Son dönemde üzerine düþündüðüm ve yazdýðým/yazmak istediðim konu sayýsý arttýkça, ciddi mânâda bir üslûp sýkýntýsý ve týkanýklýk yaþadýðýmý fark ediyorum. Ayný türden cümle kalýplarý ve düþünce parçacýklarý etrafýnda dönüp duruyor gibiyim. Sýk sýk tekrara düþtüðümü hissediyorum. Bu nasýl aþýlýr, þu an için net bir fikrim yok. Fakat bunu yazmamak için bir sebep olarak görmüyorum. Belki daha çok yazarak aþabilirim bunu. Okumaya daha çok zaman ayýrmalýyým belki. Ya da göremediklerimi gösterecek gerçekçi bir eleþtirmene ihtiyacým da olabilir. Kararsýzým. Þimdilik zamana býrakmakla yetineceðim.

Yaþadýðým týkanýklýða raðmen bu yazýyý yazmak arzusundayým. Ýçimde kalmamalý. Kalýrsa bir süre sonra kendiliðinden kýymetini yitirecek ve bana bir faydasý kalmayacak. Unutacaðým, kendiliðinden etkisizleþecek. Hem yazmak kiþisel geliþimime ciddi katký saðlýyor. Bir tür kendini terapi. Aslolan niyetim bu zaten. Yazdýklarýmla insanlarda deðiþim fitilini ateþleyecek yeterlilikte görmüyorum kendimi. Faydam aðýrlýklý olarak kendime.

Ýnsan her geçen gün yeni bir eksikliðini, aslýnda sandýðý gibi olmayan baþka bir yönünü keþfediyor. Bu keþifler; zaman zaman kendi düþünce, duygu, inanç, söylem ve davranýþlarý üzerine düþünerek yapýlabildiði gibi, baþkalarý üzerinde yapýlan gözlemler üzerinden de olabiliyor. Ondandýr ki ben kendi içimde yaptýðým keþiflerin yanýnda; anlaþamadýðým, tasvip etmediðim, benimseyemediðim insanlar üzerinde yaptýðým gözlemler neticesinde edindiklerimi daha bir anlamlý buluyorum. Düþünmeye baþlýyorum: Karþý tarafta onaylamadýðým bu özellikleri ya ben de üstümde barýndýrýyorsam... Ve genellikle barýndýrdýðýmý görüyorum. Görmek ufkumu geniþletiyor, empati duygumu artýrýyor. Sorun ya da sahip olunan olumsuzluk gerçekçi bir þekilde analiz edilince çözümü bulmak ve olumsuzluðu olumlu bir özellikle deðiþtirmek kolaylaþýyor. Geriye -bu aþama en zoru olmakla birlikte- uygulamaya dökmek kalýyor. Uygulamanýn püf noktasý üretilen çözümü yýlmadan tekrar etmek. Tekrarlar söz ve davranýþlarýn samimiyet kazanmasýna ortam hazýrlýyor.

Farkýndalýk dediðimiz þey bu sanýrým. Bu sayede gün geçtikçe duygularým dinginleþiyor; yersiz, mesnetsiz ve zamansýz alýnganlýklarým, öfkem, piþmanlýklarým, abartýlý sevinç gösterilerim, kontrol edemediðim heyecaným yerini daha dingin bir ruh haline, dýþ tetikleyicilerin etkisizleþmesine ve daha huzurlu bir "ben"e býrakýyor. Her ne kadar kat edeceðim daha çok mesafe olsa da düþündüklerim ve hissettiklerim, gördüklerim ve duyduklarým, söylediklerim ve yaptýklarým arasýnda kýsmi bir denge saðlamýþ olmak bile, daha iyilerini baþarabileceðime beni ikna ediyor. Hamdolsun.

Bütün bunlarý þimdilik farkýndalýða baðlýyorum fakat ilerde bu durumu hangi kelime ile ifade etmemin uygun olacaðý konusunda hiçbir fikrim yok. Adý þimdilik farkýndalýk. Zaman ilerledikçe bu kelime yaþamakta olduðum zihinsel deðiþimi karþýlamayacak belki. Yeni tabirlere ve kelimelere ihtiyaç duyacaðým. Bilemiyorum. Fakat þu an için bu kelime ile yetinmek durumundayým.

