Stefan Zweigin Sabirsiz Yüregine Dair 2
Topragi kaygan zelzelesi heyelan zemini cürük temeli tabani kök sacak tutmayacak düzler yamaclar bayirlar ve doruklara yeryüzü yerleskesi kurulamayacagi gibi, kisiligi ve karakteri her türlü kaypaklik döneklik ve firildakliga sürekli degiskenlik göstererek sahsi cikari geregi hic bir inanilir gerceklikte karakter ve kisilik sahibi olmamaya yamulup bükülen dayaniksiz güvensiz manevra dalavereciligi de, kendisine atfedilen her iradeyi ve yetkiyi hilesi hurdasi bol sonsuz sinirsiz istismarlarla menfaatinin buyurdugu sür sefa sultasinin korkuyu karanligi yozlasmayi ve cehaleti sindirip susturma afyonlari olarak günlük hayatin sefaletiyle sükretmeyi ölümün esiginden cileyi kahri eziyeti yoksullugu gerilimi bunalimi siddeti yagayi yikimi sabredip gecerek mutlu mesut olduguna kanmaya mezun olan sorgusuz sualsizligin toplumsal cöküsüne abanip cullanan sahtekarlik müessesini isletir ve calistirir.
 
Müzikte Mozart, Resimde Gustav Klimt, demir celik endüstrisinde bütün caglari ve yüzyillari toplayip cikararak hikayesinde kiyamet savaslarinin bütün göclerini kayfgilarini acilarini ölümlerini sürgünlerini ve ayriliklarini barindiran toplumsal degisim dönüsümlerle beraber dil tarih kültür kompozisyonunun insan varligi üstünde hayati deneyimleyip sanal alem ve YAPAY ZEKA teknik bilimselligine sentezleyen zaman süzgecinde büyük atilimli basamaklarin demir celik endüstrisinde sac ayagi olan Linz kentinin DONAWITZ yüksek firinlama tesisleri her ne degere sahiptilerse; Almanca`yla yazilan onca Edebiyat`in etkin kalemi ve hünerli yazari olsa olsa Stefan Zweig`tir denilebilir.
 
Ingilizce, Fransizca, Italyanca, Almanca, Latince, Yunanca…gibi, hem  mitolojiye hem de halen yasayan dünya nufusu yogunluguna erisip ulasacagi dil zenginligine sahiptir Zweig. Sahip oldugu bu zenginligi sosyal iletisimin her alaninda en isabetli ve  verimli kullanabilmek icin felsefe`den pisikolojiye egitim görerek; cevirmenlik gazetecilik yönetigiligi ve hizmetciligi yapmanin yani sira kendi kalemini ve yazim teknigini besleyip kaynaklik edecek olan rehberlihge dair Balzac, Dostoyevski, Dikens, Kleist, Stendhal, Vethaeren Nitsche, Tolstoy, Romain Rolland`giller üzerinde derin kapsmli incelemeler yapar, kitaplar ve makaleler yazar, eserler sunar. Tepeden tirnaga ilgili- bagli oldugu Freud `un Pisiko-Analiz teoremi ve kurami bütün yol yöntem ve malzemesiyle Zweig`in inanip tutundugu bilimsellik topragidir. Roman siir fikir arastirma  inceleme biyografi  deneme makale soyut somut her ne yazarsa yazsin yazilarinda MUTLAK ve derin melankoli`nin trajik eziklige dayali, ( üstü kapali kederi kahri derdi sorunu en saglikli olarak kendi haline birakilmislikla ve kayitsiz kalmakla üstesinden gelineceginin inancini tasiyan ) kisiyi yasadigi hayattan kopararak katilimciligi ve müdahalesi olmayan REFLEKSIZ ve felc pasiflikte duyarsiz ilgisiz teslimiyetin külliyatini üretir ve nesreder Stefan Zweig.
 
Cagdaslari olan H.G Wells, Paul Valery, Thomas Mann, Ravel, Frans Werfel, James Joyce, Toscanini, Richard Straus, Arthur Snitzler gibi sanat-edebiyatta bir cok kisiyle yazar-sair kisiligini olgunlastirip gelistiren  akil fikir ve görüs alis verisinde bulunmus ; hatta bir coguyla yakin dostluggu pekistiren karsilikli ev ziyaretlerinde bulunnmus.  Nihayet Maksim Gorki ile tanistiginda ortaya koydugu ürünleri Sovyet sahasinda satisa ve virtine sunmanin vizesini almis kazanmis.
 
