{LEB DEĞMEZ SANATI}
v v -- -- / v v -- -- / v v -- -- /
v v -- *)(* [ÖZLEŞİM]
(8+7 = 15’LİK HECE ÖLÇÜLÜ)
NE YAZAR?
O siyah kaşları kasten yine çatsan
ne yazar?
Gülücüklerle yüzünden neşe satsan ne
yazar?
Kötünün olduğu yerden sana yok sanki
rızık!
İyilik uğruna sütten akı tatsan ne
yazar?
Niyetin döndü ya artık; ele yoldaş
diyerek,
Sayısız derdini döksen, acı katsan
ne yazar?
Dala kaç şal asacaksan güne hasret
kalarak,
Dileğin tutsa kökünden suya atsan ne
yazar?
Edecek naz, acıyan ruh arıyorsun da
şu an,
Hadi kaldır diye ey yar, yola yatsan
ne yazar?
-LEB DEĞMEZ SANATI-
b, f, m, p, v dudak ünsüzlerini
kullanmadan yapılan sanattır.
Divan Edebiyatı tarihinde ilk leb
değmez gazel 15. asır şairlerinden Cemâli'ye aittir. O dönemde Âşık
Edebiyatı'yla ilgili herhangi bir bilgi yoktur. Yani "leb değmez"
sanatı önce Divan Edebiyatı'nda görülmüş, sonra Divan Edebiyatı'nın etkisiyle
Âşık Edebiyatı'na geçmiştir. Fakat Divan Edebiyatı'nda bu sanatla şiir yazan
şairlerin sayısı çok azdır. "Leb değmez" sanatı halk şiirinde
parlamış ve önemli bir yer edinmiştir. Divan Edebiyatı'nda bu sanatla şiir
yazmak oldukça zor olduğundan yazan şairler de kısa kalıpları tercih etmiştir.
Yapılan araştırmalarda 15. asırdan
18. asra kadar bu sanatı kullanan şaire rastlanmamıştır.
18. asırda Seyyid Feyzi, 19. asırda
Nühüft, Bendî bu sanatla gazeller yazmışlardır.
Leb değmez sanatının Divan
Edebiyatı'nda az oluşu gelenek haline gelmediğini gösterir. Âşık Edebiyatı'nda
ise önemli bir yere sahiptir.
Divan şiirinin halk şiirine
armağanlarından biri de leb değmez sanatıdır.