Biliyorum ki çaðýmýzýn en büyük zorluklarýndan biri, erdemlerin ve insani deðerlerin yavaþ yavaþ yitip gitmesidir. Eskiden daha çok deðer verdiðimiz dürüstlük, kibarlýk, adab-ý muaþerete uygun hareket etmek ve nezaket gibi kavramlar, günümüzde adeta unutulmuþ birer aný haline gelmiþ durumda. Evet, teknolojinin ve bilimin hýzla ilerlemesiyle hayatýmýzda pek çok kolaylýk elde ettik; fakat bunun bedeli aðýr oldu: Ruhumuzun derinliklerinde yeþeren insani erdemlerimizi kaybettik.

Bir zamanlar insanlar arasýndaki iliþkilerde temel taþlardan biri olan dürüstlük, artýk sadece nostaljik bir kavram gibi görünüyor. Birçok insan, dürüstlüðün yerine çýkarýný ön planda tutmayý, yalan söylemeyi ve hatta aldatmayý tercih eder hale geldi. Bu durumun, kapitalizmin ve neoliberalizmin toplum üzerinde yarattýðý baskýlarla doðrudan baðlantýlý olduðunu düþünmek yanlýþ olmaz. Para kazanma hýrsý, insanlarý sadece ekonomik kazançlarýný maksimize etmeye odaklanmaya yönlendirdi; erdemli olmanýn ve dürüst davranmanýn, maddi bir getirisi olmadýðý sürece bir anlam taþýmadýðýna inanýlmaya baþlandý.

Kibarlýk ve nezaket ise, artýk bir zayýflýk olarak görülüyor. Ýnsanlar, kibar ve nazik olmanýn onlarý rekabetçi dünyada geri býrakacaðýna inanýyor. Oysa ki, kibarlýk ve nezaket, toplumun çimentosu gibidir; bireyler arasýndaki iliþkileri saðlamlaþtýrýr ve toplumsal huzuru artýrýr. Ne var ki, bu deðerler, yerini kabalýða ve bencilliðe býrakmýþ durumda. Birçok insan, günlük yaþamýnda kaba davranýþlarý normalleþtiriyor ve bu tutum, toplumsal dokunun yýpranmasýna neden oluyor.

Eðitim sistemimiz de ne yazýk ki bu erozyondan nasibini almýþ durumda. Eskiden okullar, yalnýzca bilgi aktaran kurumlar deðil, ayný zamanda ahlaki ve etik deðerlerin öðretildiði, bireylerin topluma faydalý ve erdemli bireyler olarak yetiþtirildiði yerlerdi. Günümüzde ise, eðitim sistemi büyük ölçüde yalnýzca öðretim üzerine odaklanmýþ durumda. Öðrenciler, ahlak ve etik deðerlerden yoksun bir þekilde, sadece sýnavlarda baþarýlý olmalarý için yetiþtiriliyor. Soru çözmek, yüksek puanlar almak, baþarýlý olmak için her þey mubah sayýlýyor; ancak erdemli ve ahlaklý bireyler yetiþtirmek geri plana atýlýyor.

Kapitalizm ve neoliberalizmin etkisiyle, insanlýk olarak para kazanmayý her þeyin önüne koyduk. Maddi zenginlik peþinde koþarken, ruhsal zenginliðimizi kaybettik. Ýnsanlar, birbirlerine karþý daha duyarsýz, daha bencil ve daha kaba hale geldi. Her þeyin satýlýk olduðu, maddi deðeri olmayan hiçbir þeyin önemsenmediði bir dünyada yaþýyoruz. Erdemler, vicdan, ahlak, kibarlýk ve nezaket gibi deðerler, yalnýzca nostaljik birer hatýra olarak kaldý.

Þimdi, durup bir düþünme vakti. Ýnsanlýk olarak nereye doðru gidiyoruz? Para kazanmak, gerçekten de hayatýmýzýn tek amacý mý olmalý? Erdemli olmanýn, dürüst olmanýn, kibar ve nazik olmanýn bir deðeri yok mu? Bu sorularý kendimize sormalý ve yanýtlarýný aramalýyýz. Belki de bu, kaybettiðimiz erdemleri yeniden bulmamýz ve insanlýk olarak daha güzel bir geleceðe doðru adým atmamýz için bir fýrsattýr. Belki de, kabalýðýn bir yaþam tarzý haline gelmesine izin vermek yerine, yeniden nezaketin, dürüstlüðün ve kibarlýðýn hüküm sürdüðü bir dünya yaratabiliriz. Unutmayalým ki, insanlýðý insan yapan deðerlerdir ve bu deðerler olmadan, sadece maddi olarak zenginleþmiþ ama ruhen fakirleþmiþ bir dünya yaratmýþ oluruz.