Farkýndalýðýmýn artmasýnýn; kendimle iletiþimimde olduðu kadar, insanlarla kurduðum iletiþimde de ciddi durulma saðladýðýný söyleyebilirim. Ýkili iliþkilerim kuvvetlenmeye baþladý. Ýyi ve kötü gibi bir etiketlemeye sýðýnmaktan, önyargýlý yaklaþmaktan, annemin tabiriyle devirip dökmekten önemli sayýlabilecek ölçüde kurtulmuþ haldeyim. Her geçen gün artarak kurtulduðumu hissediyorum. Beklentilerim, radikal ve marjinal tepkilerim, onay baðýmlýlýðým gitgide azalýyor. Gerçekçi, barýþçýl ve esnek prensipler ediniyorum. Bu sayede daha mutedil ve saðlýklý bir bakýþ açýsý ile yorumlayabiliyorum kendimi, insanlarý, hayatý. Anlýyorum ki çevremdeki iyi insanlar birer nimet olduðu kadar, kötü olduklarýný sandýklarým da ters taraftan bakýnca büyük nimet. Ýyilik ve kötülüðün keskin çizgilerle ayrýlamadýðý; ayný ortam ve bünyede birlikte barýnabildikleri, bir bakýma insanlarý iyi ve kötü yapanýn, bizim iyilik ve kötülüðümüz olduðu gerçeðini göz önüne alýrsak söylediklerim daha anlaþýlýr hale gelebilir. Bu anlayýþ insanlarla içimde yaþadýðým zihinsel tartýþmalarýn azalmasýna da katkýda bulunuyor, dolayýsý ile fiziki dünyada gereksiz diyaloglara girmemin önüne bir set çekiyor. Toplum içinde daha tutarlý, daha kararlý; düþünsel, duygusal, sözel ve eylemsel mânâda daha istikrarlý bir profil çizmeye imkan bulabiliyorum. Ýletiþim sürecimin ve iliþkilerimin stabil, dengeli ve tutarlý hale gelmesi, kendi içimde yaþadýðým çatýþmalarýn hafiflemesine de ortam hazýrlýyor. Ýçimde saðladýðým barýþ ve huzur ortamý ise dýþýma yansýyor. Karþýlýklý bir tetikleyicilik durumu söz konusu.

Kiþiliðimiz alýþkanlýklarýmýzdan ibaret. Alýþkanlýklarýmýzý ise aðýrlýklý olarak çocukluk dönemimizde ebeveynlerimizi yahut varsa bakýcýlarýmýzý gözlemleyerek ve onlarýn hâllerini deneyimleyerek ediniyoruz. Onlarýn bize bakýþlarý, yaptýklarý muamele ve sahip olduklarý alýþkanlýklar ilerde kim olacaðýmýzý belirliyor. Gördüklerimizi, duyduklarýmýzý ve yaþadýklarýmýzý özgünleþtirerek hislere çeviriyoruz. Hissettiklerimiz tekrarlar neticesinde inanç kalýplarýna dönüþerek hayat serüveninin ilerleyen evrelerinde; bizzat hayatýn kendisine, yaþananlara ve insanlara vereceðimiz tepkileri belirlemek üzere bilinçaltýmýzda depolanýyor. Tabi bu süreç bizim bilgimiz ve irademiz dýþýnda iþliyor.

