Ýnsan, oldukça eski bir konu olabilir ve benim de ilk bakýþ­ta oldukça açýk bir konuyu ele aldýðým sanýlabilir. Halbuki ant­ropolojideki, beþerî bilimlerdeki hatta bütün bilimlerdeki tüm fenomenler içinde en meçhul konu insandýr. Aristo'dan günü­müze, insan hakkýnda yapýlan tanýmlamalarý duyduðumuzda veya okuduðumuzda insanýn farklý bilim dallarýnda gerçekleþ­tirdiði onca geliþmelere ve ilerlemelere raðmen çaðdaþ bili­min, âlemdeki tüm fenomenleri insandan daha iyi tarif ettiði­ni ve tanýmladýðýný görüyoruz. Zira Alexis Carrel'in dediði gi­bi 'insan þimdiye kadar her zaman dýþ âleme yönelmiþ, âle­mi, eþyayý ve maddî fenomenleri tanýmaya çalýþmýþ; ama hiç­bir zaman dýþ âlemi tanýmadan önce iç âlemi tanýmak gerek­tiðini anlayamamýþtýr." Zi­ra her þeyden önce, her türlü medeniyeti vücuda getirmeden önce, her kültürü ve her öðretiyi insan için ortaya koymadan önce insaný tanýmalýyýz. Ama ne yazýk ki insandan baþka her þeyi tanýyoruz!
Ama insaný konuþmayacaðýz; insanýn en büyük nimeti, bazen derdi olan aþk ve sevgi üzerine.....
Aþk, gönüllerin genelinde benzer biçimler ve renklerde gözlenmekte olup, ortak nitelik, durum ve görünümler taþýr. Oysa sevgi her ruhta kendine özgü bir albeni taþýr. Ruhun kendisinden rengini alýr. Ruhlar da içgüdülerin tersine kendilerine özgü ayrý ayrý renk, týrmanýþ, boyut, tat ve kokular taþýdýðýndan; ruhlarýn sayýsýnca sevgiler olduðu söylenebilir.

Aþk, kimlikle iliþkisiz deðildir. dönemlerin ve yýllarýn ilerleyiþinden etkilenir. Oysa sevgi; yaþ, zaman ve kiþiliðin ötesinde yaþar. Onun yüksek yuvasýna günün, çaðýn eli yetiþmez.

Aþk, her renkte, her düzeyde, somut güzellikle baðlantýlýdýr. Schopenhauer'ýn deyiþiyle: "Sevgilinizin yaþýna bir yirmi yýl daha ekleyin de onun duygularýnýzda býraktýðý doðrudan etkileri gözlemleyin."

Oysa sevgi, ruhun içine öyle bir dalgýnlýkla dalar; ruhun güzelliklerine öyle tutulup kendinden geçer; somut güzellikleri bambaþka bir biçimde görür. Aþk; tufan, dalga, coþku niteliklidir. Oysa sevgi durgun, dayanýklý, aðýrbaþlý, arýlýkla dolup taþar bir durumdadýr.

Aþk, uzaklýk ve yakýnlýða göre deðiþir. Uzaklýk uzun sürecek olursa azalýr. Ýliþki sürecek olursa deðerini yitirir. Ancak korku, umut, sarsýntý ve acý çekmenin yaný sýra "görüþüm-uzaklaþým"la diri, güçlü olarak kalabilir. oysa sevgi bu durumlarý bilmez. Dünyasý baþka bir dünyadýr.

Aþk, bir yönlü bir coþkudur. sevgilinin kim olduðunu düþünmez. "Öznel bir özcoþu"dur. Ýþte bu yüzden hep yanlýþlýk yapar. Seçimle hýzla sürçer. Ya da hep bir yönlü kalýr. Yine de yer yer benzeþmeyen iki yabancýnýn arasýnda bir aþk kývýlcýmlanýr, olay karanlýklar içinde geçip birbirlerini görmedikleri için ancak bu yýldýrýmýn düþüþünden sonra onun ýþýðýnda birbirlerini görebilirler.

Oysa sevgi aydýnlýkta kök salar. ýþýðýn gölgesinde yeþerir; büyür. Ýþte bu yüzen hep tanýþýklýktan sonra ortaya çýkar. Gerçekte baþlangýçta, iki ruh birbirinin yüzünde tanýma çizgilerini okur. "Biz" oluþlarý ise "tanýþým"dan sonra olur, iki ruh, iki kiþi deðil daha sonralarý; birbirlerinin söz, davranýþ ve konuþma biçiminden yakýnlýðýn tadýný, yakýnlýðýn kokusunu, yakýnlýðýn sýcaklýðýný duyumsarlar. Ýþte bu konaktan sonra birden, iki yoldaþ kendiliklerinden sevginin uçsuz bucaksýz çölüne ulaþtýklarýný, sevginin karartýsýz açýk göðünün baþlarýnýn üzerinde sere serpe serilmiþ olduðunu, "inanýþ"ýn aydýn, arý içtenlikli ufuklarýnýn kendilerine açýldýðýný, tatlý okþayýcý bir esintinin hep baþka göklerin, baþka ülkelerin yepyeni esinlerinin iletileri ve baþka bahçelerin güzel, gizemli çiçeklerinin kokularýnýn birlikteliðinde oyuncu, tatlý, þen bir sevgi ve albeniyle kendisini hep bu ikisinin yüzüne, baþýna vurduðunu... Kendi gözleriyle görürler.

