Monolog Röportajýmýza Devam Edelim

-Sevgili okuyucularým bugünkü þair konuðum bir gezgin derviþ gibi ülkeleri gönülleri dolaþan ismini vermeyerek “Abdal ”mahlas ismini kullanan þairimizle baþ baþayýz. Sayýn Þairimizi öncelikle hoþ geldiniz, neden Abdal mahlas ismini alarak kullanmaya baþladýnýz bunu öðrenebilir miyiz?

    -Abdal Þairimiz: Öncelikle bu samimi sýcak karþýlamanýzla hoþ bulduk ve selamlar ve sevgilerimi sunuyorum tüm okuyucularýnýza. Abdal; gezgin gezen, derviþ;  Alçak gönüllü ve her þeyi hoþ gören kimse. Kendi fakirliði ile yoksulluðu ile yaþarken buna þükür eden anlamlarýný taþýdýðý ve bana uyduðu için kullanmaya baþladým. Geniþ olan okuyucu kitlenize anlaþýlýr bir dil ile umarým anlatabilmiþimdir. Herkes benim hayat hikâyemi biliyor zaten, burada tekrar anlatarak deðerli okuyucularýnýza zaman kaybýný yaþatmak istemiyorum.

-Estaðfurullah þairim çok güzel anlattýnýz, dediðiniz gibi herkes sizi az çok tanýyor, tekrardan hayatýnýzý anlatarak zaman kaybýna ve deðerli okuyucularýmýzýn vaktini boþuna meþgul etmeyelim. Duygu ve düþüncelerimiz ayný konularla soðutmanýn da bir anlamý yok… Bize þiirde yöntem yani yazarken izlenecek yol hakkýnda planlanmýþ bir yönteme dayalý olarak mý yazmalýyýz, yoksa ilham denilen meleklerin kapýmýzý çaldýðý anda, hiçbir plana baðlý kalmadan mý yazmalýyýz?

    -Abdal Þairimiz: Yöntem tarz yâda ekol üslup deyin þiir dünyasý baþlý baþýna bir gönül dünyasýna hitap eden alçak gönüllülükle gülümseme ile gönüllere hitap eden bir okuldur, yaþama ve yaþatma yolunda yürürken gönüllerde yaþamaktýr. Siz bunu ister kendi becerinizle anýnda gelen ilham perisine uyarak yazýn veyahut ta ilham perisinden aldýðýnýz ilhamla yazdýktan sonra defalarca okuyun yeni kelimler heceler ekleyerek yazýn þair olarak size kalmýþtýr. Önemli olan gönüllere hitap ederken gönül kazanmaktýr. Gerçi böylesine gönül kazanmayý düþünmeyen kiþide þair olamaz, þair olmak öylesine kolay deðildir, ben kendimi uzun yýllar yazmama raðmen bir þair olarak da görmüyorum. Gönlünden geçenleri az karalayarak yazan bir þiir gönüllüsü aþýðý olarak görüyor ve yazmaya karalamaya çalýþýyorum.

 -Ýsterseniz bu þairlik hususuna siz ben deðil okuyucularýnýz karar versin. Toplum olarak kendine miras kalmýþ kültürüne sýrtýný dönerek hiçe sayarak, kendi özgür düþüncesi ile hiçe sayarak uzun soluklu olmayan bir balon gibi þiþerek anýnda patlayan kesintiye uðramadan uzun uzadýya anlamsýz hecelerle dolu kültür adýna bir þeyler ifade etmeyen uðraþlarla olmasý adýna neler söyleyeceksiniz?

