Sayýn Arzu Þafak, sizi tanýyabilir miyiz?

       Adým Arzu Þafak…  Âþýk Mevlüt Ýhsani’nin altý numaralý kara kýzýyým. 1 Nisan 1969 Sarýkamýþ doðumluyum. Milas Devlet Hastanesinde hemþire olarak mesleðimi yürütüyorum.  Refiyecan ve  Oðulcan  isminde iki  çocuk  sahibiyim. Çocuklarýmýn ikisi de üniversitede okuyorlar. Kýzým Refiyecan Eðitim Fakültesi’nin son sýnýfýnda, oðlum Oðulcan ise turizmci olacak inþallah. Temennim vatana ve millete hayýrlý evlatlar olsunlar.

       Âþýk Mevlüt Ýhsani kimdir? Hayatý, eserleri, yaþantýsý, hayata bakýþý hakkýnda bilgi alabilir miyim?

     Âþýk Mevlüt Ýhsani; 1928 yýlýnda Sarýkamýþ ‘ýn Çermik köyünde doðmuþtur. Aþýk Mevlüt Ýhsani  3.sýnýfa  gittiði  dönemde  arkadaþlarýyla  Soðanlý  Daðlarýnýn eteklerinde  oyunlar  oynarlarken  bulduklarý  bir  bomba  kapsülünü   ateþe  atarlar  ve  bomba  patlar. Âþýk Mevlüt Ýhsani   ( babam ) gözlerini ve iki parmaðýný kaybeder. Ailesi fakir olduðundan dolayý þehre doktora tam bir ay sonra götürebiliyorlar. Babam için çok geç kalýnmýþtýr. Gözleri artýk görmeyecektir. Ýþte hayat bu olaydan sonra babam için çileye dönüþür. Çünkü ne gökyüzünü, ne güneþi, ne doðayý,  sevdiklerini kýsaca hiçbir þeyi artýk görmeyecek ve ölene dek karanlýklar içinde olacaktýr. Hayata bir yerden devam edecektir ve o da öyle yapar. Köyde bulunan bir marangozun yanýnda iþe baþlar. Kur’an okumayý öðrenir. Köye gelen âþýklardan etkilenir. Gördüðü bir rüya sonucu doðaçlama þiirler ve türküler söyler. Annesinin teþviki ile saz dersleri almaya baþlar.  Týpký ATATÜRK gibi babam da ÝHSANÝ mahlasýný hocasý Mehmet Lütfi Efendi tarafýndan almýþtýr. Saz çalýp söyler ve kýsa zamanda müthiþ eserler meydana çýkarýr. Bu arada aranýlan bir âþýk olur ve birçok esere imza atar. Eserleri ve hikâyeleri oldukça çoktur. Tüm eserleri þiirleri ve hikâyeleri Kocaeli Üniversitesinde iki deðerli büyüðümüz, hocalarýmýz Doç.Dr. Iþýl  Altun  ve   Dr. Yasemin Gürsu   tarafýndan  büyük  emekler  sonucu  kitaplaþtýrýlmýþtýr. Her iki deðerli hocamýza sonsuz teþekkürler ediyorum. Hayata bakýþý,  gören gözlerden farklý idi. Deðerini biliyordu hayatýn. Yaþantýsý inanýn gören gözlerden daha mükemmeldi. Sevgi ve saygý dolu neþeli, bol kahkahalý bir yaþamý vardý.

       Bir evlat gözüyle Babanýz Merhum Âþýk Mevlüt Ýhsani’yi nasýl anlatýrdýnýz?

      Babam tipi boranda güneþ; yaðmurda þemsiye;  soðukta palto; dalgada yelken, karanlýkta aydýnlýk, güneþte gölge, açlýk ve susuzlukta aþ- ekmek, kýþýmýzda bahar, kuraklýðýmýzda baþaktý.

      Kaç kardeþsiniz?

      7 kýz kardeþiz Mahperi, Gülenaz, Müjgan, Leyla, Gülcan Arzu (Ben) ve Þirin…

      Babanýzýn yeteneði sizlerde de var mý? Þairlik, âþýklýk, saz çalma vb.

       Babamýn yeteneklerinden sadece þiiri ve ses güzelliðini almýþýz. Saz çalan kýzý yok ama torunlarý ve damatlarýndan saz çalan var.