Aþk, çýlgýnlýktýr. Çýlgýnlýk ise "anlayýþ" ile "düþünüþ"ün bozulmuþluk ve yýpranmýþlýðýndan baþka bir þey deðildir. Oysa sevgi týrmanýþýnýn doruðunda, beyin ötesini aþar, anlamayý ve düþünmeyi de yerden çekip, doðuþun yüksek doruðuna götürür.

Aþk, sevgilide içinin çektiði güzellikleri yaratýr. Oysa sevgi, içinin çektiði güzellikleri sevgilide görür, bulur. Aþk, büyük güçlü bir kandýrmacadýr. Oysa sevgi; sonsuz, salt, dosdoðru, içten bir doðruluktur. Aþk, denizin içinde boðulmaktýr. Oysa sevgi, denizin içinde yüzmektir. Aþk, görme duyumunu alýr, oysa sevgi, verir.

Aþk, kabadýr, þiddetlidir. bununla birlikte dayanýksýz, güvensizdir. Oysa sevgi, tatlýdýr, yumuþaktýr. Bunun yaný sýra dayanýklý, güven içindedir.

Aþk hep kuþkuyla bulunur. Oysa sevgi, baþtan baþa kesin inançlýdýr. Kuþkuya yer vermez. aþktan içtikçe kanarýz, sevgiden içtikçe susarýz. aþk korundukça eskir. Oysa sevgi yenilenir.

Aþk, sevenin içinde varolan bir güçtür. Kendisini sevgiliye çeker. Oysa sevgi sevilende varolan bir albenidir. Seveni sevilene götürür. Aþk, sevgiliye egemenliktir. Oysa sevgi, sevilende yok olma susuzluðudur.

Aþk, onun baskýsý altýnda kalabilmek için sevgiliyi belirsiz, kimliksiz olarak ister. Aþk, kiþinin bencilliði ile alým-satýmsal, hayvansal ruhun bir çekiciliðidir. Kendisi kendi kötülüðünün bilincinde olduðu için de onu bir baþkasýnda görünce ondan nefret eder, ona kin besler. Oysa sevgi, sevileni sevgili, deðerli olarak ister. Bütün gönüllerin de kendisinin sevdiði için beslediðini , beslemelerini diler. Sevgi, kiþinin Ahurasal doðasýnýn bir çekiciliðidir. Kendisi kendi doðaötesi kutsallýðýný görebildiði için onu bir baþkasýnda görünce onu da sever. Kendisine tanýþ, yakýn bulur.

Aþkta, rakip sevilmez. Oysa sevgide, "Köyünün tutkunlarýný kendi özleri gibi severler." Kýskançlýk aþkýn özelliðidir. aþk, sevgiliyi kendi lokmasý olarak görür. Bir baþkasý onun elinden kapmasýn diye hep acýlar içinde kývranýr durur. kapmasý durumunda ise ikisine de düþmanlýk beslemeye baþlar. Sevgiliden nefret edilir.

Sevgi ise inançtýr. inanç ise salt bir ruhtur. Sýnýrsýz bir sonsuzluktur. Bu gezegenin türlerinden deðildir. Aþk, doðanýn kementidir. doðadan almýþ olduklarýný kendi elleriyle geri verip; ölümün aldýklarýný aþkýn oyunlarýyla ellerinden býraksýnlar diye baþkaldýranlarý yakalar. Oysa sevgi, kiþinin doðanýn gözlerinden uzak, kendi yarattýðý, kendi ulaþtýðý, kendi "seçtiði", bir aþtýr. Aþk, içgüdünün tuzaðýnda tutsak olmaktýr. Oysa sevgi, isteklerin baskýsýndan kurtulmaktýr. Aþk, bedenin görevlisidir. oysa sevgi, ruhun elçisidir.

Aþk, kiþinin yaþama dalýp güncel yaþamla oyalanmasýna yönelik büyük, aþýrý bir "bilinçsizlendirim"dir. Oysa sevgi, yabancýlýktan dolayý yabansýllýktan doðma, kiþinin bu pis, gereksiz yabancý pazar içerisindeki, korkunç özbilincidir.

Aþk, tat aramaktýr. oysa sevgi, sýðýnak aramaktýr. aþk, aç bir düþkünün yemek yiyiþidir. Oysa sevgi, "yabancý bir ülkede dildaþ bulmak"týr.

Aþkýn yer deðiþtirdiði olur. soðuduðu olur. Yaktýðý olur. Oysa sevgi; yerinden, sevdiðinin yanýndan kalkmaz. soðumaz, kýzgýn deðil; yakmaz, yakýcý deðil.

Aþk, kendinden yanadýr. bencildir, kendisi için ister. Kýskançtýr. sevgiliye tapar, onu kendi için över. Oysa sevgi, sevilenden yanadýr, sevilencildir. Sevgili için ister. Kendini sevdiði kiþi için ister. Onu onun için sever. Kendisi ortada deðildir.

Aþk, sevgi, insan adýna söylenen tek hakikat, Allahýn ve en sevgilinin sözleridir...
Gerisi beþeri avuntulardýr...