13’ü NEDEN SEVMEZLER

Hurafelerin tarihsel kökleri:

Tertemiz bir halde inen dinler, ne yazýk ki inananlarý tarafýndan hurafeler dinine çevrilmiþtir. Hiçbir din, hurafelere ve lüzumsuz eklemelere yer býrakmadan o dönemin þartlarýna göre insanlarý kuþatmýþ; doðru yolu gösteren belirli ilkeleri göstermiþti. Dindar olduðunu iddia edenler, aldýklarý eðitime dayanarak bir takým yorumlar yaparak dinlerini ideolojik kalýplara hapsettiler. Böyle olunca dinler, aslýndan koparýlarak hurafeler dinine dönüþtürüldü. 

Din adamlarý, din adamlarý sýnýflarýný oluþturdular; kiliseler devlet ile iliþkiler kurarak kilise kanunlarý çýkardýlar ve uydurduklarý kilise kanunlarýna tüm inananlarý inanmaya mecbur býraktýlar. Kilise kanunlarýna uymayanlar engizisyon mahkemelerinde aforoz edilip, ya hapse atýldýlar ya da idam edildiler.

Doðu kültüründeki batýl inanýþlarýn yaný sýra Avrupalýlar da birçok ilginç inanca sahiptir. Avrupa'da yaþayan toplumlarýn en büyük batýl inancýný on üç rakamý oluþturuyor. Avrupa'da uðursuzluk olarak kabul edilen on üç rakamý, kötülüklerin habercisi ve kötü bir olaya iþaret eden sembol olarak görülüyor. Avrupa'nýn neredeyse tamamýnda sofraya on üç kiþi oturmak, bir araca on üç kiþi binmek, masada on üç sandalye bulunmasý uðursuzluk kabul ediliyor.

Avrupa toplumlarýnda bazý batýl inançlar þöyle sýralanýyor: Ýtalyanlarda ve Ýngilizlerde sabah saat-lerinde örümcek görmek, tüm günün kötü geçeceðinin habercisidir. Bazý Avrupalý ülkelerde, refahý ve mutluluðu simgeleyen pirinç, yeni evlilerin üzerine atýlýr. Eþeðin, özellikle Güney Ýtalya'da mafyaya karþý bir koruyucu olduðuna inanýlýyor. At nalý, dünyanýn en tanýnmýþ uðurudur. Ýngiliz ata sözüne göre fýrtýnaya, þimþek çakmasýna, yangýna, nazara, büyüye karþý ilaç gibidir. At nalýnýn uður getirmesi için satýn alýnmasý, bir yerde bulunmasý gerektiðine inanýlýr. Ortaçað Avrupa'sýnda tavþan ayaðý taþýmanýn þans getirdiðine inanýlýrdý. Ancak daha sonralarý sevimlilikleriyle bilinen bu hayvanlara kýyýlmasýnýn þanssýzlýk getirebileceði görüþü ortaya çýktý. Avrupalý birçok toplumda þampanya patlatýlýrken, mantar týpanýn isabet ettiði bekar kiþinin kýsa zamanda evleneceðine inanýlýr. Sabahlarý yanlýþ ayaða yanlýþ ayakkabýyý giymek, bütün gününün ters geçeceðine iþarettir. Gece baykuþ sesi duymak kötüye iþarettir. Ses, sol taraftan geliyorsa, daha kötü bir þey olacaðýnýn habercisidir. Baykuþun çatýda dolaþarak ötmesi, o evden cenaze çýkacaðý anlamýna geliyor. Bu batýl anlayýþýn izdüþümünü Türkiye’de de görüyoruz. Dört yapraklý yonca zor bulunduðu için tüm toplumlarda uðurlu sayýlýr. Hristiyan aleminde kutsal bir yaprak olduðuna inanýlýr. Kurutulup, defter arasýnda saklamak ömür boyu þans getirir. Ýrlandalýlara göre vataný kem gözlerden korur. Gökkuþaðý'na bakmak, Avrupalýlara göre insanýn içini rahatlattýðý gibi kötülüklerden de korur. Ancak gök kuþaðýný elle iþaret etmek uðursuzluk getirir. Cadý ve þeytaný simgeleyen kara kedi, Ortaçað'ýn en uðursuz batýl inancý sayýlýrdý. Kara kedi, önünüzden geçerse tam yedi yýl bir uðursuzluk süreci baþlar. Ýtalyanlar, tüm uðursuzluklarýn kara kediden geldiðine inanýrlar. Ýngilizler, köpek balýðý diþinin þans getirdiðine inanýr. Diþ, boyuna takýlýrsa en büyük þans çekiciliktir. Þapkayý yataðýn üzerine koymak ölümü simgeler. Bunun nedeni; Ortaçað'da ölen askerlerin miðferlerinin mezar üzerine konmasý ve doktorlarýn þapkalarýný hasta yataðýnýn üzerine býrakmasýndan kaynaklanmaktadýr. Avrupalýlarda uðursuzluk getirdiðine inanýlan bir sembol de on yedi rakamýdýr. Akdeniz ülkelerinde ve özellikle Ýtalya'da on yedi numaralý hane veya kapý numarasý bulunmaz. Uçaklarda, otobüslerde on yedi numaralý koltuk bulunmaz.