       Ailenizin, babanýzýn sanatýna bakýþý nasýldý?  Sizlerden maddi veya manevi destek gördü mü?

      Biz ailece sanata ve sanatçýya büyük saygý duyduk, asla emeði inkâr etmedik. Babama manevi olarak yardým ettik.  Bu da bizim görevimizdi zaten,  hiç gocunmadýk, gururla yaptýk. Ben mesleðe atýldýðým dönemlerde babama para yollardým.  Genelde babam bize maddi yardýmda bulunmuþtur.

      Babanýz geleceðe dönük neler yapmayý planlýyordu? Mesela 10 yýl daha yaþasaydý sizce neler yapardý?

        Çok sevdiði anam ve balalarý ile yaþamak isterdi. Torunlarýnýn meslek sahibi olmalarý onun en büyük hayali idi.10 yýl daha yaþasaydý keþke… Her eseri ayrý bir güzel… Ama yaþasaydý daha birçok esere imza atacaktý. Çünkü babam gerçekten koca bir derya,  ummandý. 

        Eskiden âþýklarýn bir yerlere gelmeleri tamamen kendi sanatsal güçleriyle olurdu. Þimdi televizyonlar, radyolar bir gecede meþhur ediyor insanlarý… Babanýzýn yaþadýðý dönemdeki zorluklarla alakalý neler söylersiniz?

      Biz hiçbir zaman ne sýkýntýlar ne eziyetler çektiðini bilmedik. Çünkü babam bize derdini, sýkýntýsýný, aðrýsýný, sýzýsýný, söylemezdi. Cefakâr, þifakâr SIRMA anama ‘’Sýrma, sakýn balalarýma söyleme, üzülmesinler.’’ dermiþ. Yaþadýðý sýkýntýlarýný annem söylerse bilirdik. Fakat hayatýn gerçeklerini görmek için birilerinin söylemesine gerek yok ki. Zorluklarý biz anlýyorduk ve biz de yaþýyorduk zaten. Koca bir dünya düþünün. Iþýksýz, güneþsiz, dalgalý, dikenli yollu, bazen tipili, bazen karlý, bazen aç,  bazen uykusuz, bazen hasta, bazen fýrtýnalý bir dünyada yaþýyorsunuz.  Siz böyle bir dünyada bile sevgi,  þefkat, iyilik dolu bir insansýnýz ve evlatlarýnýzý da böyle bir dünyanýn varlýðýnda sevgi ile büyütüyorsunuz. Ýþte benim çýnar babam karanlýk dünyasýnda apaydýnlýk gün, güneþ, sýcacýk, insanlýk dolu idi.  Çektiði sýkýntýlarýný ben ne kadar yazarsam yazayým hiç bir zaman gerçeði kadar gerçek yazamam.

         Babanýzla alakalý sizi çok mutlu eden, sevinçli, güzel bir anýnýzý bizimle paylaþýr mýsýnýz?

        Orta 1. Sýnýfý Ankara’ da Müjgan ablamlarýn yanýnda okurken 12 Eylül ihtilali oldu. Eniþtem astsubay olduðu için göreve çaðrýldý ve biz uzun süre yalnýz kaldýk.  Bu arada sýkýntýlar baþladý. Evde tüm erzaklar bitti ayrýca paramýz da kalmamýþtý. Sýkýntýlý günler yaþýyorduk.  Yeðenim  de çok  küçük , ben  okula  gidiyorum, ihtiyacým  oluyor  paraya  vs. O  sýra  babam  bir  gece  rüya  görüyor. Sabah anneme  ‘’  Sýrma,  çocuklarýn sýkýntýsý var ben Ankara ‘ya gidicem  ‘’diyor. Annem hazýrlýk yapar tereyaðý, peynir, kaz eti, þeker, çay aklýnýza ne gelirse doldurmuþlar ve babam yola çýkmýþ.  Bir sabah kapýnýn zili çaldý ablam kapýyý açýnca baðýrdý:  ‘’Babaaaaaaa canýmmmmm hoþ geldin!’’ diyince yataktan fýrladým.  Kalktým ki ne göreyim babam koca bir dað gibi yanýmýzda, karþýmýzda dimdik duruyor.  Öyle çok sevinç çýðlýðý bastým ve aðladým ki ablam uyarýnca “Babam üzülecek Arzu…”  diyince sustum. Rüya mý görüyordum, yoksa babam gerçekten yanýmýzda mýydý? Ýþin bir baþka yaný da benim açýmdan biz hiç yokluk görmedik babam sayesinde.  Þimdi bir þeylerin yok olmasý beni derinden üzüyordu ablama demiyordum ama çok üzülüyordum bu yokluða.  Her ne kadar da geçici olsa da yokluk görmeyince gerçekten çok zor oluyor. iþte o gün yaþadýðým o sevinç müthiþ bir sevinçti ve babam sayesinde olmuþtu.

