BEHÇET KEMAL ÇAÐLAR’IN  ARDINDAN

       Ahmet AYAZ

 Gaziantep Güneþ Gazetesi 26-9—2023

……………………………………………………..

       Behçet Kemal Çaðlar 1965-1966 yýllarýndaki Ankara Radyosunda her Çarþamba günü  tam saat 16.00 da þiir ve edebiyat programý  sunardý. Ben bu programý dinlemek için,, evimizdeki Nevtron Marka  Pille çalýþan radyoyu, çalýþtýðým bað ve bahçeye götürürdüm.

       Bir gün Ahmet Kutsi Tecer’in þiirlerini okuyordu. O ses ve ses tonu hala kulaklarýmdadýr. Ölümünün ardýndan kayda deðer kalemlerden bir çok kimseler yazý yazmýþlardýr. Þimdi aþaðýya onlarýn adlarýný ve kaleme aldýklarý yazýlarý  alýyorum. Ýsmet Ýnönü, Fazýl Hüsnü Daðlarca, Meli Cevdet Anday, Yaþar Nabi Nayýr,  Baki Süha Ediboðlu, Adnan Öztrak gibi zat’ý muhteremlerin yazýlarý aþaðýdadýr.

«Behçet Kemal Çaðlar’m ölümü haberi aðýr bir sarsýntý gibi yüreðime çömüþtür. Ýnsanoðlunun dayanamayacaðý zannolunan büyük acýlara sonunda boyun eðdiðini Behçet Kemal Çaðlar’da bir daha tecrübe ettim. Þimdi düþünerek kaybýmýzýn önemini söyleyeceðim:

Behçet Kemal Çaðlar, her niteliði ile bir Cumhuriyet evlâdýdýr. Teni gençliðin aþkýný ve iradesini benimsemiþtir. Atatürk’ten ayrýldýðýmýzdan beri geçen 31 yýl içinde Atatürk’ü ve eserlerini savunmaktan bir gün geri kalmamýþ olan bir örnektir. Baþlý baþýna bir âlemdi. Politikaya sýðmadý. Baþýna buyruk olarak vatandaþlara, hepimize kutsal bir yeni kuþak anlayýþýný dile getirdi. Behçet Kemal Çaðlar’ý nesiller boyunca dünkü gibi taze olarak hatýrlayacaðýz. Geniþ yüreðinin sýnýrsýz devrim aþkýnýn etkilerini benliðimizde duyacaðýz.

Aziz Behçet Kemal, çaðlayarak yaþadýn ruhlarýmýzda senin çaðlamanýn muzaffer seslerini daima taþýyacaðýz.»

Ýsmet ÝNÖNÜ

«Behçet Kemal Çaðlar'ý yitirmekle, Mustafa Kemal devriminin yürekli, inançlý bir eri daha aramýzdan ayrýldý. Yaþadýðý süre içinde ahlâk örneði olmuþtur. Þiirin halka ulaþmasý yolundaki çabalarý da devrimin halka ulaþmasý çabalarý yanýnda büyük bir deðer taþýr. Böylece þiirimizdeki yeri de, devrimimizdeki yeri de yaþýyacaktýr,.»

 Fazýl Hüsnü Daðlarca

«Behçet Kemal Çaðlar adý, bana Atatürk döneminin ilginç bir aþamasýný düþündürür. Kazanýlan büyük zafere ve cesur devrimlerin baþarýsýna karþýn, eski kuþaklar çoðunlukla, ya sessiz durmayý yeðliyorlar, ya da Osmanlýdan kalma yapmacýk ve özsüz bir methiyecilik yolunu tutuyorlardý.

Ýçinden çýktýðý çevreyi çok iyi bilen Atatürk ise, yeni Türkiye’ye gerçek inancýn genç kuþaklarda bilinçleneceði kanýsýndaydý. Ýþte bu dönemde, genç bir Anadolu çocuðu, Cumhuriyetin ve devrimlerin yaratýcýsý Atatürk için alýþýlmamýþ bir içtenlikle yazdýðý coþkun þiirlerle ortaya atýldý ve kýsa zamanda ün kazandý.

Sonra onun Atatürkçülük yolunun çeþitli alanlarýnda emek harcadýðýný izledik. Sýk sýk halkýn karþýsýna çýkmanýn kimi çevrelerde yadýrgandýðýný herhalde bile bile, Çaðlar, ulusal günlerin kutlanmasýnda olsun, Halkevlerinde olsun, baþkalarýnýn çeþitli nedenlerle boþ býrakmayý yeðledikleri bir yeri, kolay konuþma ve kolay yazma yeteneðiyle doldurmakta d

irenç gösterdi, önemli b!r dönemin anýsýdýr Çaðlar.

Melih Cevdet Anday

«Ayný yýlda doðmuþuz Behçet Kemalle. Aþaðý yukarý ayný yýllarda baþladýk þiirimizi yayýnlamaya. 1933 - 1946 arasý ikimiz de devamlý olarak Ankarada bulunduk. O zamanlar pek dar imkânlar içinde Halkevleri çalýþmalarýna ne coþkunca umutlarla katýlmýþtýk.

Sanat anlayýþýmýz zamanla deðiþti ama Atatürk devrimlerine ve ilkelerine baðlýlýk yolunda hep yanyana, ön safta savaþtýk. Bu saf ne kadar kalabalýk ne kadar güçlüydü Ankaranýn o destansý günlerinde. Sonradan türlü ihanetler, nankörlükler, döneklikler seyrekleþtirdi safýmýzý.

