Efsus-Afşin Antik Kentinin bulunması büyük bir merakın, hayallerin, ümitlerin gerçekleşmesidir. Kahramanmaraş Germenica, Antakya, Zeugma antik kentlerinden sonra bu mozaikler Afşin kentini ortaya çıkararak Afşin-Efsus antik kenti gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor. Zeugma 'ya ilaveten Afşin antik kentler arasına girecek Afşin'de Roma dönemine ait Efsus antik kenti M.Ö. 16 binlere uzanan uygarlık izlerine sahip Afşin'de Anadolu kültür mozaiklerinin en önemlilerinden biri Efsus Mozaikleri gün yüzüne çıktığında Şehrimiz Afşin Türkiye'de bulunan antik mozaikler Kentleri arasına girecektir. İlçemiz Afşin'de bulunan Mozaikler Okul temeli atılırken 1960 yılında gün yüzüne çıkmış o zamanın Afşin'imizin emektar fotoğrafçısı rahmetli Celal GÜNEŞ tarafından fotografı çekilmiştir.Afşin Mozaik resmi arşivlerimizde özenle saklanmaktadır. 1960 yılında Afşin Bey İlköğretim okulunu yapan mütahit mozaiklere kıyamamış ve üzerini toprakla kapatarak Mozaikleri hiç bir zarar vermeden okul binasını yapmıştır. Arkeolojik yüzey taramalarına göre Afşin dünyanın en eski kenti, insanlık tarihinin ortak ana yurdudur. Afşin taşı, toprağı tarihle yoğrulan ve tarihin her döneminde mutlak izi bulunan bir şehirdir. Bu özelliğinden dolayı Afşin'i tarihte değil tarihi Afşin'de aramak gerekiyor. Roma ve Bizans dönemlerinde evlerin, hamamların saray odalarının tabanlarını duvarlarını süsleyen mozaiklerde çeşitli konular işlenmiştir. Çağın en büyük uygarlıklarının Afşin'de yaşaması Afşin'in üzerinde bulunduğu Ovanın her yerini kapladığı tarihi eserleridir. Afşin'i tarihte büyük Kent yapan nedenlerden birincisi çeşitli uygarlıklara ait eserlerdir. Afşin'de bulunan Germenica Antik Kenti mozaikleri daha önceleri gün yüzüne çıkarılmış ilgisizlik ve ihmalik yüzünden toprak altında kaderine terk edilmiştir. Afşin'in saklı kalmış bu hazineleri olan Mozaiklerin üzerine okul binası yapılmıştır. İlçemiz Afşin Bey İlköğretim okulunun bahçesinde bulunan Afşin'in tarihi toprak altına gömülmüştür. İlçemiz Afşin bey İlköğretim okulu bahçesindeki Zeugma Antik Kenti Mozaikleri bulunmaktadır. Okula odunluk temeli için kazılan yerde 6 M2 çapında bir Mozaik ortaya çıkmıştır. Yapılan incelemede Okul binası ve bahçesinin altında Germenica antik kenti mozaikleri bulunmuştur. Ayrıca Afşin Bey İlköğretim Okulu bahçesinde ve yörede 7 adet tarihi su kanalı bulunmuş 1 metre genişliğinde 1,5 metre yüksekliğinde su kanalının kis yapıdan yapıldığı bunlardan birinin içinde halen su aktığı tespit edilmiştir. Afşin bey İlköğretim okulu bahçesi 24.12.2009 tarihinde 1derece sit alanı olaraktan Arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir.