       Babanýzla alakalý sizi en çok üzen bir anýnýzý bizimle paylaþýr mýsýnýz?

      Size bir anýmý anlatayým: Sýcak bir yaz günüydü Sarýkamýþ’ta. Babam dýþarýda oturuyordu. Ben karþý komþumuzun kýzlarý ile oyun oynuyorduk. Babam seslendi.’’ Arzu balam hele yanýma gel.’’ diye. Babamýn yanýna giderek ‘’ Efendim baba? ‘’ dedim. ‘’Arkadaþlarýný da al, beraberce yanýma gelin.’’  dedi. Gittik. Babam yeleðinin cebinden para çýkardý. Sordu ‘’Balam bu kaç lira?” “10 lira baba…” dedim.  “Gýzým bu 10 lira senin.”  Elini tekrar cebine attý bir 10 lira daha çýktý ve yine sordu. “Bu kaç lira balam?”  “10 lira  baba.” Dedim. “Gýzým, bu 10 lira da senin!”   dedi ve bir kez daha elini cebine atýnca ben sevindim. Bana da bir onluk geliyor diye. “Arzu balam, bu gaç lira?” diye sordu. “5 lira baba.” dedim. “Al balam bu da senin!”  dedi. Ben o 5 lirayý aldým ama küçücük aklýmla babama küstüm, oyunu býraktým ve aðlayarak eve gelip anneme anlattým. Annem  ‘’Baban gelince soralým bakalým parasý mý yoktu benim kýzýma niye 5 lira verdi acaba?” dedi. Babam eve gelince annem gülerek olayý anlatmýþ. “Arzu balam sen bana küstün mü? Niye konuþmuyorsun benimle?” dedi.’’ Sen ellerin çocuklarýna 10 lira veriyorsun. Ben senin çocuðunum, bana 5 lira verdin.” dedim ve aðladým. Babam ellerini vura vura güldü (babam çok hoþuna giden bir olay karþýsýnda ellerini çýrparak gülerdi.) “Gel hele balam kucaðýma” dedi ve beni kucaðýna aldý. “Balam arkadaþlarýnýn babalarý yok, onlara harçlýk veren de yok. Ben onlara bu gün verdim,  onlar bu gün sevindiler. Ben sana her zaman harçlýk veriyorum sen her gün seviniyorsun deðil mi balam?”  dedi ve beni öptü kucaðýndan indim ama yaptýðým hareketten dolayý nasýl da utandým. Aðlayýþýmdan, küsmemden ve düþüncesizce davranýþýmdan utandým. Bu anýmý yýllar geçtiði halde hala üzülerek hatýrlarým ve utanýrým.

      Babanýzýn en çok sevdiðiniz eseri hangisidir?

      Babamýn tüm eserlerini çok seviyorum. Hepsi baþka bir güzellikte ama beni en çok etkileyen eseri ise Hz Ýsmail Destaný’dýr.

HZ ÝSMAÝL DESTANI

Varýnca Mina’ya Ýbrahim Halil

Böyle emretmiþtir Cabbar u Celil

Yavrum buraya kurban geldin dedi bil

Böyle dedi ela gözden yaþ geldi

Ýsmail’in kollarýný baðladý

Halil durdu býçaðýný zaðladý

Daðlar duman tuttu, canlar aðladý

Melekler saf durdu nice kuþ geldi

Hakk’ýn emri budur atam aðlama

Ciðerini adlar ile daðlama

Ben asi deðilim kolum baðlama

Bu sözleri atasýna hoþ geldi

Oðuldur babanýn bahçesi baðý

Altýdan yediye girmiþtir çaðý

Hiç kulu keser mi kulun býçaðý

Halil attý býçaðýna taþ geldi

Mevlam emreyledi uçtu Cebrail

Benim için kurban geldi Ýsmail

Onu kesilmeye olmazsam kail

Cennetten bir kuzu kurban koç geldi.

