“Tarih milletlerin hafýzasýdýr” der düþünürün biri. El hak güzel bir söz. Bizler de “Hafýzayý beþer nisyan(unutma) ile maluldür.” sözüne inat 18 Mart 1915’ten bugüne tam 98 yýl üzerinden geçmiþ olan Çanakkale Zaferi’ni kutlamakta ve þehitlerimizi anmaktayýz.

98 yýl deðil 98 bin yýl geçse de tarihe mal olan kahramanlar ve onlarýn destansý hikâyeleri sonsuza deðin milletin hafýzasýnda var olacak ve saðlam bir damar ile yeni nesillere rabýta olacaktýr.

“Ey gaziler, yol göründü yine garip serime.” diyen Türk askeri cepheden cepheye koþmuþ ömrünü savaþ meydanlarýnda tüketmiþtir. ”Ölürsem þehit, kalýrsam gazi” idealinin yiðit serdengeçtileri “Allah için, devle-i ebed müddet için, din için, vatan için, namus için, milli varlýðý sonsuza deðin yaþatmak için” dünyanýn dört bir köþesinde ölümü bir þerbet gibi içmiþler ve bize bu vataný ve yâd edilecek aziz hatýralarýný miras býrakmýþlardýr. Bu hatýralardan dikkatimi celbeden ve heyecanýmý harekete geçiren iki tanesini anlatmak istiyorum. Tabi ki kelimeler kifayet noktasýnda bil hakkýn denk gelirse. Çanakkale Savaþý’nda Kýnalý Ali ve Þehitlik Öyküsü…

Üsteðmen Faruk cepheye yeni gelen askerleri denetlerken bir yandan da onlarla sohbet ediyor ”Nerelisin?” ya da “Kaç kardeþsiniz?” gibi sorular soruyordu. Gözleri bir ara saçýnýn ortasý sararmýþ bir delikanlýya takýldý. Delikanlýyý yanýna çaðýrdý ve merakla sordu: ”Adýn ne senin evladým? dedi. Delikanlý hazýr ol durumuna geçti ve komutanýn sorusunu hemen yanýtladý. ”Ali, komutaným! ” dedi. Sonra da komutanýn: ” Nerelisin? ”sorusunu da ayný çeviklikle yanýtladý: ”Tokatlýyým komutaným. Tokat’ýn Zile kazasýndan.”

Üsteðmen Faruk þimdi de kafasýný kurcalayan sorusunu sordu: ”Peki evladým, bu kafanýn hali ne böyle? Saçlarýnýn ortasý neden böyle kýrmýzý boyalý? ”Ali duraksamadan cevap verdi: ”Cepheye gitmek için evden ayrýlmadan önce anam saçýma kýna yaktý komutaným. Neden yaktýðýný da bilmiyorum.” dedi. Üsteðmen fazla üstelemedi. ”Peki, gidebilirsin Kýnalý Ali.” dedi. Onun o gün aðzýndan çýkan “KINALI ALÝ” adý Ali’nin o günden sonraki adý oldu. Cephede tüm arkadaþlarýnýn aðzýnda onun adý artýk KINALI ALÝ idi. Arkadaþlarý sadece Kýnalý Ali demekle kalmýyor saçýndaki kýnaya takýlýyorlar onun kýnalý saçýný zaman zaman yoðunluðunu artýrdýklarý þakalarýnýn konusu da yapýyorlardý. Kýnalý Ali arkadaþlarýna karþý sevecen tutumu ve cephedeki cesur atýlýmlarýyla kýsa sürede tüm arkadaþlarýnýn sevgisini kazanmýþtý. Bir gün memleketine mektup göndermek isteyince arkadaþlarýndan yardým istedi. ”Anama, babama burada iyi olduðumu ve ellerinden öpmek istediðimi bildirmek istiyorum ama okumam yazmam yok. Mektup yazamýyorum. Bana biriniz yardýmcý olabilir mi? ”dedi. Arkadaþlarý atýldý hep birden: “Sen söyle, biz yazalým mektubunu.” diye. Böylece Kýnalý Ali söylüyor, bir arkadaþý yazýyor, öteki arkadaþý ise mektubu yazanýn doðru yazýp yazmadýðýný denetliyordu.

“Sevgili anacýðýn, babacýðým” diye baþlýyordu mektup ve; ”hasretle ellerinizden öperim, iyiyim beni sakýn merak etmeyin” diye devam ediyor; kýz kardeþini, kendisinden bir küçük erkek kardeþinin saðlýðýný ve hatýrýný soruyor; köydeki herkesin gözünde tüttüðünü ve kimsenin kendisini merak etmemesini söyledikten sonra: ”Biz burada var oldukça bilesiniz ki düþman bir adým bile ilerleyemeyecektir.” cümlesiyle bitiriyordu. Kýnalý Ali tam zarfý kapatýrken birden durdu ve ”Ýki üç satýr daha ekleteceðim.” diyerek þunlarý ilave etti: ”Anacýðým, beni buraya gönderirken kafama kýna yaktýn ama burada komutaným da dâhil arkadaþlarým benimle hep dalga geçtiler. Cepheye gitme sýrasý yakýnda inþallah kardeþim Ahmet’e de gelecek. Onu gönderirken sakýn kýna yakma saçýna. Burada onunla dalga geçmesinler. Bir kez daha ellerinden öperim sevgili anacýðým.”

