TOPLUMSAL BÝLÝNÇ

Ýnsanlar olarak toplu halde yaþayan canlýlarýz. Yeryüzünde tek baþýna yaþamayý tercih eden insanlarýn sayýsý yok denilecek kadar azdýr. Toplumsal yaþam; insanlara belirli görevler yükler. Toplumun temel birimi aile olduðuna göre biz bireylere toplumun geleneðine, etik deðerlerine, inancýna, hak ve hukukuna saygýlý olarak yaþamak yakýþýr. Neticede insan dediðimiz varlýk/mahlûk, aklýyla, ferasetiyle ve vicdanýyla yaratýlmýþlarýn en þereflisidir. Bu nedenle eþref-i mahlûkat olarak bilinir. Ve yaþadýðý dünyasýný çekip çevirecek ve yaþanýr hale getirmekle görevlendirilmiþtir.

Bilimsel olarak toplum; bireyleri birbirine baðlayan, karþýlýklý etkileþim halinde olan insanlarýn oluþturduðu bir sistemdir. Toplum insan davranýþlarýnýn gerçekleþtiði, insanlar arasýnda etkileþimin oluþtuðu bir organizasyondur. Toplum; insan davranýþlarýný sýnýrlar, özgürleþtirir, insan davranýþlarý için kurallar koyar. Bu kurallar, toplumsal düzeni saðlamak içindir. Aksi halde, her birey toplum kurallarýna riayet etmeden fevri olarak yaþamayý tercih ederse, toplumda çürümeler ve kargaþalar ortaya çýkar.

Toplum bilimciler, toplumsal deðerler olarak bildiðimiz deðerleri þu þekilde sýralamýþtýr: Sevgi-saygý, hoþ-görü, adalet-eþitlik, kardeþlik ruhu, yardýmlaþma, doðruluk-dürüstlük, çalýþkanlýk, misafirperverlik, þevkat ve merhamet. Bu deðerlerin yansýra, kültürel mirasa sahip çýkmak ve yeni nesillere aktarmak ki; bu deðerler silsilesine evrensel deðerler denilmektedir.

Toplumsal yaþam biçimi, kiþilere pek çok hak ve salahiyet tanýmýþtýr. Bu hak ve salahiyetlerimiz baþlýcalarý þunlardýr: Özgecilik, takdir, özgünlük, cesaret, baðlýlýk, kararlýlýk, yeterlilik, empati, eþitlik, cömertlik, dürüstlük, tevazu, nezaket, baðlýlýk, iyimserlik, tutku, pozitif olma haklarýdýr. Tüm bu deðerler silsilesi bireylerin kimliðini þekillendiren temel ilkelerdir.

Toplum bilimciler, toplumsal/kollektif þuur/bilinci þu þekilde tanýmlamaktadýr: Durkheim’e göre bir toplumdaki insanlarýn sahip olduðu ortak duygu ve kabulleri ifade eden bir terimdir. Kollektif bilinç; toplum fertlerinin tek bir ruh ve duygu etrafýnda birleþmelerini saðlamaktadýr. Böylece toplumlarýn devamýnda önemli bir rol oynamaktadýr.

Ulus bilinci; bir toplum tarafýndan paylaþýlan bir ulusal kimlik duygusunu ifade eder, bu bakýmdan bireyin kolektif farkýndalýk düzeyini gösterir. Paylaþýlan inançlar, ortak deðerler ve müþterek beklentiler ulus bilincinin geliþmesine katký saðlayan sosyalizasyon araçlarýdýr. Bu deðerler silsilesine topluluk bilinci denmektedir.

Sosyal bilinç; Ýnsanlarýn sosyal ve doðal çevrelerinin farkýnda olmalarý olarak tanýmlanýrken; toplumla ilgili konularda öðrenme, yatkýnlýk ve baþarma durumunu da sosyal beceri olarak tanýmlanmaktadýr.

Toplumsal algý ve bilinç; bireylerin önceki nesillerden devraldýðý ortak yaþam biçimlerini kendi zamanlarýnýn yaþam biçimlerini de denkleme ekleyerek oluþturduklarý algý, düþünce ve davranýþlarýn bütününe toplumsal bilinç denir. Ýnsanlarýn birçoðunun olaylara ve durumlara bakýþ açýsýný farkýnda olmadan bu bilinç belirler.

Toplumsal sýnýf bilinci; Marksizm'de sýnýf bilinci, kiþilerin toplumdaki sosyal sýnýflarý veya ekonomik konumlarý, sýnýflarýnýn yapýsý ve ortak sýnýf çýkarlarý ile ilgili sahip olduklarý inançlar kümesidir.

Sonuç olarak; her birey, yaþadýðý ülkesinin ve halkýnýn saðlýklý ve dimdik ayakta kalabilmesi için toplum bi-lincini içselleþtirmesi gerekir. Bu toplumsal deðerler, insanlarýn inancýndan, törelerinden ve geleneklerinden de beslenir. Ýnsanlar, hem evrensel kurallara sýký sýkýya baðlý kalmalý, hem de inancýný gerektiði gibi yaþamalýdýr. Aksi halde, ülkede dirlik-düzen, ahlak ve adalet ayaklar altýna düþer ki; hem devlet, hem toplum içten içe çürüdüðü için dýþ tehditler karþýsýnda kolay lokma olur.

Kutsal gördüðümüz vatanýmýzý, bayraðýmýzý, Ýstiklal Marþý’mýzý ve baðýmsýzlýðýmýzý devam ettirebilmek için toplumsal fay hatlarýmýz olarak tanýmlanan mezhepçilik, tarikatçýlýk ve ýrki ayrýmcýlýk gibi farklýlýklarýmýzý bir tarafa býrakýp, temel deðerlerimiz etrafýnda bir inanç birliði saðlamalýyýz. “Ben” odaklý deðil, “Biz” odaklý olmalýyýz. “Hepimiz birimiz için, birimiz hepimiz birimiz için” þiarýyla makalemi tamamlarken; Atatürk’ün þu veciz sözünü hatýrlayalým: “…Önemli olan, memleketi temelinden yýkan, milleti esir ettiren iç cephenin çöküþüdür. Bu gerçeði bizden çok daha iyi bilen düþmanlar, bu cephemizi yýkmak için yüzyýllarca çalýþmaktadýrlar. Gerçekten, ‘kaleyi içinden almak’, dýþarýdan zorlamaktan çok kolaydýr…”