Dedikten sonra harfiyyen ve kronolojik olmasa bile hem bütün yazdiklarinin toplam temsil niteliginde ( Yarinin Tarihi, Dünün Dünyasi, Lyonda Dügün, Amok Kosusu, Satranc, Yildizin Parladigi Anlar,Degisim Rüzgari, Herkesin Dostu Anton, Gömülü Samdan, Bir Kadinin Yirmidört Saati, Napolyon, Balzac, Freud, Ruh Yoluyla Tedavi, Bulusmalar, Amerigo,  gibi ve pek cogu adina ) anlatim yöntemini ve yazim sekilini bütün hat bicim  ve cercevesiyle ortaya koymasi bakimindan öne cikan; hem de hayattan deneyimleyi sentezleyip süzdügü egitimli deneyimli zengin kisiliginin cok yönlülügünü bir cok kanaldan toplayarak EDEBIYATA aktarmanin hünerini ve marifetini tüm digerleri adina yazdigi gibi konusmasi bakimindan bas yapit;  ve kendi OTOBIYOGRAFiSI niteligindedir kimi ve bazi  cevrilerde `Yürek Cöküntüsü ` olarak da yayinlanip baskiya verilen SABAIRSIZ YÜREK.
 
Elden geldigince kisa özette tutmaya calisacak olursam :
 
Dünyaya getirdigi ve bakip barindirip büyütüp beslemekte zorlandigi cocuklarini toprak agalarin, dere beylerinin, büyük kontlarin , kücük krallarin, ortalama burjuvanin emrine pacavra parcasi gibi bastan savarak kosulsuz sartsiz kulluk kölelik teslimiyetiyle kovup uzaklastiran güdümlü gelenegi degisen cagin sanayi ve teknoloji endüstrisiyle takas ettigi ondokuzuncu yüz yilin bitimi ve yirminci yüzyilin dogumuna denk gelen sancili dönemdir, yeni pazara girenlerle eski pazara sahip olanlarin yeryüzü zenginliklerini her ne pahasina hangi vahset dehset ölüm zulümler karsiliginda  olursa olsun kendi hesabina kilitleyip kapatmaya en kücük bahanede SAVAS CIKARMA gerilimiyle dolmus tikanmisligin önünü arkasini anlatarak hikayesinde döneme taniklik eden  Stefan Zweig`in Sabirsiz Yüregi.
 
Tegmen Anton Hofmüller`dir sözkonusu hikayedeki olus bitislere birinci perdeden son kelime noktasi damlasina kadar eslik ve refaketcilik eden ana figür. Tegmen Hofmüller ayni zamanda hemen hemen  bütün dger yazarlarda oldugu gibi basyapiti olan romanda kendini besbelli edip ismi konmamis Stefan Zweig `in kayitli biyografisinden neredeyse tümünü aktarir tasir.
 
Hofmüller, kisaca arkadaslarinin ona Toni diye seslenip cagirdigi ve o zamanlar HABSBURG hanedani imparatorlugun sürekli toprak ve güc kaybedilen savaslar yüzünden; sanayi ve endüstrinin dogasina aykiri imparatorluklarin yikilip yerine ULUS devletlerinin tarihin sahnesinde yer almaya basladigi; elde kalanlarin Avusturya-Macaristan ismiyle adlandirdigi; ve Sirbistanli bir suikastcinin saldirisiyla veiaht Ferdinand`in ölmesi sonucu zaten tetikleyen sayisiz bahanelerin hazirda bekledigi Birinci Dünya Savasi patlakliginin ciban basini kanattigi sürecler icinde, Macaristan topraklarindaki  Atli Uvari birliginde cocuklarina bakamayip hic degilse devlet korumali güvenceli Askerlige teslim edildikten sonra üst erlikten üst basamaklara tirmanmis konumun sahibidir…
 
Diger gelisim ve son bölümünü ikisinin devami olan ücüncü sayfa derleyip toparlasin istiyorum.
 
Seyfi Karaca…..Kasim / 22

( Stefan Zweigin Sabirsiz Yüregine Dair 2 başlıklı yazı Yeldegirmeni tarafından 10.11.2022 tarihinde sitemize eklenmiştir. Sitemizde yayınlanan eserlerin hukuki sorumluluğu , kullanılan materyaller ve yazının içeriği yazarlarına aittir.İzin alınmadan kaynak gösterilse bile sayfamızdaki eserler başka yerde yayınlanamaz. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. )
Okuduğunuz Yazının Site Kurallarını İhlal Ettiğini Düşünüyorsanız, Site Yönetimine Bildirmek İçin Tıklayınız.
 

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve Kültür Platformu