1
SANAT DÜNYAMIZDA TARIK BUĞRA
Bugünde biraz kendimden, birazda kültür
sanat ve edebiyattan söz etmek istedim. Rahmetli babam Halaf Ayaz bir şehit
çocuğuydu. Dedemin malı mülkü
taşınılmazları ağalara kalmış, kendisi köyde işçilik ederek geçimini sağlayan
bir köylü idi. Temmuz-Ağustos aylarının sıcağında ve güneşin altında, çarşıdaki
döşeme taşlarını kırar, taşları müteaite teslim edip, hesab alınca bize
güllüoğlundan baklava getirirdi. Babam,
Halaf Ayaz güzellikleri seven birisiydi. Ben bir fakir babanın, bir çocuğu
olarak, Müzeyyen Senar, Abdullah Yüce, Hamiyet
Yüceses, Nizipli Deli Memet, Zaralı Halil, gibi sanatçıları dinleyerek büyüdüm.
Tabi bizler büyüyünce köyde malımız mülkümüz
az veya çok oldu. Söz orada değil. Benim sanata, edebiyata düşkünlüğüm
babamdan geliyor. Bir köylü çocuğu
olmasına rağmen çok güzel Türk Sanat
Müziği okurdu. Bu yüzden kültüre sanata ve edebiyata merak sardım. Bugün de
ünlü bir Türk yazarı olan Tarık Buğrayı köşeme konuk ettim.
Yazım hayatında çok önemli eserlere imza atmasına rağmen, benim Tarık
Buğra, 1983 tarihinde Küçük Ağa dizisi ile dikkatimi çekti. Kendisini çok
beğendim, çok da sevdim. Daha sonra eserlerini araştırmaya başladım. Küçük Ağa dizisinde
baş rolde Çetin Tekindor, Haluk
Kurtoğlu, Kadir Savun, Aydan Şener, Aliye Rona rolleri paylaşırken, Çolak Salih
rolü ile unutulmayan Fikret Hakan vardı. Çok mükemmel bir romanı, çok mükemmel
bir şekilde dizi yapmışlardı. Şimdi asıl konumuz olan Rahmetli Tarık Buğraya
geçelim. Çok ilginç bir hayat hikayesini beraber paylaşalım diyorum.
Tarık
Buğra Akşehir'de dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu memleketinde tamamladıktan
sonra yatılı olarak okuduğu İstanbul
Lisesi'nde okumaya başladı.
1936 senesinde Konya
Lisesi 'nden mezun oldu ve İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne
kaydoldu. İki sene sonra Hukuk
Fakültesi'ne, oradan da Edebiyat Fakültesi'ne geçti. Edebiyat
Fakültesi'nde mezuniyet tezini vermeden ayrıldı.
Gazeteciliğe 1947 senesinde
başladı. 1951 senesinden sonra Milliyet, Vatan, Yenigün, Yeni İstanbul
gazeteleri ile haftalık Yol dergisinde yazı yazdı. Bu gazete ve
dergilerin bazılarında yazı işleri müdürlüğü yaptı. Tercüman Gazetesi'ndeki
köşe yazarlığından 1976 senesinde ayrıldı ve bundan sonra zamanını sadece
edebiyata ayırdı. Devlet Tiyatroları'nda Edebi Kurul Başkanlığı'nda Edebi Kurul
üyesi oldu. İlk zamanlarında hikaye yazan Buğra, ilerleyen zamanlarda
daha ayrıntılı romanlar yazmaya başladı.
Kurtuluş Savaşı'na
merkezden değil, bir kasabadan baktığı "Küçük Ağa", yakın tarihe resmi tarihten
başka bir bakış açısı getirdi. Bu romanın devamını 1967 senesinde "Küçük Ağa Ankara'da" adıyla
yayımladı.
Firavun
İmanı, Dönemeçte, Gençliğim Eyvah, Yağmur Beklerken isimli romanlarında da
Cumnuriyet'in çeşitli evreleri, demokrasiye geçiş dönemi gibi konuları işledi.
Ortaouyncusu
"Komik-i şehir" Naşit'in hayatından yola çıkarak yazdığı "İbiş'in Rüyası" ile 1970 TRT Sanat Ödülleri Yarışması'nda
başarı ödülü, Osmanlı İmparatorluğu 'nun kuruluş yıllarını anlattığı
Osmancık'la (1985) Milli Kültür Vakfı Edebiyat Armağanı'nı, Yağmur Beklerken'le
Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü'nü aldı.
1991
senesinde "Devlet Sanatçısı" unvanını aldı. Birey özgürlüğünü
savunduğu "Ayakta Durmak İstiyorum" ve "Üç Oyun" adıyla
kitaplaştırdığı piyeslerinin hemen hepsi sahnelendi ve romanları televizyon
dizisi haline getirildi.
Fıkralarından
seçmeleri "Gençlik Türküsü", gezi notlarını "Gagaringrad",
dil ve edebiyat üzerine yazılarını "Düşman Kazanmak Sanatı",
denemelerini "Bu Çağın Adı" başlıklarıyla yayımladı.
26 Şubat 1994 tarihinde kanser tedavisi gördüğü Çapa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde
öldü.
Karacaahmet Mezarlığı'nda medfundur.
ROMANLARI
Siyah Kehribar (1955) Küçük Ağa (1964) Küçük Ağa Ankara'da
(1966)
·
İbişin Rüyası (1970) Firavun İmanı (1976) Gençliğim Eyvah (1979)
·
Dönemeçte (1980)
HİKAYELERİ
·
Oğlumuz (1949) Yarın Diye Bir Şey Yoktur
(1952)
·
İki Uyku Arasında (1954) Hikâyeler (1964, yeni ilavelerle 1969)
TİYATRO OYUNLARI
·
Ayakta Durmak İstiyorum Akümülatörlü Radyo
·
Yüzlerce Çiçek Birden Açtı – 1979)
GEZİ YAZILARI
·
Gagaringrad (Moskova Notları) (1962)
Fıkra ve Deneme: Gençlik
·
Türküsü (1964) Düşman Kazanmak Sanatı (1979) Politika Dışı (1992).
·
Bu ünlü yazarımızı rahmet ile anıyoruz. Mekanı cennet olsun
diyorum.