KONUÞMA SANATI BELAGAT

Günümüzde düzgün konuþma kurslarý açýlmaktadýr. Düzgün konuþma doðuþtan gelen bir yetenek olduðu gibi sonradan eðitim yoluyla kazanýlabilen bir yetenektir. Düzgün konuþanlara diksiyonu güçlü insan denilmekle birlikte belagat ustasý da denilmektedir. Belagatý önemli gördüðüm için konu olarak seçtim.

Belagatý bazý yönleriyle görmekte fayda vardýr:

Tahir Ongun, Belagatý þöyle açýklamýþtýr: “Belagat, sözün fasih olmakla beraber muktezâ-yý hâl ve makama uygun olmasýdýr.”

Belagatin özellikleri:

Meleke olarak belâgat, sözün, fasih olmakla beraber yer ve zamana da uygun olmasýdýr. Diðer bir söyleyiþle bir fikrin sözlü veya yazýlý olarak yerinde, yeterince ve zamanýnda ifade edilmesidir. Belâgat insanda doðuþtan var olan bir melekedir.

Edebiyatta belagat:

Bir edebiyat terimi olarak belagat ile ilgili kaynaklarda “Sözün fasih olmakla beraber mukteza-yý hal ve makama mutabýk olmasýdýr.” þeklinde tanýmlanýr. Yani düzgün, kusursuz, açýk ve anlaþýlýr olmakla birlikte duruma ve kiþiye uygun söz söylemenin kurallarýný inceleyen bilimin de adýdýr.

Belagatli insan:

Belagat, sözün yerinde ve zamanýnda; muhatabýna uygun olarak ifade edilmesine dair birtakým kurallarý içeren disiplindir. Esas unsurunun söz olmasý nedeniyle dil ve dolayýsýyla dil bilimi ile iliþkilidir. Bu yeteneklerini kullanarak konuþan insanlara Belagatý güçlü insan yani söz ustasý/hatip denilmektedir.

Belagat kaça ayrýlýr?

Belâðat, hem düzgün, hem de yerinde söz söylemek usûlünü öðreten bir ilmin de adýdýr; "Me'ânî", "Beyân" ve "Bedî"" denilen üç ayrý ilim dalýndan meydana gelmektedir.

Kýsaca Belagatý gördükten sonra hangi alanlarda olumlu ya da olumsuz iþe yaradýðýna bir göz atalým.

Güncel özgün anlatým:

Günümüz itibariyle siyasete baktýðýmýzda pek çok düzgün konuþan siyasetçi görüyoruz. Meydanlarda, televizyon programlarýnda, cadde-sokak gezmelerinde, esnaf dolaþmalarýnda halkýn sorduðu sorulara ustaca cevap vermeye çalýþtýklarýný görüyoruz. Bazý siyasetçilerin de kaþ yapayým derken göz çýkardýklarýna da þahit oluyoruz elbet. Partisi adýna sözcülük yapanlarýn konuþmalarýnýn su gibi akýcý olmasý, bilgili ve tecrübeli olmasý, Türkiye ve dünya siyaseti hakkýnda bilgi sahibi olmasý önemlidir. Özellikle seçim dönem-lerinde bu beylerin tüm marifetlerinin dillerinde olduðu artýk bilinen bir gerçektir. Beden dilini konuþma diliyle bütünleyerek insanlarý etkilemekteler ve aldýklarý oylarla iktidar koltuðuna oturmaktadýrlar. Bu tür belagat ustalarý, halka verdikleri sözleri bir anda unutmakta, halký sorunlarýyla baþ baþa býrakmaktadýrlar. Halkýmýz; süslü, tempolu ve vurgulu sözlere inanmanýn bedelini sýkýntýlarý çekmeye devam ederek ödüyorlar. Süslü sözlere inanarak hareket etmenin kendilerinde büyük bir travma yarattýðýný bir süre sonra unutmaktadýr; çünkü yeni bir seçim döneminde belagat ustalarý farklý görsellerle ve farklý iddialarla halkýn karþýsýna çýkmaktadýr. Tüm bunlarýn yaný sýra, kurnaz siyasetçiler hangi bölgede miting konuþmasý yapacaksa uzmanlardan bilgiler alýr; gideceði yörenin giysisinden bir parça üzerine giyinir, yörenin gönlünü hoþ edip teveccühlerini kazanacak yörenin diliyle konuþur. Halkýmýz bu siyasetçilerin daha önce kendilerini süslü sözlerle ve vaatlerle kandýrdýðýný aklýnda sorgulama ihtiyacý duymaz. Görsellerin, yeni süslü vaatlerin, tempolu ve coþkulu sözlerin etkisine yeniden kapýlarak vereceði oyun yönünü deðiþtirmek istemez. Bu sebeple yeni bir hüsran yaþamaya yelken açmýþ olur.