     -Abdal Þairimiz: Öncelikle þiir nedir bunu bir irdeleyelim önce. Genel bir bakýþ açýsý ve anlam ve manasýyla dilin kiþisel hecelerle üstün bir zevkle bir arada kullanýmýndan ortaya çýkan gönülleri okþayarak, gönüllere hitap eden bir sanat eseridir. Bu taným üzerinde bu þekilde tarif ediyorum ben þiiri. Þiirler, þairin gönlünde okuyucusunun gönlüne, bir nehir akarsu gibi berrak akan görüntü olarak mýsralardan ve mýsra kümelerinden hecelerden meydana gelmektedir. Þiirlerle ilgili birçok þey söylenmiþtir, ama bence gönülleri okþayan gönüllere hitap eden, toplumun yarasýna parmak basan, haksýzlýklarý olumsuzluklarý hiç çekinmeden korkusuzca anlatan, kelimelerden ve hecelerden oluþan bir sanat dalýdýr koludur. Bu söylenenlerin tamamý, þiirin bir yönünü ele alan ve öne çýkaran sözler ve tanýmlamalardýr bence, herkesin bu konuda bir düþüncesi vardýr, bu düþüncesine saygý duymak bilinen kalýplarýn dýþýna çýkarak, anlaþýlýr olan duygularýn çerçevesinde saygý duymalýyýz. Ýnsanlýk olarak tarih boyunca kendimize has duygu, düþünce ve hayallerimizi katarak toplumun sorunlarýna eðilerek dil gönül dost olmuþ, kelime ve hecelerle etkili biçimde anlatmanýn bir yolu olmuþtur þiir. Þimdi toplum olarak zaten þiir okuyan ve seveni olmayan bir milletiz, þairlik ile uðraþan kiþileri yani gönül adamlýðýna soyunmuþ deðerli yazarlarý, boþa zaman geçiren ve öldüren insanlar olarak görmemiz yani okuyup sevmeden önce “Tenkit” ederek, hatta daha ileriye giderek hepimizin þiire gönül vermeden birer eleþtirmen olmasý, þiiri ve þairimizi yýkmaktadýr zaten. Þair þiiri ile düþüncesinde ki heyecan ve gönül güzelliðinin yaný sýra, o düþünceyi destekle”yici”, renklendirici ya da anlam katan yan düþüncelerini hiçe sayarak, deðil þiiri yani sanatý seven onu yýkýcý deðil yapýcý bir gönül güzelliði ile seven toplum ile kendini ifade eden anlaþýlýr bir gönül güzelliði ile birbirini anlayan, derdine sahip çýkan yanlýþlýklarý bu sanat dalý ile düzelten en güzel ifade eden toplum olmuþtur. Toplumda çok eskilerden kalmýþ olmalarý dolayýsýyla saygýn tutulup kuþaktan kuþaða aktarýlan, yaptýrým gücü olan kültürel kalýntýlar, alýþkanlýklar veya yanlýþlýklar þiir ile anlatýlarak düzeltile bilinir. Bunun örnekleri ile doludur þiirimiz. Karþýlýklý atýþmalarýmýzla bin bir çiçeðin rengine bürünmüþ atýþmalarýmýz, sohbet ortamýnda gönül kýrmamak adýna kelime kelime hece hece anlatýlan destanlarýn birer yaþanýlan hayatýn kesitleri hatýra gelen yanlýþlýklarýn anlatýldýðý sohbet ortamlarýnýn vazgeçilmezi olarak bu þiirin üstatlarý kuþaktan kuþaða taþýmýþlardýr. Kasidelerle mana anlam ihlas yönü ile gönül mahzeninde damla damla mana incileri ile süslenmiþ dini büyüklerimizi öven divan edebiyat þiir türü ile yarýnlara taþýmýþtýr. Ýþte Kaside-i Bürde:

-Devam eder ve gider uzun bir anlatýmý gönüldeki güzelliðin sevilen büyüklerin güzelliklerinin feyiz feyiz anlatýmý kalpleri yumuþatan bir güzellikle yazýlmýþ bu kaside. *Daha Peygamber Efendimiz hayattayken baþlayan ve ona övgülerle dolu olan þiir yazýmý, asýrlar boyunca devam ederek bir gelenek halini almýþ ve birbirinden güzel þiirler bize miras kalmýþtýr. Ýþte o þiirlerden biri: Kaside-i Bürde. 1200’lü yýllarda kaleme alýnmýþ mezkûr kasideyi Muhammed Busiri adýnda bir zat yazmýþ.

Muhammed Busiri kimdir?

1212’de Mýsýr’da dünyaya gelen Busiri, Kahire’de ilim, dil ve edebiyat eðitimi almýþ, özellikle hadis ve siyer ilimleriyle daha çok meþgul olmuþ. Küçük yaþtaki çocuklara Kur’an-ý Kerim öðretmek üzere bir mektep açmýþ, ancak beklediði ilgiyi göremediði için burayý kapatarak kâtip olmuþ.

Hayatý, hanýmýnýn hýrçýnlýðý ve çocuklarýnýn çokluðu, bir de geçim sýkýntýsý yüzünden huzursuzluk içinde geçmiþ. Þazeli tarikatýnýn kurucusu Ebu’l-Hasen eþ-Þazeli’ye intisap etmiþ ve onun en gözde öðrencileri arasýna girmiþ Muhammed Busiri.