Ama Behçet, her zaman en önde, o ilk günlerin heyecaný içinde, var kuvvetiyle haykýrdý ülküsünü, kalabalýklarý coþturan o gür sesiyle görev baþýndaydý hep. Yýllar o ülkünün ateþini söndürememiþ, delikanlý enerjisini tüketememiþti. Atatürk devrimlerinden bile bile verilen tâvizlerin, kalleþçe ihanetlerin yarattýðý korkunç geriye gidiþin pek çoðumuzun üzerinde býrakmýþ olduðu aðýr etkiyi, hiç duymamýþçasýna enerjisini, iyimserliðini korudu sona kadar. Dallarýn yemyeþil gürbüzlüðü içinde, genç bir çýnar gibi dimdik ayaktaydý

Nasýl yýkýlýverdi birden? Ne beklenmedik bir devriliþ oldu bu! Cumhuriyet Bayramýna beþ gün kala... Belki de 10 Kasýmda kürsü kürsü koþarak haykýracaðý imanlý konuþmalarýnýn hazýrlýðý içinde olduðu bir sýrada ne hazin bir göçüþtür bu!

1936’larda bir gün halkýn þairi olarak çýktý ortaya. Halkýn þairi olarak kaldý sonuna kadar. Ne sevdiði halka ihanet etti, ne de hayran olduðu Ata’nýn yolundan saptý bir santim. Tuttuðu yol da gerçekten halk yoluydu, uygarlýk ve insanlýk yoluydu. Bütün bu yanlarýyle saygýmýza, sevgimize hak kazanýr Behçet Kemal.»

Yaþar Nabi Nayýr

«Doðan Nadi’ye döktüðümüz göz yaþlan daha kurumadan Behçet Kemal’i de kaybettik... Arka arkaya mersiye yazmak - Tanrýnýn gücüne gitmesin - biz dostlarý, biz dirsek dirseðe, baþ baþa çalýþan arkadaþlarý için ne acý ne tahammül edilmez bir kader, ölümün zâlim kýskacýna o sýcak, o sevgilerle dolu kalbini kaptýrmadan bir gün evvel, Stüdyo’dan çýkýp Radyo’daki odama gelmiþ:

— Yarýnki konuþmamý yaptým, Kemalettin Kamu ile Necdet Rüþtü’den söz ettim, evde dinlersin, fena olmadý, demiþti. Ayakta duruyordu. Her zamanki gibi canlý, gözleri pýrýl pýrýl, yüzü hayat dolu idi. Yine her zamanki gibi sert, güçlü elini uzattý:

— Hadi Allahaýsmarladýk, bir iþim var, ben gidiyorum, Pazartesi görüþürüz, dedi.

Halâ elimde elinin sýcaklýðý duruyor.

Behçet’in heyecanlarla, sevgilerle, vefalarla dolu bir kalbi vardý. Her iþi çabuk tutar, en zor ödevleri keskin ve kývrak zekâsiyle þaþýlacak bir acelecilik içinde tamamlardý. Þâirllði de öyleydi. Ölümü de öyle oldu. Bu dünyadan elini ayaðýný çekmek üzere gittiði hastanedeki yataðýnda ancak sekiz saat kaldý.

Atatürk ve devrimler þairi idi. Ölümü ile konferans salonlarý, onbinlerin doldurduðu meydanlar, radyo mikrofonlarý, okul kürsüleri derin bir öksüzlük içine gömüldüler.

Yürekten konuþur, yürekten severdi, Çaðlar, Büyük Atatürk’ün bize býraktýðý canlý bir hatýraydý. Þairliði, çok yönlü kiþiliði üzerinde daha sonra, daha geniþ yazmak üzere þimdi susuyorum. Kolay deðil O’nu topraða vermeden birþeyler yazmak... dedim ya,

daha sýcaklýðý var elimde elinin... »

Baki Süha Ediboðlu

«Behçet Kemal Çaðlar, beþ yýl önce TRT kurulurken, onun ilk yönetim kurulu üyesi olmuþtur. Kýsa bir süre sonra da yönetim kurulu baþkanlýðýna seçilmiþtir. Bu sýfatlarý ile TRT’ye hizmetleri büyüktür.

Edebiyat âleminde kendisine verilen (Ulusal Þair) vasfýný, bü­ tün bir ömür boyu, adým adým kazanmýþ bir þairimizdi.

Bahçet Kemal Çaðlar milliyetçi idi. Onun þiirlerindeki ulusal gücü, sesi ve ülkücülüðü ilk sezen Atatürk olmuþtur.

Behçet Kemal Çaðlar hürriyetçi idi. Ýnsan hak ve hürriyetlerinin savunucusu idi. Milletimizin çaðdaþ uygarlýk düzeyine ulaþmasý isteði ve hasreti, onu coþtururdu. Onun bu özellikleri, bütün þiirlerinde temel yapýyý teþkil etmiþtir.

TRT Yönetim Kurulu üyesi ve Baþkaný olarak yaptýðý hizmetlerde, þahsiyetinin bu nitelikleri her fýrsatta belirli olmuþtur. Ýnsanlýk ve uygarlýk âþýðý milli þairimize rahmetler dilerim.»

Cumhuriyet Gazetesi, 27 Ekim 1969

 Adnan Öztrak