Belagat, ticaretin de vazgeçilmez anahtarýdýr. Teknolojinin geliþmesiyle birlikte ticaret erbaplarý ýnternet üzerinden farklý yöntemler kullanarak ticaret yapmaktadýr. Ürünlerin reklamýný yapanlara dikkat edersek þayet, muazzam bir dil kullandýklarýný görebiliriz. Bu þarlatanlara inanan izleyici müþteriler ürün talebinde bulunuyorlar ancak istedikleri ürünlerin gönderilmediðini görüyorlar. Haklarýný aramak için Tüketici Haklarý Mahkemelerine koþturuyor ancak ülkemizde bu tür dolandýrýcýlýk olaylarý karþýsýnda maðdurlarýn mað-duriyetlerinin giderilmediðini de görüyoruz. Buna dair etrafýmýzda pek çok dolandýrýlan arkadaþlar, akrabalar görüyoruz maalesef. Tüm bu olumsuzluðun yaný sýra temiz, dürüst ve ahlaklý online ticaret yapan ticaret erbaplarý da görüyoruz.

Aðzý laf yapanlar, bazý kurum ve kuruluþlar adýna tanýtým amaçlý reklam filmleri çekiyorlar ve bu reklamlarýný en güçlü kitle iletiþim aracý olan televizyonlarda, internet üzerinden ve cep telefonlarýna gönderilen mesajlarla veya direkt olarak arýyorlar ve kampanyalarý hakkýnda inandýrýcý bilgiler veriyorlar. Müþterinin aklýna takýlan sorulara da ustaca cevaplar vererek kiþilerin bankalardaki parasýný-maaþýný bir dakika içinde farklý bir hesaba aktarýyorlar. Bu ve benzeri durumlara karþý vatandaþlarýn olup-bitenlerden mutlaka bir ders çýkarmalý ve bu tür sahtekârlara inanmamalý ancak hükumetlerin de bu tür dolandýrýcýlýk þebekelerini takip edip, yargý önüne çýkarmalý, dolandýrýcýlýk üzerinden elde ettikleri tüm kazançlara el koymalý ve hak sahiplerine verilmesini saðlamalýdýr. Bu aþamadan sonra da bu sahtekârlara/dolandýrýcýlara kanunun ön-gördüðü cezalar verilmeli; þu iyi hal saçmalýðýndan da bir an evvel vazgeçilmelidir.

Yaþadýðýmýz bu tür iðrenç hadiselere baktýðýmýzda ‘söz ustalýðý’nýn artýk sahtekârlýk amaçlý kullanýldýðýný görüyoruz ve görmeye de devam edeceðiz. Çünkü suçlarýn cezasýz býrakýldýðý ülkelerde soygun, vurgun ve sahtekârlýk bu tür kirli-sapkýn insanlar için bir ticarettir ve kazanmak için her yolu mubah görürler. O sebeple; “baþarýnýn sýrrý söz söyleme sanatýnda saklýdýr!” diyebiliriz.