Afşin İlçe Merkezinde ortaya çıkan Roma dönemi Afşin-Arabissos-Efsus Antik kentine ait kalıntılarının kurtarılması ve Turizme kazandırılması için Afşin bey İlköğretim okulunun Kahramanmaraş Valiliği İl kültür ve Turizm Müdürlüğü ve bu müdürlüğe bağlı arkeoloji uzmanlarının gerekli arkeolojik kazı yapmaları gerekiyor. Bu bölgede yer alan özellikle Romalı seçkinlerin oturduğu Villaların tabanlarını bir dantel gibi süsleyen Afşin Efsus mozaikleri estetik açıdan Efes ve Zeugma Antik Kentlerinde bulunan Mozaiklerle aynı niteliği taşımaktadır. Arkeoloji Kültür ve sanat potansiyeli yönünden Afşin için önemli bir şans olan Afşin Antik kenti Eshab-ı kehf Mağarasının Afşin'de olduğunu gösteren en büyük delilerden biridir. Afşin antik Kenti taban mozaikleri bölgede henüz Afşin bey İlköğretim okulu binası ve bahçesi ile İlçemiz Beyceğiz Mahallesi olmak üzere Afşin'e bağlı Alimpınar köyünde rastlanmıştır. Roma villaları ile birlikte Antik kent Afşin'in kent Agorası ve tapınağının İlçemiz Fidanlığından çıkan su kuyusuna kadar uzandığı tahmin edilmektedir. İlçemiz Afşin'de aynı zamanda Afşin İlçesinin PTT binasının önünde yer altına inen gizli geçitler bulunmuş yol çalışması yapılırken tekrar kapatılmıştır. İlçemiz Afşin'in Yeşilyurt Mahallesinde bulunan kilise ve Kiliseye ait sütunlar ile yine Yeşilyurt mahallesinde yer altı şehri ile Dedebaba türbesinin yakınında yer altı şehri olmak üzere İlçemiz Afşin'in Kaşanlı köyü ile Büyüktatlı kasabasında yer altı şehirleri bulunmuştur. İlçemiz Afşin'in Göz deresi üzerinde kurulu bulanan Romalılara ait hamam kalıntısından iki adet roma dönemine ait Dakyanusun oğlu ve oğlunun sevgilisine ait biri kadın diğeri erkek iki iki adet Roma dönemine ait heykeller bulunmuştur.Kahramanmaraş Müzesinde bu heykellerin bedenleri sergilenmekte iken kafaları Adana devlet müzesinde bulunmaktadır.Yine Afşin Gözderesi hamam kalıntılarından çıkarılan hamama ait su kurnaları İlçemiz Afşin Atatürk parkında sergilenmektedir. İlçemiz Afşin'in Arıtaş kasabası höyüğünden çıkartılan Hititlere ait Aslan heykeli Kahramanmaraş müzesi durmaktadır. Bütün bu eserler Eshab-ı kehf ve Yedi uyurlar mağarasının Afşin'de olduğunun en büyük tarihi delileridir. İlçemiz Afşin'i M.Ö.4000-6000 yıllarda Hititler Etiler tarafından kurulmuştur. İlçemiz Afşin'in tüm tarihi ve saklı kalmış hazinelerini gün ışığına çıkması için arkeoloji uzmanlarının bir an önce Afşin'de kazı yapmaları kaçınılmaz olmuştur. İlçemiz Atatürk parkında Hitit eseri olan Asker süvari kabartması heykeli ilçemiz parkındaki tarihi eserlere kazandırılmıştır. Afşin'de Roma dönemi hamamlar ve Eshab-ı kehf kısasının geçtiği hamam kalıntıları ile kitabeli taşlar mevcuttur.
Dünyanın en büyük Mağaralarından biri olan kaç kilo metre olduğu bilinmeyen Afşin Göz mağarası Afşin Göz deresini çevreleyen Beyceğiz- Bencülüs dağında Göz deresinin üzerinde bulunan bu mağaranın temizlenerek ilçemiz turizmine kazandırılmalıdır. Göz mağarasının içerisinde iki adet yer altı şehrinin odaları bulunmakta olup, odalırın birinden bol miktarda kap kacak diğer kuyunun içerisinde birbirine yakın odalar ile akarsuyun olduğu göz deresine inen yer altından gizli geçitler olduğu tespit edilmiştir.Göz mağarasının yakınında bulunan Yalak mağara ve hemen yanı başında üçler mağarası içinde Roma Bizans dönemine ait mezarlar ile İlçemizin kuzeybatısında bulunan Mağara gözü denilen bu mağaranın içerinden buz gibi su akmaktadır.Afşin'in sevin köyünde çeşitli mağaralar ile Romalılar zamanından kalma Roma rasathanesi ile Kaşanlı köyünde bulunan höyük ile kız oğlan kayası ve Büğet köyünde bulunan Roma-Bizans dönemine ait su sarnıcı ve bir çok saklı kalmış Afşin'in hazinelerinin gün yüzüne çıkması için gerekli kazılar yapılmalıdır. İlçemiz Afşin'den tarihi kayıtlar Afşin İlçesinden övgü ile Namı diyar Meşhur Efsus şehri olarak geçmektedir. Afşin Efsus şehrinin uygarlığın kenti Afşin'in saklı kalmış hazinelerini gün ışığına çıkartıp Turizme kazandırmak için Arkeoloji uzmanlarını Afşin'e bekliyoruz. İlçemiz Afşin'de 40 adet Höyük ve Tümülüs bulunmaktadır. Afşin Karagöz köyü Kapılı Mezrası Linyit kömür yatağında kalan Höyüklerde gerekli arkeolojik kazılar yapılmalıdır.
ARAŞTIRMACI YAZAR
MUSTAFA KÖŞ
Afşin Kent Konseyi Tarihi Araştırmalar Bölüm Başkanı
Www.htpp//:eshabikehfsehri.com