On yedi rakamýnýn uðursuzluðu, Romalýlar zamanýndan kalma bir batýl inanýþtýr: Roma rakamlarýnýn yer deðiþtirmesiyle ''VIVI'' yani ''Yaþadým o halde öldüm'' anlamýna gelir.

Hristiyanlara göre on üç sayýsýnýn ve hurafelerin tarihsel kökenleri: 

Amerika’nýn New York eyaletinde yer alan Buffalo Üniversitesi antropoloji doçenti Philips Stevens Jr. ile 2004 yýlýnda yapýlan bir röportajda, on üç sayýsýnýn uðursuz kabul edilme nedenlerinden bahsedilmiþ. Tarikatlarýn, batýl inançlarýn ve kültürel kimliklerin kökenlerini inceleyen tanýnmýþ bir antropolog olan Stevens, batý kültürünün 13'üncü Cuma gününden korktuðunu ve "13" sayýsýnýn büyük olasýlýkla Ýsa'nýn son akþam yemeði ve çarmýha gerilme hikayesinden yola çýkarak Ortaçað'da baþladýðýný söylüyor. Stevens, Ýsa’nýn çarmýha gerildiði Cuma gününden önceki ‘Son Akþam Yemeði’nde masada on üç kiþi bulunduðunu ve on üçüncü kiþinin bir sonraki gün çarmýha gerilecek olan Ýsa olduðunu söylüyor. Stevens: “On üç ve Cuma bir araya geldiðinde, bu tür sihirli inançlara sahip insanlar için çifte felaket oluyor" diyor. Stevens, ayný zamanda on üç sayýsý ile ilgili tabularýn Hristiyanlýkla baþladýðýný ancak dini kökeninden baðýmsýz olarak bütün batý kültürüne yayýldýðýný belirtiyor. Bir baþka görüþ ise yine "Son Akþam Yemeði" ile ilgili. Bu görüþ, on üçüncü misafirin Ýsa’ya ihanet eden Yahuda Ýþkariyot olduðu ve bu yüzden sayýnýn uðursuz olduðuna dair.

