NEHRİ'NİN KARŞI SAHİLİNE GİDİP GELMEK İÇİN ULAŞIM ARACI OLAN SAL VE KELEKLERİN ÖNÜNDE SIRALARINI BEKLEYEN İNSANLARIN DİNLENDİĞİ VE GECEYE KALANLARIN YATARAK SABAHLADIĞI BU MAĞARADA KIŞLAR SICAK, YAZ AYLARI SERİN GEÇMEKTEDİR. LOŞ VE EĞZOTİK VE İNSAN BÜNYESİNE UYGUN OLAN BU MAĞARAYA GELİP GİDEN HER TÜRDEN İNSANIN BULUNMASI BU MAĞARAYI YOLGEÇEN HANI'NA ÇEVİRMİŞTİR VE ADI YOLGEÇEN HANI OLARAK KALMIŞTIR. MAĞARA BU GÜN DE DİNLENMEK VE MAĞARAYI GÖRMEK İSTEYENLERİN AKININA UĞRAMAKTADIR, HASANKEYF'TE Kİ YAŞANTININ BİR PARÇASI VE VAZGEÇİLMEZ BİR MEKANIDIR.
HASANKEYF MAĞARALARI VE ÖREN YERİ;MİLATTAN YILLAR ÖNCE KUZEY MEZEPOTAMYA'DA HÜKÜMRANLIK SÜRDÜREN MAĞARA DEVRİ SAKİNLERİ OLAN SÜMERLERE-ASURLULARA-BABİLLİLERE AİT OLAN 4.000'E YAKIN MAĞARA EV-DERİN VE HEYBETLİ KANYONLAR-DİCLE NEHRİ'NİN MENDERESLER ÇİZEREK AKTIĞI BU BÖLGEDE Kİ DERİN ÇUKURLAR-BUNA BAĞLI OLARAK ORTAYA ÇIKAN ENGEBELİ ARAZİNİN BULUNDUĞU BİR MINTIKADIR.
KOZLUK İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
HIZIRBEY CAMİİ;BATMAN'IN KOZLUK İLÇESİ'NDEDİR, 1512 YILINDA SASON VE KOZLUK HEZO BEYİ ROŞKİ'NİN OĞLU HIZIR BEY TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR. KİTABESİ MEVCUTTUR, İLÇENİN EN BÜYÜK CAMİİDİR.
İBRAHİMBEY CAMİİ;BATMAN'IN KOZLUK İLÇESİ'NDEDİR, 1705 YILINDA GARZAN AŞİRETİ'NDEN MURTAZA BEY'İN OĞLU İBRAHİM BEY TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR. MİNARESİ 2 YOLLUDUR, BİRİSİ 99. DİĞERİ 100 BASAMAKTAN İBARETTİR, GİRİŞ KAPISI ÜZERİNDE KİTABESİ MEVCUTTUR
HALLAN ÇEMİ HÖYÜĞÜ;BATMAN'IN KOZLUK İLÇESİ'NE BAĞLI KALETEPE KÖYÜ SINIRLARI İÇİNDEDİR, BATMAN ÇAYI KIYISINDADIR. NEOLİTİK ÇAĞA AİTTİR, 10.000 YILLIK BİR MAZİYE SAHİPTİR. BURADA YAPILAN ARKEOLOJİK KAZILAR SIRASINDA ELDE EDİLEN BİLGİLERE GÖRE, İNSANLARIN YERLEŞİK DÜZENE GEÇTİKLERİ SIRADA İLK DEFA TARIMLA UĞRAŞTIĞINI VE YABANCI TOHUM EKEREK MERCİMEK İLE BEZELYE ELDE ETTİKLERİNİ ORTAYA KOYMAKTADIR.
KANDİL KALESİ;KOZLUK İLÇESİ'NİN
KOZLUK (HEZO) KALESİ;KOZLUK İLÇESİ'NİN KALE MAHALLESİ'NDEDİR, M.S.416 YILINDA PERS HANEDANI İÇİN DİNİ BİR MERKEZ OLARAK KAYALIK BİR TEPE ÜZERİNDE İNŞA EDİLMİŞTİR. ORTAÇAĞ ZAMANINDA İPEKYOLU'NU KOLLAYAN BİR KALE DURUMUNA GELMİŞTİR, UZUN YILLAR İRAN İMPARATORLUĞU'NA BAĞLI KALMIŞTIR. V.YÜZ YILDA NASTURİLERİN PİSKOPOSLUK MERKEZİ OLMUŞTUR, M.S.639 YILINDA İYAZ BİN GANEM KOMUTASINDA Kİ MÜSLÜMAN ORDULARI TARAFINDAN ELE GEÇİRİLMİŞTİR. HALEN, HARAP BİR DURUMDADIR.
RABAT KALESİ;KOZLUK İLÇESİ'NİN
SASON İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
BEKSİ KALESİ;SASON İLÇESİ'NİN
BOZİKAN KALESİ;SASON İLÇESİ'NİN
PERTÜKAN KALESİ;SASON İLÇESİ'NİN
BATMAN'IN İLÇELERİNE UZAKLIĞI;
BATMAN-BEŞİRİ;
BATMAN-GERCÜŞ;
BATMAN-HASANKEYF;
BATMAN-KOZLUK;
BATMAN-SASON;