Bugün, 113. doðum yýl dönümü Nazým'ýn!

            15 Ocak 1902, Selanik...

            Hep ölüm yýl dönümlerini yazmak icap etmez deðil mi insanýmýzýn? Gerçi yoktur þairin ölüm yýlý varsa eseri.... Fikri alakadar etmeyebilir sizleri, katýlmayabilirsiniz yaptýklarýna ama mutlaka yüreðinize isabet etmiþ dizeleri vardýr. Ve unutmayýn Türkçe yazmýþtýr.

            Saðcýnýn solcuyu solcunun saðcýyý; Kürt'ün Türk'ü, Türk'ün Kürt'ü; Alevi'nin Sünni'yi, Sünni'nin Alevi'yi kabul etmediði, benimsemediði ve anlamadýðý bir ülkede herkesi sevgiyle ve saygýyla kalben selamlýyorum. "Ayný daldaydýk / Ayný daldaydýk / Ayný daldan düþtük ayrýldýk / Aramýzda yüzyýllýk zaman / Yol yüzyýllýk." Yüz yýlý aþtý doðalý koca þair! Sahi þairler yazarlar sanatkârlar ölür mü?  Doðumlarý tamam ölümleri tamam deðil; milletin ortak hafýzasýnda en deðerli hazine gibi saklý kalacaklardýr. Ayný dalda duran yürekler ayrýlmamalý, kýrýlmamalý kopmamalý birbirinden.

            "þu kâinat denen nesnenin içinde,

            en çok sevdiðim yürek,

            üzerine en çok titrediðim insan kalbi,

            senin göðsünün içine takýlý olandýr" daha ne denir sevgiliye, bundan ötesi var mý? Bunu duvarýnýn baþ köþesine asmayacak, kapak fotoðrafýna iliþtirmeyecek sevdiðine fýsýldamayacak az insan vardýr.

            "Akdeniz'e bir kýsrak baþý gibi uzanan 
            Bu memleket bizim! 
            Bilekler kan içinde, diþler kenetli 
            ayaklar çýplak 
            Ve ipek bir halýya benzeyen toprak 
            Bu cehennem, bu cennet bizim! 
            Kapansýn el kapýlarý bir daha açýlmasýn 
            yok edin insanýn insana kulluðunu 
            Bu davet bizim! 
            Yaþamak bir aðaç gibi tek ve hür Ve bir orman gibi kardeþçesine 
            Bu hasret bizim!" Ýnsanýn insana kulluðunu isteyen var mý? Tek ve hür olmaktan imtina eden var mý? Birlikte kardeþçesine yaþamayý arzu etmeyen var mý? 'Bu memleket bizim' demeyen var mý?

            Nazým, Bursa Cezaevi'nde hapistir. Koðuþ arkadaþlarýný okumaya yazmaya yönlendiren Nazým, ayný zamanda cezaevi yönetimine de yardým etmektedir. Cezaevinin denetimine Adalet Bakanlýðýndan bir müfettiþ gelir. Birkaç gün denetim yaptýktan sonra müdüre: "Nazým'da buradaymýþ, çaðýr da görelim, nasýl birisidir?" der. Nazým'ý odaya getiriler. Müdür koltuðuna iyice kurulan müfettiþ Nazým'ý tepeden týrnaða süzer ve -Demek Nazým sizsiniz, der. Nazým'a oturmasý için yer göstermez. Kýsa bir konuþma sonrasý "Gidebilirsiniz!" der. Nazým tam kapýdan çýkarken durur ve müfettiþe: "Ömer Hayyam adýný duydunuz mu?" diye sorar. Müfettiþ hemen atýlýr: "Kim duymaz Hayyam'ý?" Nazým, "Hayyam zamanýnda Ýran hükümdarý kimdi?" diye sorar. Müfettiþ þaþýrýr. Nazým, devam eder: "Görüyorsunuz Hayyam'ý anýmsadýnýz ama hükümdarý anýmsamadýnýz. Yýllar sonra beni dünya anýmsayacak ama dönemin adalet bakanýný ve sizi kimse anýmsamayacak!" der çýkar. Müfettiþ yaptýðý yanlýþý anlar. Nazým'ý geri çaðýrýr ama Nazým koðuþun yolunu tutmuþtur.

            Sahi siz hatýrladýnýz mý dönemin adalet bakanýný ya da o müfettiþi?

            "hiçbir korkuya benzemez

            halkýný satanýn korkusu" demiþti ya Nazým, iþte aklýma takýldý ona vatan haini yaftasýný takanlarýn hangi psikolojide olduðu! 'Kuvayý Milliye Destaný, Memleketim' kafi delildir bu ülkeyi ve insanýný sevdiðine dair. Bir gün Moskova'da bir panele katýlmak için uçakla havalanýr. Arkadaþlarýyla sohbet ederken bir aksilik nedeniyle uçaðýn rotasýnýn deðiþtiðini ve Türkiye üzerinden geçileceði anonsu iþitilir. Uçak Türkiye üzerinden geçmektedir o an. Nazým bir an dalar. Dostlarý hüzünlü hüzünlü ona bakar. Nazým'ýn dudaklarýndan þu sözler dökülür hasretle: "Keþke uçak þu an düþse...." diye.

            Siz canýnýzý verircesine sevebilir misiniz ülkenizi? Görebilmek için insanýný bir kez, içebilmek için suyunu, yiyebilmek için yemiþlerini ve çiçeklerini koklayabilmek, çocuklarýný sevebilmek için! Mümkünü var mý size?

            "sen esirliðim ve hürriyetimsin, 
            çýplak bir yaz gecesi gibi yanan etimsin, 
            sen memleketimsin."  Güzel memleketim, ne de düþman yapmýþýz birbirimizi; fýrkalara ayýrýp, ýrklara ve mezheplere bölüp... Takým tutar gibi insan tutmuþuz, sen siyahsýn sen beyazsýn diye fikrinden dolayý insanlarý ayýrmýþýz, mimlemiþ bizim gibi düþünmeyeni, horlamýþýz, dýþlamýþýz ve yazýk etmiþiz ülkemize.

            "sorma bana ne kadar seviyorsun diye

            tavaný kadar sokaðýn

            dibi kadar cehennemin" ne kadar güzel geliyor insana yazdýklarý, ne kadar da yüreðinde var olaný tamamen dökebiliyor kaðýda! Sahi siz sokaðýn tavaný kadar sevdiniz mi birisini, ya da cehennemin dibi kadar! Daha ne denir sevme üstüne, þair bizlere söz býrakmamýþ diyecek.

            "Ya hayrandýr sana  ya düþman 
            Ya hiç yokmuþ gibi  unutulursun 
            Ya da bir dakika bile  çýkmazsýn akýldan" Daha ne diyecekti, ne yazacaktý ve nasýl haykýracaktý bizlere! Herkes sesleniyor onun dizeleriyle birbirine, yazýþýyor, konuþuyor. Þairler ölmez ve her okunduðunda þiirleri yeniden doðarlar diyorum. Onlar surette birler ama halkýn kalbinde milyondurlar.

            "Þehrime gel sevgili.
            Yarýn çýk gel.
            Býrak her þeyi, bir bekleyenim var de gel.
            Gel ki bu þehir adýmlarýnla anlamlansýn.
            Gel ki bu þehir nefretim olmaktan çýksýn.
            Gel ki nefes alayým.
            Gel." Ýyi ki doðmuþ ve yaþamýþ diyebileceðimiz þairlerimiz varsa o zaman biraz daha rahat olmamýz ve  yarýna umutla bakmamýz gerek diye düþünüyorum. Doðum günü kutlu olsun Usta!