Bazý Avrupa toplumlarda yüzüðün genç kýzlara armaðan edilmesi sakýncalýdýr. Genç kýzýn evde kalmasý tehlikesini yaþatýr. Evlilik ve niþanlýlýk dýþýnda hiçbir þekilde hediye edilemez. Ortaçað’da, gece vakti yarasanýn çarptýðý kiþinin yedi zamanda vampirin tecavüzüne uðrayacaðýna inanýlýrdý. Bu inanýþ halen bazý Avrupa toplumlarýnda geçerli. Evde yedi adet biblo fil bulundurmak refaha ve þansa kapýyý açar. Anglosaksonlarýn inancýna göre gelinin arkasýný dönerek attýðý buketi kapan kýz, en kýsa zamanda koca bulur. On üç sayýsýnýn uðursuz sayýlmasýný nümeroloji ile iliþkilendirenler de var. New Ark’taki Delaware Üniversitesi Matematik ve Bilim Eðitimi Kaynak Merkezi'nde yardýmcý politika bilimcisi olan Thomas Fernsler, on üç sayýsýnýn on ikiden sonraki konumu nedeniyle bu durumda olduðunu söylüyor. Fernsler'e göre, numerologlar, on ikiyi "tam" bir sayý olarak görüyorlar. Bir yýlda on iki ay, on iki Zodyak burcu, on iki Olympus tanrýsý, Herkül'ün on iki iþçisi, on iki Ýsrail kabilesi ve on iki Ýsa elçisi vardýr. Fernsler, 2013'te on üçün kötü þans ile iliþkisinin “tamlýðýn biraz ötesinde olmakla ilgili olduðunu; sayý huzursuz veya cýlýz hale geliyor” diyor. Hristiyanlarýn on üç ve on yedi sayýsýný neden uðursuz bir sayý olarak gördüklerinin bazý sebepleri Müslümanlara göre þunlardýr:

a-) Hz. Muhammed’in 571 yýlýnda doðmuþ olmasýdýr. Bu sayýnýn yan yana konulup toplanmasý on üç sayýsýný vermektedir. Asýl sebep; sayýnýn uðursuzluðu deðil, Hristiyanlýðýn yok olacaðý endiþesidir.

b-) Ýstanbul’un 1453 yýlýnda Türkler tarafýndan fethedilmesi: Ýstanbul’un fetih tarihi de yan yana konulup toplandýðýnda on üç sayýsýný vermektedir. Asýl mesele; sayýnýn uðursuzluðu deðil, Ýstanbul’un Türklerin eline geçmiþ olmasýdýr.

c-) Türkler, bireysel olarak 751 yýlýnda Müslüman olmaya baþladýlar. Sayý yan yana konulup toplandýðýnda on üç sayýsýný vermektedir. Sayýnýn uðursuz görülmesinin sebebi; sayýnýn kendisinde deðil, Türklerin Müslüman olmalarýdýr.

d-) Selahaddin Eyyubi, 1187 yýlýnda Kudüs'ü fethetmiþ, Kudüs þehri Hristiyanlardan Müslümanlara geçmiþti. Kudüs’ün fetih tarihini de yan yana koyup, toplandýðýnda 17 sayýsýný vermektedir. Burada da lanetli olan sayý deðil, Kudüs’ün elden çýkmasýdýr. 

Ýslam dini, uðursuzluk anlayýþýna da, batýl inançlara da kapalý bir dindir. Ýslam’ý doðru anlamanýn tek yolu Kuran’dýr. Müslümanlarýn tek yapmasý gereken, din sanarak uyguladýklarý ritüellerin Kuran’da olup olmadýðýný araþtýrmasýdýr. Hurafelerin ve uðursuzluklarýn tarihi kökleri etraflýca araþtýrýldýðýnda hurafelerin ve uðursuzluk gibi batýl inançlarýn hangi dinlerden ithal edildiðini kolaylýkla anlayabilir.