Kaside-i Bürde’nin meþhur olmasýnýn sebebi

Kaside-i Bürde, Ýslam ümmetinde, Türkiye’de Süleyman Çelebi’nin Mevlid’i kadar meþhur, hatta ondan daha yaygýndýr. Bu kaside ümmetin konuþtuðu hemen her dile çevrilmekle beraber Grekçe, Latince, Ýtalyanca, Fransýzca, Ýngilizce ve Almanca ’ya da tercüme edilmiþ. Üzerine 110’dan fazla þerh ve birçok nazire yazýlmýþ. Onun bu kadar meþhur olmasýnýn sebebi ise bu kasideyi yazdýktan sonra þairin gördüðü bir rüya!

Rasulullah’ýn, okunurken ritim tuttuðu þiir!

Hayatýnýn sonlarýna doðru felce tutulan Muhammed Busiri, bir akþam yataðýnda yatarken, hastalýðýna þifa vermesi için Allah’a dua eder ve o gece rüyasýnda Peygamber Efendi’mizi görür. Peygamberimiz ondan kendisi için yazdýðý kasideyi okumasýný ister. Busiri, “Ya Rasulallah, ben sizin için birçok kaside yazdým, hangisini emredersiniz?” deyince Hz. Peygamber, kasidenin ilk beytini okuyarak isteðini belirtir.

Busiri, kasideyi okumaya baþlar. Resulullah da duyduðu memnuniyetten dolayý iki yana sallanarak sonuna kadar büyük bir zevkle dinler. Bitince de yatmakta olan hasta þairi ödüllendirmek üzere hýrkasýný (bürde) çýkarýp üstüne örter ve eliyle vücudunun felçli kýsmýný sývazlar.

Hani Rasulullah’ýn huzurunda okuyordun ya

Muhammed Busiri heyecanla uykusundan uyanýr. Gördüðü rüyanýn zevkiyle toparlanmaya çalýþýrken vücudunda felçten bir eser kalmadýðýný fark ederek sevincinden ne yapacaðýný þaþýrýr. O sýrada sabah namazý vakti yaklaþtýðý için abdestini alýp mescide gitmek üzere yola çýkar. Yolda Ebu’r-Reca adýnda bir derviþle karþýlaþýr. Derviþ ondan Peygamberimiz için yazdýðý kasideyi ister. Busiri hangisi olduðunu sorunca, “Hani bu gece Rasulullah’ýn huzurunda okuyordun ve o da büyük bir zevkle dinliyordu ya, iþte onu!” diye cevap verir.

Nihayet bu olay halk arasýnda yayýldýktan sonra, kaside büyük bir üne kavuþur. Felçli hastalara þifa niyetiyle okunmaya baþlar. Lakin bu amaçla, baþkalarýna, her önüne gelen deðil, ancak icazet alanlar okur.

Türkçe’ye kimlerin tercümeleri var?

Üstat Sezai Karakoç’un, “Bürüyen Kaside” ismiyle Ýslam’ýn Þiir Anýtlarýndan isimli eserinde özenli tercümesiyle bulabileceðiniz bu deðerli þiiri bir de 2001 yýlýnda Fatih Müftülüðü, kutlu doðum münasebetiyle Kaside-i Bürde’yi Türkçe Söyleyiþ adýyla neþretti. O tercümeyi ise Arapça ’ya derin bir vukufiyetinin olduðu bilinen deðerli ilim adamý Mahmut Kaya yaptý.

Söz konusu neþriyatta, 160 beyitten müteþekkil kasidenin her beytine bir sayfa ayrýlarak önce Arapçasý sonra Türkçe ’si, en sonunda da Türkçesinin manzum ifadesi yer verilmiþtir. Abdülhadi Erol Dönmez’in hattý, Rukiye Dönmez ve Ersan Perçem’in tezhibi ile kitap, daha da bir güzellik kazanmýþ.

Kaybettiðimizi hatýrlamak için

Rasulullah’a duyulan derin muhabbetin izlerinin her beyitte kendini gösterdiði bu kasideyi her Müslümanýn okumasý, feyz almasý, kalbini yumuþatmasý ve kaybettiðini hatýrlamasý gerekir.*

-Böylesine geniþ ve bu güzel kaside ile açýklamanýz gönlümüze ihlasý feyz feyz dolduran Kasideyi yazan þairimiz Muhammed Busiri’yi de anmýþ olduk. Ýsterseniz az bir ara verelim, daha sonrasýnda kaldýðýmýz yerden devam edelim.

Mehmet Aluç

*Bu kýsým alýntýdýr.