Ya�am dedi�imiz yaln�z ba��na nefes almak m�d�r?
O, ne bir ekmek kavgas�d�r,
Ne de inan� ve ideoloji sava��
Ekmek de kutsal bizim i�in, g�n�l na�mesi de
Toprak, su, emek, al�n teri ve g�zya��

Hani �zlemimiz �uydu:

�nsan �z�ne d�n�p, hakla yo�rulacakt�

Sen e�er d�zelseydin, her �ey do�rulacakt�
Yolcu yolunu bulup, su duru akacakt�
�Bilgiye ula�t�n�z, y�ntem bilemediniz
�Ve insan� tan�y�p, tart�p sevemediniz
Asla sevemediniz�
05.10.2024 a.r.m.

Evet yaz�ma �iirsel bir betimlemeyle ba�lamak istedim.

�nceden negatif bir olay kar��s�nda tepki olarak: �haks�zl�k, ahl�ks�zl�k i�te� deyip ge�iyorduk. �imdi daha �tesine vard�k ki; �kirlenme, yozla�ma, bozulma ve koku�ma� tan�mlar� bile yetersiz kal�yor. Peki neyimiz eksik, neyimiz t�kendi, neleri ihlal ve ihmal ettik ki, t�m imalatlar�m�z yetersiz kalmaktad�r? Toplumsal erozyon neden bu kadar h�zla yay�lmakta ve t�m de�erler ve deneyimler aya��m�z�n alt�ndan kaymaktad�r.

Ki�ilerin, kurumlar�n, genel kabul g�rm�� inan� ve d��ncelerin; bu olumsuz s�reci h�zland�rmada, etkin rol� olsa bile, kolayc�l��a ka��p, y�k� �zerimizden atmak; ��nyarg�, haz�rc�l�k, taklit�ilik, keyfilik, tenperverlik ve tembellik� olur kan�s�nday�m.

Teknolojik geli�meler, sanayi, bili�im ve internet devrimi; bireylere sahte �zg�ven a��lad� ve adeta uyu�turdu, esir ald�. �nsanlar aras�ndaki ileti�im, etkile�im ve y�z y�zelik ve yan yanal�k azal�nca; insani duygular�m�z� ya�am�n i�erisine dahil etme gere�i duymad�k. Fark�ndal�k k�s�rla�t�. Bu t�r iyi duygu, d��nce ve niteliklerimizi, k�llenen kor bir alev gibi, enerji olarak beynimizde nadasa b�rakt�k. K�l�ne �fleyecek bir iradeyi beklemekte. Ve bu bilim/teknolojiyi �o�unlukla ithal etti�imizden; vaz ge�emedi�imiz konfor, bireyi ve toplumu daha da fakirle�tirdi. Eskiden donan�m�, birikimi noksan �ahsiyetler i�in:
�Kendisi muht�c-� himmet bir dede
Nerde kald� gayr�ya himmet ede�
beyiti ile durum tespiti yap�l�rd�. �imdi ise: �Ayran� yok i�meye, atla gider �e�meye� tekerlemesi daha vizyoner bir yak��t�rma ve yak�nma gibi duruyor.

�nsan farkl� �l�eklerde farkl� kimliklere b�r�nmektedir. Yaln�z ba��naysa �ah�s, ailede birey, mahallede kom�u, i�yerinde meslekta�, okulda arkada�, yurtta yurtta�, d�nya �l�e�inde ise d�nya vatanda��d�r.
D�nya vatanda��: Bu kavram, insan�n t�m d�nyaya aidiyetini vurgular ve sorumluluklar�n�n yerel s�n�rlar�n �tesine ge�ti�ini ifade eder. D�nya vatanda�lar�, k�resel sorunlara duyarl�d�r ve ��z�m bulmak i�in �al��rlar.

Hangi kavram� kullan�rsak kullanal�m, insan�n d�nya �l�e�indeki kimli�i, yerel kimli�inden farkl� olarak daha geni� bir perspektif ve daha b�y�k bir sorumluluk gerektirir. K�resel sorunlar kar��s�nda birlikte hareket etme ve ��z�m bulma ihtiyac�, insan� d�nya �l�e�inde birle�tiren en �nemli fakt�rd�r.

�nsan biyolojik canl� evresinden ge�ip; aidiyetler ve yeni kimlikler kazan�nca; sorumluluklar� ve �devleri de art�yor. Toplumda birlikte ya�ama bilinci, �retimde tak�m ruhu, y�netimde �o�ulcu demokratik k�lt�r devreye giriyor. Bu s�re�, planlanan ve arzu edilen d�zeyde olmay�nca, y�k�m ve h�sran d�nemi ba�l�yor.

Topraktan uzakla�an insano�lu; sa�l��n�, i�ini, a��n�, refah�n�, huzurunu, gelece�ini, ya�am k�lt�r�n�, �retme ve payla�ma a�k�n� da yava� yava� kaybediyor.

Bir �rnekleme yapmak gerekirse; projesi ve �retim planlamas� haz�r olan bir otomobil i�in binlerce girdi, sistem, donan�m, par�a ve malzemeye ihtiya� vard�r. Fabrika y�netimi, bunlar�n bir k�sm�n� kendi b�nyesinde �retir, bir k�sm�n� ithal eder, baz� par�alar� da yerel firmalardan tedarik eder. T�m par�alar, daha �nceden belirlenen �retim y�ntemleriyle bir araya gelerek, art�k sat��a sunulabilecek ara� �retilmi� olur. Normal �artlarda, eksik veya fazla bir par�adan s�z edilemez.