Müslümanlar, kendilerini bu tür hurafelerden arýndýrýp, Kuran’ýn özüne uygun yaþadýklarýnda Ýslam dinini anlamanýn huzurunu yaþayacaklardýr. Melekler, þeytanlar ve cinler Yahudi ve Hristiyan dininde sembollerle tasvir edilmiþtir. Kanatlý melekler, elinde orak olan Azrail, çirkin suratlý þeytan ve cin tasvirlerini sýklýkla görüyoruz. Batý dünyasýna özgü bu tasvirler süreç içerisinde filmlere de konu olmuþtur. Cin ve þeytan temalý filmlerde, insanlarýn nörolojik rahatsýzlýðý, insan ruhunun ve dolayýsýyla bedeninin þeytan ve cinler tarafýndan kuþatýldýðý izlenimi verilmek istenmektedir. Hristiyan dünyasýnda þeytan çýkartma ayinine “exorcism”, þeytaný çýkartana da “exorcist” derler; bu iþin Ýslâmî terminolojideki ismi “rukye’dir ve çýkanýn þeytan deðil, “cin” olduðuna inanýlýr. Bazý ayetlere ve ha-dislere dayandýrýlan “rukye” konusunda geçmiþ asýrlarda çok sayýda eser kaleme alýnmýþtýr. 

Ýslam dünyasýnda ve ülkemizde cin çýkardýðýna inanýlan ve adýna “cinci” hoca denilen hocalar genellikle “cin” suresi okuyarak nörolojik rahatsýzlýðý olan hastadan “cin” çýkarmaya çalýþmaktadýr ve karþýlýðýnda ücret almaktadýr. Bu durum, dinin ticarileþmesi durumudur! Bu tür varlýklarý anlamlandýrmak ve gerçekten var olup olmadýðýný araþtýrmak ontoloji biliminin konusudur. Ontoloji Bilimi: varlýk felsefesi ya da varlýk bilim, temel sorunu varlýk olan felsefi disiplin. Varlýk ya da varoluþ ile bunlarýn temel kategorilerinin araþtýrýlmasýdýr. "Varlýk" ve "var olan" ayrýmýný; "varlýk vardýr" ve varlýk yoktur" fikirlerini tartýþýr. Ontoloji bilimi, bu tür görülemeyen varlýklarý anlamak veya anlamlandýrmak için kutsal metinlere yönelmez. Konuyu akli ve felsefi yönden ele alýr ve tartýþmaya açar. Hristiyanlar ve Yahudiler, melekleri, cinleri ve þeytanlarý resimlerle sembolize etmiþ, ne tuhaftýr ki Müslümanlar da bu melek, cin ve þeytan tasvirlerine inanmýþ; bu sebeple bazý Müslümanlarýn evlerinde kanatlarý olan ve kanatlarý arasýnda Ýbrahim Peygamber'e koç getiren bir melek tasvirini duvarlarýna asmayý ihmal etmemiþ. Ressamlar da cinleri, þeytanlarý ve melekleri sembolize ederek çeþitli resim sanatlarý geliþtirmiþtir. Kuran,  bu tür görünmeyen varlýklardan bahsederken, niteliði ve niceliði hakkýnda açýk bilgi vermemiþtir; sadece "görevli melekler" olduðunu bildirmiþtir. Þahsen ben; melek, cin ve þeytan gibi soyut kavramlarýn müteþabih ayetler olduðunu düþünüyorum. 

Bazý ilahiyatçýlarýmýz, melek kavramýný etimolojik yönden ele alarak doðal olaylarýn melek olduðunu; yani Allah’ýn vahyetme, kâinatý yaratýp yönetme, can alýp-verme kudretlerinin adý olduðu sonucuna varmýþtýr. Þahsen ben; bahsi geçen meleklerin, Allah'ýn doðal güçleri olduðunu düþünüyorum. Bazý ilahiyatçýlarýmýz, doðal olaylarýn melek olarak düþünülmesini reddediyor ve bu düþüncenin “pagan” inancý olduðunu ileri sürüyorlar. Dolayýsýyla ateist ve deist olmakla itham ediyorlar. Bu durumda Kuran’a gönül vermiþ, Kuran araþtýrmacý ilahiyatçýlarýmýz da dinsiz-kâfir oluveriyor. Çok tuhaf! Din adamlarýmýz, daha pek çok konuda fikir ayrýlýðýna düþmektedir. Bu durumda; "her þeyin hakikatini Yüce Allah bilir” diyorum.

Kaynak: hürriyet.com.tr