Bilemez þu hali bu Mevlüt Ýhsan

Emretti o zaman Cenab–ý Sübhan

Arafat daðýnda kesildi kurban

Ýbrahim Halil’in gönlü hoþ geldi.

Babamýn bu eserini çok severim.

       Babanýzýn eserleri içinde ayrý tuttuðu, özel bulduðu bir çalýþmasý var mýydý? Varsa sebebi neydi?

     Babam, eserlerini çok titizlikle yazdýrýrdý. Hepsi onun için çok deðerliydi.  Ama hikâyeleri tabii ki onun yanýnda baþkaydý.  Hikâyeleri babamýn manevi çocuklarý gibiydiler. Yine sanýyorum hayatýnýn türküsü babam için deðerliler arasýnda yer alýyordu.  Hikâye yazmak kolay olmasa gerek. Babam bir hikâye yazarken geceli gündüzlü o hikâye üzerine türküler yazar, olaylarý taslaða dökmek için uðraþýrdý. Emek vermek babamýn iþi idi. Belki bu yüzden hikâyeleri onun için daha ayrý idi.

        Sanatçý bir babanýn kýzý olarak babanýzla ilgili nasýl bir çalýþma sizi ve ailenizi sevindirir?

        Ben böyle bir babanýn evladý olmaktan hep gurur duydum ve her zaman da gurur duyacaðým. Ýsterim ki babamýn eserleri üniversitelerde okutulsun. Bu müthiþ insaný gençliðimiz tanýsýn,  varlýðýný öðrensin, o deðer biçilemez eserlerini öðrensinler. Türküleri ve hikâyeleri söylensin. Babamýn eserleri ve adý söylenmezse babam iþte o zaman gerçekten ölmüþ olacaktýr. Oysa ben; Âþýk Mevlüt Ýhsani yaþasýn istiyorum. Þairler ve ozanlar eserleri okunmazsa ölü sayýlýrlar. Âþýk Mevlüt ihsani de, Âþýk Veysel gibi anýlýrsa annem ve bizler seviniriz. Babam da yaþasaydý çok mutlu olurdu inanýn.

       Yaþarken sanatçýlara yeteri kadar ilgi gösterilmiyor düþüncesi hâkim… Siz bu konuda ne düþünüyorsunuz?

        Bence halkýmýz gerçek sanatçýyý, deðerli ozaný biliyor ve gerçekten deðerli ise deðerini veriyor. Babam çok saygý duyulan bir insandý. Halen çok saygý ile anýlýr. Yaþarken çok þeyin deðerini bilmiyoruz. Zaman zaman deðeri bilinmedi dedi isek de benim babamý tanýyan herkes sayar ve severdi. Yani altýnýn deðerini herkes bilir, altýna kimse gümüþ muamelesi yapmaz. Ýþte benim babamda altýn idi.

      Size sormamý istediðiniz bir soru var mý? Hakkýmdaki düþüncelerinizi de merak ediyorum bu arada… Sevgiler…

        Size sormak deðil de size söylemek istediðim þey var. Bir kadýn olarak annelik, anneannelik, yazarlýk, daha birçok çalýþmayý baþarý ile yürütmektesiniz. Bunca iþinizin arasýnda böyle bir çalýþmayý yaptýðýnýzdan dolayý size Âþýk Mevlüt Ýhsani ailesi olarak çok teþekkür ederiz. Size azýcýk da olsa yardýmcý olabildiysem ne mutlu bana. Umarým babamý anlatmayý becerebilmiþimdir. Saygýlarýmla.

       Ýnsan severek yapýnca hiçbir iþ ona aðýr gelmez. Ben de iþlerimi hep severek yaptým. Gerçek hayatta babanýzý tanýma þansým olmadý. Sadece hakkýndaki bilgileri okudum, internet ortamýndaki videolarýný izledim. Bir de Âþýk Þeref Taþlýova’nýn bana hediye ettiði bir CD vardý. Oradan izlemiþtim. Anlattýklarýnýzla onu daha iyi tanýdým. Çok teþekkür ederim.  Çok keyifli bir söyleþi oldu. Bana zaman ayýrdýðýnýz için çok teþekkür ederim. Kutsal görevinizde de baþarýlarýnýzýn devamýný dilerim.

HARÝKA UFUK

NOT: Röportaja 7 Þubat 2015 tarihinde saat 13.15’te baþladýk.