M.NÝHAT MALKOÇ

Türk müziði tarihten bugüne kadar pek çok büyük isim yetiþtirmiþtir. Bu dev isimlerin baþýnda gelenlerden birisi de halk müziðimizin yaþayan efsanelerinden olan Neþet Ertaþ’týr.

            Özellikle günümüz halk müziðini Neþet Ertaþ’tan ayrý düþünemezsiniz. Çünkü O,  halk türkülerinin babasýdýr. Türkü Baba’dýr O… Türküler onunla çaðlamýþ ve yüreklere ulaþmýþtýr. Bilindiði gibi babasý da çok meþhur bir halk sanatçýsý olan Muharrem Ertaþ’tý. O, Orta Anadolu Abdal müziði geleneðinin gelmiþ geçmiþ en büyük ustalarýndan birisidir. 1943 yýlýnda Çiçekdaðý'na baðlý eski adýyla Abdallar yeni adýyla Gýrtýllar köyünde dünyaya gelen Neþet Ertaþ, ölünceye dek sesinden ve yorum gücünden hiçbir þey kaybetmemiþti. Bu büyük halk sanatçýsýnýn beste ve güfteleri dilden dile dolaþmaktadýr. Aþaðýdaki türkü sözleri hangimizin gönül telini titretmez ki?...

“Sinemde gizli yaramý kimse bilmiyor,
Hiçbir tabip þu yarama merhem olmuyor.
Boynu bükük bir garibim yüzüm gülmüyor,
Gönlüm hep seni arýyor neredesin sen?”

            Yedi kardeþi olan Neþet Ertaþ,  ailenin ikinci çocuðudur ve kardeþlerinden müzikle ilgilenen yoktur. Beþ-altý yaþlarýnda baðlama ve keman çalmaya baðlayan Neþet Ertaþ, babasý Muharrem Ertaþ ile birlikte gittikleri düðünlerde babasýna kemanla eþlik ediyordu. Geçimlerini düðünlerde aldýklarý paralardan saðlayan Ertaþ'lar birlikte sekiz yýl Kýrþehir, Nevþehir, Niðde, Kýrýkkale, Keskin, Yerköy, Kayseri, Yozgat ve köylerini gezerek bu iþi sürdürdüler. Neþet Ertaþ bu iþlerle uðraþmaktan okula hiç gidememiþtir. Neþet Usta, kendisi gibi bir baðlama ve bozlak ustasý olan babasý için þöyle diyor:

            “Babam sazýynan sesiynen tanýnmýþ engin gönül, hoþgörüsüynen sevilen bir sanatçýydý. Geçinmemizi sazýyla temin ederdi. Anamý Keskin'den almýþ, kendisi Kýrþehirli olmasýna raðmen uzun yýllar Keskin'de kalmýþ, Hacý Taþan’ý yetiþtirmiþ. Kýrýkkale ve Yozgat'ýn köylerini, Ýç Anadolu'nun birçok köylerini sazý omzunda gezmiþ, her yerde türküler avazlar býrakmýþ. 5-6 yaþýmda babam beni yanýna aldý. Gittiði yerlere beni de götürürdü. Birlikte sekiz yýl Yozgat, Kayseri, Niðde, Nevþehir, Kýrýkkale, Keskin ve Yerköy'ü köyleriyle beraber gezip düðünlerde çalardýk. Geçimimiz de verilen bahþiþlerden olurdu.”

            Kýrþehir bozkýrlarýnda açan bir çiçektir Neþet Ertaþ….O bir gönül adamýdýr. Orta Anadolu türkülerine ve bozlaklarýna gerek sazý, gerekse sesi ile getirdiði yorum ve icra biçimleri sonucunda ün yapmýþ, mahallî sanatçýlarýmýzdandýr.

            Orta Anadolu bozkýr türkülerinin, bozlaklarýnýn ve yöresel Türkmen müziðinin günümüzdeki son büyük temsilcisidir Neþet Ertaþ…..Yorumda kendisine özgü tavrý ve üslûbu vardýr. Bir saz ve söz sultanýdýr O…. Yaklaþýk yarým asra varan bir süreden beri hakiki mânâda gönül telimizi titreten, ruhumuzu ürperten bu harikulâde ses, Anadolu’nun baðrýndan yankýlanan ezilmiþliðin ve horlanmýþlýðýn haykýrýþýydý.

O, baðlamayý adeta konuþturmuþtur. Bu manada O,  tabir caizse bir ses mühendisidir. Olaðanüstü bir gýrtlak zenginliði vardýr. Sesini kullanmada büyük bir beceri sahibidir. Âþýklýk geleneðine katkýlarý büyüktür. Yerel kültürü þehre taþýmasý, onun bir antropolog gibi kültürü yaþayýp yaþatmasý bariz hususiyetleri arasýnda gösterilebilir. Bu özellikleriyle o çaðýmýzýn Karacaoðlan’ýdýr. Kendine ait güftelerinde de “Garip” mahlâsýný kullanýyordu. Aþaðýdaki türkü sözleri onun ayný zamanda iyi bir þair, söz üstadý olduðunu gösteriyor:

“Gönül daðý yaðmur yaðmur, boran olunca
  Akar can özümden sel gizli gizli
  Bir tenhada can cananý bulunca
  Sinemi yaralar yâr oy yâr oy dil gizli gizli”

Neþet Ertaþ, yaþadýðý hayat itibariyle maziye baðlý ve geleneðe hâkimdir. Fakat beste yaparken günümüzün gidiþatýný ve ihtiyaçlarýný da dikkate almýþtýr. Müthiþ bir müzik kabiliyeti vardýr. Sanki “türkü iþte böyle söylenir “ demek için bu dünyaya teþrif etmiþtir. Müziðimizin bugünüyle alâkalý görüþü sorulduðunda þu cevabý vermiþtir: "Halk müziði ölümsüzdür. Yeter ki yürekten okuyan, yürekten çalan olsun. Þu anda çalan olsun okuyan olsun verimlilik göremiyorum."

            Bugün her alanda olduðu gibi müzikte de büyük bir yozlaþma ve yabancýlaþma sancýsý yaþýyoruz. Modern müzik kisvesiyle ne idüðü belirsiz hilkat garibesi babýndan eserler çalýnýp söyleniyor. Bunlar geleneksel müziðimizi baltalýyor. Yeni nesiller o muhteþem türkülerden yoksun büyüyor. Neþet Ertaþ, Hacý Taþan, Çekiç Ali, Bayram Aracý,  Muharrem Ertaþ, Neriman Tüfekçi ve Muzaffer Sarýsözen gibi halk müziðinin gerçek devleri mazinin karanlýðýna gömülüyor. Bu deðerleri yaþatmazsak yozlaþma ve kültürel depremler þiddetlenerek devam edecektir. Bu da millî hususiyetlerimizi alýp götürecektir. Bizi bize baðlayan çimento kabilinden ortak deðerlerimiz yok oldukça millet olarak yaþayabilme imkânlarýmýz azalacak ve parçalanma riski ve endiþesi içimizi kemirecektir.