Gelibolu’da savaþ giderek þiddetleniyordu. Ýngilizler tüm güçleriyle yüklenmeye baþladý. Askerlerimiz önce teker teker, sonralarý beþer beþer, onar onar þehit oluyorlardý. Sayý azalýyordu. Gelibolu düþmek üzere idi. Kýnalý Ali’nin komutaný çaresizdi ve hýrsýndan yerinde duramýyordu. Kendi bölüðü acemiydi. Yeni gelmiþti çoðu. Genç askerlerini bile bile ölüme göndermemek için Allah’a dua ediyordu. Komutanlarýnýn bu düþünceli ve sýkýntýlý halini gören ve cephenin düþmek de olduðun bilen Kýnalý Ali ve arkadaþlarý komutanlarýna gittiler ve kendilerini cepheye göndermesini istediler. Erlerinin yalvarýrcasýna tekrarlarý karþýsýnda komutanlarý daha fazla direnemedi ve ölüme gönderdiðini bile bile onlarýn bu isteklerini kabul etmek zorunda kaldý. Kýnalý Ali ve arkadaþlarý sevinç çýðlýklarýyla, cepheye hayýr bile bile ölüme gittiler. O gün Kýnalý Ali’nin bölüðünden tek kiþi dönmedi geriye. Hepsi þehit oldu.

Bu olaydan kýsa bir süre sonra Kýnalý Ali’ye anne ve babasýndan mektup geldi. Onun yerine komutaný aldý mektubu ve buruk bir ifadeyle okumaya baþladý.(Mektubun aslý Çanakkale Müzesi’nde sergilenmektedir.) Kýnalý Ali’nin mektubuna ilkin babasý yanýt veriyordu. ”Oðlum Ali, nasýlsýn, iyi misin? Gözlerinden öperim, selam ederim. ”dedikten sonra þöyle devam ediyordu mektup: ”Öküzü sattýk, paranýn yarýsýný sana gönderiyoruz, yarýsýný da yakýnda cepheye gidecek olan küçük kardeþine veriyoruz. Þimdi öküzün yerine tarlayý ben sürüyorum.  Zaten artýk zahireye de fazla ihtiyacýmýz kalmadý. Yorulmuyorum da. Siz sakýn bizi merak etmeyin, düþünmeyin.” Babasý mektupta köydeki herkesten, akrabasýndan haber verdikten sonra: ”Þimdi sana ananýn da diyeceði var. ”diyerek sözü ona býrakýyordu. Bu bölüm Kýnalý Ali’nin anasýnýn aðzýndan yazýlmýþtýr: ”Oðlum Alim, yazmýþsýn ki kafamdaki kýnayla dalga geçtiler. Kardeþime de yakma demiþsin. Kardeþine de yaktým. Komutanlarýna ve arkadaþlarýna söyle seninle dalga geçmesinler. Bizde üç þeye kýna yakýlýr:

1-Gelinlik kýza; gidip kocasýna çocuklarýna kurban olsun diye.

2-Kurbanlýk koça; Allah’a kurban olsun diye.

3-Askere giden yiðitlere; vatana kurban olsun diye. Gözlerinden öper, selam ederim. Allah’a emanet olun.” Ali’nin komutaný mektubu okurken ve çevresindeki herkes onu dinlerken hýçkýra hýçkýra aðlýyordu. Bilmediðimiz, merak edip de bir kere bile araþtýrmadýðýmýz ne kahramanlýklar var tarihimizde. Nasýl sahip çýkmýþlar memleketlerine, nasýl bir iman gücü varmýþ sinelerinde? Ýkisi de Ýstanbullu olan; ayný mahallede büyüyüp, ayný mektebi bitiren, zamanlarýnýn büyük bir bölümün beraber geçiren Kazým ve Ali Ýhsan’ýn öyküsü bir baþka þekilde yüreðimize dokunur, bizi aðlatýr.

Seferberlikte gönüllü olarak yazýldýklarý askerlik þubesi onlarý yedek subay olarak talimlerini yapmak üzere Selimiye Kýþlasý’na gönderdi. Birkaç ay sonra 20.Alay 4.Tb. 12.Bl’e atandýlar. Savaþýn çok kýzýþtýðý günlerin birinde Ali Ýhsan, arkadaþý Kazým’ýn kanlar içinde yere yuvarlandýðýný gördü. Sanki kendisi vurulmuþtu. Acý çekiyordu. Düþmanýn makinalýsý výzýr výzýr iþlediði için siperden bir saniye bile baþýný çýkarmasý mümkün deðildi. Buna raðmen komutaný Recep’in yanýna gitti ve: ”Ben bir koþu arkadaþýmý alýp gelebilir miyim komutaným? ”dedi. Komutan: “Oðlum arkadaþýn delik deþik olmuþtur, ölmüþtür. Gitsen de fark etmez, kendini tehlikeye atma.” dedi. Ali Ýhsan yalvardý komutanýna. Emredin de gideyim diye. Komutan izni verir sonunda. Ali Ýhsan, Kazým’a doðru koþtu. Onu sýrtýna aldý ve sipere döndü. Komutan Kazým’ý muayene etti. Kazým yaþamýyordu. ”Oðlum, ‘ben sana gitme, kendini tehlikeye atma’ demedim mi? Kazým çoktan ruhunu teslim etmiþ, bak. ”dedi. Ali Ýhsan Her þeye deðdi komutaným. Gittiðimde saðdý ve bana þunlarý söyledi Kazýmým. ’Geleceðini biliyordum Ali Ýhsan, geleceðini biliyordum.  Seni bekliyordum Ali Ýhsan.” Hýçkýra hýçkýra tekrarladý Ali Ýhsan. Hem de kaç kere. Ah Ali Ýhsanlar, Kazýmlar, Kýnalý Aliler, Mehmetler, Ahmetler. Sað kolunu kaybedip, olsun sol kolum var diyen, gözlerini yitirip, olsun gözlerim göreceðini gördü diyen bir neslin çocuklarý: Uyan ve kendine gel.