Geri kalm��, b�rak�lm�� ve ne yapaca��na karar verememi� toplumlarda; hi�bir �ey olmas� gereken yerde de�ildir. Her �ey d��a ba��ml�d�r. Adalet, e�itim, k�lt�r, sanat, g�venlik, sa�l�k, �retim, sanayi, tar�m, teknoloji ve savunma sistemleri yetersiz kal�r.
Orkestra �efi, yeteneksiz ve yetersiz ise; ortaya uyumlu bir koro sesi ��kmayacakt�r.
Toprak, su, g�ne�, tohum, g�bre ve ekipman var fakat �retim ve sat�� planlamas� yoksa; hayvansal ve tar�msal �retim de arzu edilen d�zeyde olmayacakt�r.
Tarafs�z, ba��ms�z, liyakatli, ehliyetli, �zerk bir yarg� sistemi yoksa; hukukun �st�nl��, ba�lay�c�l��, maddi ger�eklik, adalet, hakkaniyet, me�ruiyet, ve hukuk g�venli�i yaln�zca yaz�l� yasalarda, ka��t �zerinde kalacakt�r. Yasay� haz�rlamak, d��ardan almak yeterli olmuyor. Onu uygulayacak, yorumlayacak, i�selle�tirecek yeterli bilin�li bir irade de gerekiyor.

K�sacas� toplumda herkes kendince bir �eyler �retiyor, s�yl�yor, yaz�yor, anlat�yor, ba��r�yor, kar��t�r�yor, ko�u�turuyor. Fakat metodolojik bir ama� ve yakla��m olmay�nca, fabrika �retimi gibi toplumsal bir b�t�nl�k arz etmiyor. En basit ve g�ncel bir �rnek: �retici tarlas�ndan hasat etti�i domatesin kilosunu, maliyetinin alt�nda 1₺�ye satamazken, bizler kilosunu marketten yakla��k 30₺�ye sat�n almaya devam ediyoruz. Yani �retici en pratik y�ntemle, �r�nlerini bir kooperatif marifetiyle; re�el, sal�a, tur�u, konserve, dondurulmu� g�da standard�nda satam�yorsa, yaln�zca �retici ma�dur olmayacak, olumsuz etkileri t�m topluma yans�yacakt�r.

Y�ntem, ara�t�rma, et�t, proje, zamanlama, planlama ve uygulama bir saatin �arklar� gibi �al��abiliyorsa; bir toplumdan, sistemden, y�netimden, �retimden, kalk�nmadan s�z edilebilir.
Di�er t�rl� ortada bir toplum ve millet yoktur. G�n�birlik ya�ayan, ak�beti belirsiz topluluklardan olu�an, ge�ici mutluluk tadan bir kabile, klan, a�iret ve cemaatten s�z edilebilir.

Elbette ki, modern toplumlarda da sivil toplum, g�n�ll� birliktelikler, gruplar, olu�umlar, platformlar olacakt�r, olmal�d�r. Fakat bunlar devlet ve millet olu�umuna alternatif veya rakip de�il, b�t�n� kucaklayan, i�leyi�i daha verimli hale getiren sistematik yap�lar olmal�d�r.

Modern toplumlarda bireyler, maddeden mahrum ve ma�dur ya�amayacak fakat maddenin kulu, k�lesi ve ba��ml�s� da olmayacakt�r.
Bir toplumda din, mezhep, felsefi d��nce, di�er inan� ve ideolojiler; hi�bir zaman makam, mevki, menfaat kap�s� ve arac� durumuna d��memelidir. Hele ki, manevi inan� ve d��nceler, toplumda aldatma, kand�rma arac� olarak kullan�lmaya ba�lam��sa, bireylerin, d��t�� yerden kalkma ihtimalleri azalmaktad�r.

Birlik, beraberlik, kararl�l�k, tutarl�l�k, adalet, dayan��ma, g�venlik ve kalk�nmada kol kola;
�zg�rl�k, d��nce, inan� ve bireysel tercihlerimizde, b�t�nl�� ihlal etmeyen her ad�m�m�z, �zg�r irademizin etki ve yetki alan�n� belirleyecektir.

Mutluluk, huzur, g�ven, sevgi ve adalet asl�nca �ok uzakta de�il. Tabi ki siz onu i�inizden ve k�k�nden kaz�y�p atmad�ysan�z e�er.
�en ve esen kal�n. Sevgiyle yo�rulup, a�kla yol al�n.

Samsun, 06.10.2024

Ali R�za Malko�
arm.web.tr

Sitedeki

�nceki Yaz�s� Sonraki Yaz�s�

Yazar�n

�nceki Yaz�s�

( Ya�am Ama� Anlam Ve Yaln�zla�an �nsan ba�l�kl� yaz� Ali R.MALKO� taraf�ndan 6.10.2024 tarihinde sitemize eklenmi�tir. Sitemizde yay�nlanan eserlerin hukuki sorumlulu�u , kullan�lan materyaller ve yaz�n�n i�eri�i yazarlar�na aittir.�zin al�nmadan kaynak g�sterilse bile sayfam�zdaki eserler ba�ka yerde yay�nlanamaz. Eserlerin izin al�nmadan kopyalanmas� ve kullan�lmas� 5846 say�l� Fikir ve Sanat Eserleri Yasas�na g�re su�tur. )
Okudu�unuz Yaz�n�n Site Kurallar�n� �hlal Etti�ini D��n�yorsan�z, Site Y�netimine Bildirmek ��in T�klay�n�z.

Ya�am Ama� Anlam Ve Yaln�zla�an �nsan

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu

EdebiyatEvi.Com | Edebiyat ve K�lt�r Platformu