Bu dönemde psikolojik farkýndalýðýmýz olmadýðýndan, duyu organlarýmýz vasýtasýyla elde ettiðimiz veriler; bir üst bilinç süzgecinde süzülüp iyi-kötü, faydalý-faydasýz, güzel-çirkin ayrýmýna tabii tutulamýyor. Eðer duyu organlarýndan gelen veriler negatif ve þiddet odaklý, karamsar, gerçekçilikten uzak, korku ve kaygý yüklü ise yetiþkinlik dönemimizi ciddi sarsýntý ve anormalliklere neden olabiliyor. Maalesef genellikle, en azýndan bizim ülkede, anne-baba olmadan önce kendini fark edip, psikolojik farkýndalýk kazanarak nefsinin taleplerini kendi talepleri olmaktan çýkaramamýþ yahut öyle yetiþtirilmiþ ebeveynler yüzünden; farkýndalýðý yüksek, empati duygusu yoðun, duygularýný kontrol altýna almýþ, kendine zarar verecek düþünceleri etkisizleþtirebilen, kýsaca nefsiyle yani kendisiyle mücadele etmesi gerektiðini bilen çocuklar pek yetiþmiyor gibi. Dýþsal birer tetikleyici olarak bulunduðumuz coðrafyanýn ve sürüp giden savaþlarýn, ekonomik ve siyasi çalkantýlarýn, korku ve kaygý pompalayýcý bir faktör olarak terör olaylarýnýn da etkisi yadsýnamamakla birlikte; evde, iþte, okulda, sokakta, trafikte ve en mühimi kendi içimizde yaþadýðýmýz sorunlarýn ana kaynaðý olarak nefs yularýnýn boþ býrakýlmasýný ve bunun normalleþtirilmesini görüyorum. Ama bir mazeret olarak deðil, deðiþimin ve nefs terbiyesini baþlatmanýn bir tetikleyicisi olarak. Ebeveynlerimizin kötü yetiþtirmiþ olmalarý farkýndalýk kazanarak dengeli, tutarlý, kararlý ve istikrarlý bir kiþilik kazanmamýza engel teþkil etmemeli. Eðer teþkil ediyorsa bu büyük ihtimalle geçmiþe takýlý kaldýðýmýzýn bir iþaretidir. Hayatýn anda yaþandýðý gerçeðini göz önüne alacak olursak, geçmiþ bizim için bir tecrübe vasýtasý, bir ateþleyici ve kendimizi kendimizle kýyaslamamýza yarayan bir ölçü olabilir ancak. Ötesi yakýnmaya, þikayet etmeye ve sorunu daha fazla büyütmeye ortam hazýrlar. Ben bu durumu uzun yýllar yaþadým. Geçmiþimdeki olumsuzluklara, uðradýðým haksýzlýklara takýlý kaldým. Hatta bir dönem yaþadýklarýmdan, içinde bulunduðum dengesizlikten dolayý anne babamý suçladým. Çözüm önerilerine kulak týkadým. Suçluyu hep dýþarda, suçu baþkalarýnda aradým. Ne zamanki özeleþtiri sürecim baþladý, sancýlý da olsa, çözümün bende olduðunu anlamaya baþladým. Kötümser, karamsar ve iç bunaltan hava etrafýmdan daðýlmaya baþladý.

Þimdi mi? Tekrar ve tekrar binlerce kez hamdolsun, huzurlu olduðum zamanlar huzursuz olduklarýmdan daha fazla. Gün gün zihnimin geniþlediðini, yaþantýmýn akýþa uygun hale geldiðini, dýþsal korku ve kaygý verici þeylerden etkilenme oranýmýn azaldýðýný ve içimde yerleþik hayata geçmiþ korku ve kaygýyý sindirmeye baþladýðýmý, dahasý bütünüyle duygularým üzerinde aklýmýn egemenlik kazandýðýný hissedebiliyorum. Zamanla daha iyi bir evlat, daha iyi bir baba, daha iyi bir eþ ve daha iyi bir arkadaþ, daha iyi bir çalýþan haline geldiðim/gelebileceðim kanýsýndayým.

Dediðim gibi yazdýklarýmý öncelikle bir tür kendi kendini terapi maksatlý yazýyorum. Konuyu kendim üzerinden ele almýþ olmam terapinin bir parçasý. Fakat serüvenimi paylaþýrken birilerine katkýda da bulunabilirsem adý bahtiyarlýk olur. Kendi içinde serüvene çýkmýþ kahramanlarla karþýlaþmak dileði ile...